Raport specjalny Horyzonty Bankowości 2016: Kapitał mój widzę ogromny

Ewa Kadys

– Repolonizacja jest konieczna i powinna się odbywać poprzez stopniowe wykupywanie udziałów od zagranicznych właścicieli przez polskie instytucje finansowe, które są silne i mogą temu podołać – mówił Andrzej Duda podczas kampanii prezydenckiej

Ta sprawa wciąż dzieli ekspertów i nawet wśród przedstawicieli sektora pojawiają się głosy, że odwrócenie proporcji, tak by polski kapitał kontrolował 60 proc. polskich banków, a zagraniczny pozostałe 40 byłby dobrym scenariuszem dla kraju.

Sprawa wracała i w czasie kampanii prezydenckiej, i w gorącym okresie przed wyborami do parlamentu, i wciąż budzi żywe dyskusje.

– Czy państwo powinno chronić sektor bankowy, w którym prawie 70 proc. banków to nie są banki polskie, czy klientów banków, którzy od lat narażani są na straty i na jedne z najwyższych opłat bankowych w Europie? – pytał

Andrzej Duda w maju 2015 r., przekonując jednocześnie, że jeśli gospodarka i przemysł mają się rozwijać, to niezbędny do tego jest dobrze funkcjonujący sektor bankowy.

Prezydent postulował wówczas wyrównanie relacji między bankami i klientami, tak by instytucje finansowe nie miały „miażdżącej przewagi nad klientem”. W jego opinii powinna się w to zaangażować Komisja Nadzoru Finansowego, wymuszając na bankach m.in. obniżenie prowizji bankowych czy likwidację bankowego tytułu egzekucyjnego.

Z zapowiedzi podczas kampanii wyborczej można było wysnuć wniosek, że obok wprowadzenia podatku bankowego i niemal przymusowego przewalutowania kredytów frankowych, jednym z pierwszych postulatów nowego rządu będzie powołanie rzecznika klientów banków, który – jak to ujął wówczas jeden z polityków PiS -„będzie bronił praw klientów w starciu z wielkimi instytucjami finansowymi”.

PZU czwartym bankiem Polski

Niezależnie od wypowiedzi polityków PiS w kampanii wyborczej rząd PO-PSL i tak dał zielone światło do konsolidacji sektora bankowego i budowy dużej grupy finansowej pod auspicjami PZU. Ubezpieczyciel, kierowany podówczas przez Andrzeja Klesyka, 7 lipca 2015 r. złożył wniosek do KNF o wyrażenie zgody na przejęcie Alior Banku. Spekulowano, że PZU stać na zakup od dwóch do czterech banków i stworzenie piątej pod względem aktywów grupy bankowej na polskim rynku. Rozważano przy tej okazji rozliczne scenariusze. Samo przejęcie aktywów Alior Banku dałoby bankowi PZU 13. pozycję na polskim rynku. Gdyby ubezpieczyciel zdecydował się też kupić BPH od General Electric. to powstałby siódmy co do wielkości bank w kraju. Połączenie z Raiffeisen Polbankiem dawałoby szóste miejsce, podobnie jak fuzja z Bankiem Millennium. Ale gdyby doszło do połączenia Alior Banku, Raiffeisena i BPH, to powstałaby czwarta co do wielkości grupa bankowa w Polsce.

Skąd tak nagła zmiana strategii i sny o bankowej potędze? Były prezes PZU tłumaczył, że to ostatni kryzys w latach 2008- 2010 pokazał, że kapitał ma jednak narodowość i w razie problemów pieniądze są ściągane do ...