Raport Specjalny | Forum Technologii Bankowych | Kręta ścieżka do cyfrowej administracji

Z technicznego punktu widzenia nic nie stoi na przeszkodzie, żeby przenieść do kanałów zdalnych zdecydowaną większość interakcji między obywatelami a instytucjami administracji publicznej. Tak stało się przecież w branży bankowej, ubezpieczeniowej, a ostatnio również w handlu detalicznym. Rzecz w tym, że na e-administrację struktury państwa muszą być odpowiednio przygotowane, i nie chodzi tu wyłącznie o zasoby informatyczne, ale również sprzyjające otoczenie prawno-regulacyjne, czy wreszcie zmianę mentalności urzędników, przyzwyczajonych od lat do stacjonarnych form pracy i obsługi petentów.

O tym, w jakim stopniu nawyki społeczeństwa determinują przechodzenie urzędów do przestrzeni wirtualnej, świadczą dane przytoczone przez Eurostat. W 2019 r. w ogromnej większości regionów Królestwa Niderlandów, a także w krajach nordyckich co najmniej 9 na 10 dorosłych codziennie korzystało z internetu. W Utrechcie (Niderlandy) i Övre Norrland (Szwecja) e-bankowości używało 19 na 20 osób, podczas gdy w większości regionów Bułgarii i Rumunii odsetek ten wynosił mniej niż 1 na 10 dorosłych. Trudno przypuszczać, żeby dostęp do technologii i rozwiązań IT w tych krajach aż tak bardzo się różnił…

Opracowanie Eurostatu, dotyczące użytkowników internetu w 27 krajach członkowskich UE zawiera konkluzję, że w niektórych rejonach ludzie wciąż mogą być, w mniejszym lub większym stopniu, wykluczeni ze swobodnego korzystania z usług cyfrowych, także ze względu na brak inwestycji w infrastrukturę publiczną, przez co korzystanie z e-usług staje się nieefektywne. Ta przepaść cyfrowa może się jeszcze bardziej pogłębić w ciągu najbliższych kilku lat, kiedy mieszkańcy największych miast europejskich uzyskają dostęp do sieci komórkowych 5G.

Coraz lepiej przygotowani

W minionych latach kolejne polskie rządy systematycznie, choć nie bez poważnych problemów, wprowadzały cyfryzację urzędów i udostępniały e-usługi dla społeczeństwa. Do 2020 r. proces koordynowało Ministerstwo Cyfryzacji, a po restrukturyzacji zadanie to przejęła KPRM. Efekty prowadzonych działań doceniła nawet ONZ. W rankingu e-administracji za rok ubiegły Polska awansowała o dziewięć miejsc z pozycji 33. na 24., spośród 193 ocenianych krajów. Z kolei w rankingu dotyczącym e-partycypacji, w którym oceniane są innowacyjne działania i procesy, mające na celu zaangażowanie obywateli w procedury administracyjne i podejmowanie decyzji, w 2018 r. zajmowaliśmy 31. pozycję, a w minionym roku przesunęliśmy się do pierwszej dziesiątki.

W lutym br. ...