Raport Specjalny | Audyt i doradztwo w instytucji finansowej | Nowe wyzwania dla rynku

Wyjątkowa sytuacja wymaga niestandardowych działań i szybkiego reagowania. Dlatego wsparcie zewnętrznych specjalistów i zgromadzenie zasobów wiedzy z wielu rynków dawało zdecydowaną przewagę największym firmom konsultingowym działającym globalnie. Twórcy badania Global Market Insights, dotyczącego rynku profesjonalnych usług audytu finansowego w latach 2021-2027, przewidują, że wielkość tego rynku będzie rosła wykładniczo. Choćby tylko z dwóch powodów – zwiększającej się potrzeby zapewnienia przejrzystości rynkowi kapitałowemu oraz inicjatyw rządowych nakazujących stosowanie audytu finansowego wśród przedsiębiorstw.

Potrzeby się zmieniają

Wcześniej audyt ograniczał się do prostego prowadzenia ksiąg finansowych i szacowania rachunków, co nie zawsze wychwytywało błędną sprawozdawczość, oszustwa i manipulowanie ważnymi danymi finansowymi. W ciągu ostatnich dwóch dekad audyty finansowe zyskały jednak na znaczeniu, a to ze względu na rosnące zapotrzebowanie na usprawnioną i wydajną technikę raportowania oraz prezentowania informacji finansowych. Segment audytu zewnętrznego – ze względu na kompetencje prawne oraz wyższą wiarygodność audytorów zewnętrznych nad wewnętrznymi – ma znaczący udział w rynku. Oczekuje się jednak, że i audyt wewnętrzny będzie się rozwijał, choćby dlatego, że przedsiębiorstwa przeprowadzają takie kontrole regularnie w celu wykrywania błędów w raportowaniu, oszustw finansowych i dla lepszego wglądu w przepływy finansowe, co pomaga im w podejmowaniu strategicznych decyzji biznesowych.

Na rynku profesjonalnych usług audytu finansowego przoduje Ameryka Północna, ponieważ tamtejsze firmy prywatne dobrowolnie korzystają z usług audytorskich. Według raportu American Accounting Association z września 2017 r., wskaźnik przyjęcia usług audytorskich przez prywatne korporacje wielonarodowe w USA jest o 26,3% wyższy niż średnia światowa. Analitycy Global Market Insights zakładają jednak, że rynek profesjonalnych usług audytu finansowego będzie najszybciej rósł w regionie Azji i Pacyfiku. A to dlatego, że na tamtejsze wschodzące rynki konsumenckie w szeroką falą wkraczają wielonarodowe korporacje. Coraz większy nacisk kładzie się zatem na maksymalną przejrzystość działań i wizerunek.

Kluczowi gracze na rynku profesjonalnych usług audytu finansowego to: Deloitte, PwC, EY, RSM, Touche Tohmatsu, Moore Stephens International, Mazars, Grant Thornton, Binder Dijker Otte (BDO), KPMG i Nexia International. Jak podano w badaniu, zmierzają oni w kierunku świadczenia usług współdzielonych, współpracując z firmami specjalizującymi się w technologiach cyfrowych, takich jak analityka, BI, big data i przetwarzanie mobilne. KPMG w 2016 r. współpracowało z IBM, aby włączyć komputer IBM Watson do swojej oferty profesjonalnych usług audytu finansowego. Specjaliści podatkowi, wykorzystując ponad 10 tys. dokumentów i pięć różnych modeli R&D, szkolili IBM Watson – osiągnięto 75% skuteczności w przewidywaniu korekty podatku.

Nowe możliwości

W opublikowanym w kwietniu tego roku przez „Rzeczpospolitą” rankingu audytorów w Polsce na podium, poza PwC, znalazły się EY i KPMG, a swoje pozycje umocniły firmy audytorskie średniej wielkości. Jak podano, w minionym roku wszystkie one świadczyły usługi za 4,3 mld zł. Stwierdzono także, że wiele wskazuje, iż przez okres pandemii przechodzą one, jak dotąd, bez problemów. W kwietniu w firmach audytorskich w naszym kraju pracowało 14 tys. osób (w 2011 r. – 9 tys.). Dla potrzeb tego artykułu o opinie o sytuacji na naszym rynku poprosiliśmy przedstawicieli wielkiej czwórki.

Piotr Wyszogrodzki, partner zarządzający działem audytu w PwC Polska, stwierdził, że bez względu na pandemię branża audytorska zmienia się i pewne jest, że ta ewolucja jest potrzebna. Historycznie audyt opierał się na danych z przeszłości i tak jest dzisiaj – audytorzy komentują wyniki firmy za ostatni rok oraz sytuację bilansową dziś w porównaniu do końca roku poprzedniego. Za kilka lat audyt opierał się będzie na danych bieżących, bowiem wraz z rozwojem technologii chmurowych dostęp do danych finansowych będzie możliwy w cyklu dziennym.

Wcześniej audyt ograniczał się do prostego prowadzenia ksiąg finansowych i szacowania rachunków. W ciągu ostatnich dwóch dekad audyty finansowe zyskały jednak na znaczeniu, a to ze względu na rosnące zapotrzebowanie na usprawnioną i wydajną technikę raportowania oraz prezentowania informacji finansowych.

Dynamika zmian z ostatnich dwóch lat pokazała wyraźnie, jak tego typu aktualne dane mogą być potrzebne. Zdaniem Piotra Wyszogrodzkiego, dodatkowo zmienia się także to, czego audyt ma dotyczyć i jakie dane weryfikować. Oprócz badania sprawozdań finansowych już teraz audytorzy uczestniczą w procesie przygotowania raportowania niefinansowego firm, w szczególności kwestii ...