Punkt widzenia: Zapomniana zaleta

Bartosz Kościesza

Tak bowiem jest: kto skąpo sieje, ten skąpo i zbiera, kto zaś hojnie sieje, ten hojnie też zbierać będzie. Każdy niech przeto postąpi tak, jak mu nakazuje jego własne serce, nie żałując i nie czując się przymuszonym, albowiem radosnego dawcę miłuje Bóg – napisał św. Paweł w drugim liście do Koryntian (2 Kor 9, 6-7). Jest na szczęście jeszcze wielu, którzy umieją i chcą się dzielić z innymi. A choć powinni przodować w tym chrześcijanie, to jednak powoli pozostają w tyle za buddystami. Ale o tym za chwilę.

Money, money, money…

Pieniądze szczęścia nie dają? Być może! Lecz kufereczek stóweczek daj Boże! – śpiewali wiele lat temu Danuta Rinn i Bogdan Czyżewski. I być może ów kufereczek do szczęścia by wystarczył, jednakże żyjemy w czasach, kiedy to wyznacznikiem pozycji społecznej i sukcesu staje się nie to, co się ma w głowie, ale to, co się nosi w portfelu i ma na koncie w banku. I to, czym można się pochwalić przed bliźnim. Przybywa zatem rozmaitych gadżetów, a mądrości powoli ubywa…

Rynek jest już tak nasycony różnymi produktami, że – jak podkreśla ks. prof. dr hab. Andrzej Zwoliński (jeden z najwybitniejszych polskich teologów zajmujących się współczesnymi zjawiskami społecznymi, autor ponad 100 dzieł z zakresu teologii i socjologii, sektologii, historii idei, katolickiej nauki społecznej, etyki życia gospodarczego, manipulacji społecznych i religioznawstwa) – wymaga to nowych, bardziej wyrafinowanych sposobów przemówienia do potencjalnych klientów. Celem reklamy jest wyprodukowanie masowego klienta, kreowanie go w grupie dotychczas obojętnych na oferowane rzeczy. Jednym z elementów nowej reklamy jest nieustanne powoływanie się na pojęcie szczęścia i dobrobytu, jaki można osiągnąć, korzystając z ofert firm. Szczęście jest niezwykle blisko – w markecie, domu towarowym, w sklepie, w salonie samochodowym czy w luksusowych salonach kosmetycznych. Reklamowe rewelacje nie zwracają uwagi na niestosowność miejsca czy czasu oferowania danych usług, pomijają tradycyjne zakazy, same posuwając się nawet do merytorycznych kłamstw.

Chodzi o to, aby utrzymać wzrost spożycia. Obraz człowieka szczęśliwego stał się jednowymiarowy – jest to ten, którego stać na kupienie wszystkiego, czegokolwiek zapragnie, lub cokolwiek mu się zamarzy. Sens kupowania – czyli zaspokajanie potrzeb – został wypaczony. Co więcej – także w perspektywie posiadania oceniana jest mądrość człowieka, jego szlachetność, uczciwość i dobroć. Sprowadza się to do pytania: skoro jesteś taki dobry, to dlaczego nie jesteś bogaty? Pieniądze – jak zauważa ks. prof. Zwoliński – stały się wyrazem siły i wartości człowieka.

A jednak można inaczej

My, ludzie Zachodu, niby tacy inteligentni, staliśmy się materialistami. Tych zaś, jak wiadomo, interesują przede wszystkim rzeczy. Tymczasem ludzi Wschodu, dokładniej zaś – dalekiego Wschodu, czyli buddystów, interesuje głównie wyzwolenie człowieka. Wyjaśnijmy jednak od razu, że religia ta wcale nie odrzuca dobrobytu jako takiego. Uważa, że ...