Raport: Specjalistyczne usługi doradcze – Nowe zasady rozliczeń

Michał Grabowski

Wprowadzają one istotną zmianę w przepisach dotyczących obrotu gospodarczego, gdyż znoszą tzw. zasadę walutowości obowiązującą dotychczas na podstawie art. 358 Kodeksu cywilnego. Zasada polegała na tym, że zobowiązania pieniężne na obszarze Rzeczpospolitej Polskiej wyrażane mogły być tylko w walucie polskiej, z zastrzeżeniem wyjątków przewidzianych w ustawie.

Nowe brzmienie art. 358 Kodeksu cywilnego wprowadzane przedmiotową nowelą przewiduje, że w wypadku, gdy przedmiot zobowiązania stanowi suma pieniężna wyrażona w walucie obcej, dłużnik może spełnić świadczenie w walucie polskiej, chyba że ustawa, orzeczenie sądowe lub czynność prawna zastrzegają spełnienie świadczenia w walucie obcej. Oznacza to zmianę obowiązujących dotychczas reguł, gdyż od chwili wejścia nowych przepisów w życie to na przykład umowa między stronami będzie musiała przewidywać, że spełnienie danego świadczenia może nastąpić tylko w walucie obcej, a nie innej.

Tylko w złotych

Oznacza to też, że od dnia wejścia w życie tejże nowelizacji zobowiązania pieniężne na terenie Polski mogą być wyrażane nie tylko w polskich złotych, co w pewien sposób wprowadza swoistą unifikację porządku prawnego w zakresie możliwości dokonywania płatności. Dotychczas, z uwagi na postanowienia prawa dewizowego, transakcje między przedsiębiorcami, były mniej korzystne niż transakcje, w których z jednej ze stron występował konsument. Zatem w obrocie gospodarczym to wola stron będzie decydująca w zakresie wyboru waluty świadczenia.

Zmiana ta zasadniczo nie wpływa na działalność banków, które mogły dokonywać dotychczas operacji, których przedmiotem była waluta inna niż polski złoty, albowiem działając w ten sposób, wykonywały one czynności bankowe objęte odpowiednim upoważnieniem do dokonywania takich czynności obrotu dewizowego, wydanym przez prezesa Narodowego Banku Polskiego. Były to czynności bankowe sensu stricto i po spełnieniu omówionych przesłanek tego rodzaju obrót dewizowy dokonywany przez banki wyłączony był spod restrykcji wynikających z zasady walutowości. Podobnie ma się rzecz z podmiotami objętymi ogólnymi zwolnieniami dewizowymi (chodzi o konsumentów, którzy jako najszersza grupa mogli korzystać z takiego zwolnienia, dokonując na przykład płatności w kasach supermarketów w euro).

Możliwość zapł...