Prawo: Ujawnianie informacji stanowiących tajęmnicę bankową po śmierci osoby, której dotyczą (cz.2)

Wiesław Błaszczyk

Istnienie upoważnienia z art. 104 ust. 3 zdanie drugie Prawa bankowego (dalej p.b.) w przypadku śmierci beneficjenta tajemnicy bankowej.

Upoważnienie opisane w art. 105 ust.4 p.b. określa się jako czynność beneficjenta tajemnicy o charakterze jednostronnym – co oznacza, że beneficjent nie zawiera w tym względzie żadnej umowy z bankiem, a jedynie, przez udzielenie upoważnienia, ustosunkowuje się pozytywnie do wysuniętej w tej kwestii prośby. Treścią „upoważniania” jest udzielenie bankowi uprawnienia do przekazania określonych informacji wskazanej przez beneficjenta tajemnicy osobie lub jednostce organizacyjnej. W tak zarysowanym stanie prawnym powstaje problem, czy śmierć osoby, której dane dotyczą, znosi udzielone uprzednio upoważnienie.

Odpowiedź na to pytanie można znaleźć, dokonując zestawienia charakteru upoważnienia ze skutkami w sferze praw i obowiązków, jakie powstają w związku ze śmiercią osoby, której dane są przetwarzane.

Prawa i obowiązki zmarłego, ściśle związane z jego osobą, nie wchodzą w skład spadku (art. 922 § 2 k.c.). Wygaśnięcie określonych praw i obowiązków może być spowodowane następującymi przyczynami:

1. niektóre prawa podmiotowe pomyślane zostały jako mające zaspokajać jedynie interes tej jednostki, której dane prawo służy,
2. treść niektórych praw zależy od osobistych potrzeb podmiotu danego prawa,
3. w niektórych stosunkach zobowiązaniowych wartość świadczenia zależy od osobistych przymiotów dłużnika,
4. niektóre stosunki prawne są oparte na zaufaniu jednej strony do drugiej bądź na zaufaniu obopólnym.

W doktrynie przyjmuje się, że powiązanie niektórych stosunków cywilnoprawnych z osobistymi interesami, potrzebami, przymiotami jednostki czy oparcie tych stosunków na zaufaniu, powoduje z zasady ich wygaśnięcie z chwilą śmierci podmiotu uprawnionego czy zobowiązanego. Wśród stosunków zobowiązaniowych do takich należy w szczególności zaliczyć: roszczenie o pieniężne zadośćuczynienie za doznaną krzywdę (art. 445 i 448 k.c.), umowę o dzieło (art. 645 k.c.), umowę zlecenia (art. 748 k.c.), rentę (art. 905 k.c.), dożywocie (art. 908 i 911 k.c.). Natomiast z ograniczonych praw rzeczowych wygasają wraz ze śmiercią uprawnionego użytkowanie ustanowione na rzecz osoby fizycznej (art. 266 k.c.) i służebności osobiste (art. 299 k.c.), zaś z zakresu praw spółdzielczych wygasają – co do zasady – prawa członka spółdzielni, a także roszczenia mające swoje uzasadnienie w stosunkach prawno-rodzinnych, np. prawo do alimentów i obowiązek alimentacyjny.

Biorąc pod uwagę ściśle osobisty, oparty na upoważnieniu i zaufaniu charakter upoważnienia, przyjąć należy, że wraz ze śmiercią upoważniającego wygasa charakter upoważnienia z art. 104 ust.3 Prawa bankowego.

Istnienie pełnomocnictwa w przypadku śmierci beneficjenta tajemnicy bankowej.

W odniesieniu do pełnomocnictwa do uzyskania informacji stanowiących tajemnicę bankową sytuacja jest bardziej skomplikowana. Zgodnie z art. 101 § 2 k.c. ...