Prawo: Do realizacji wymogów FATCA potrzeba zmian ustawowych

FATCA i skutki, jakie ten akt prawa amerykańskiego niesie dla polskiej bankowości, uznawane są za jedno z największych współczesnych wyzwań dla polskiego sektora bankowego. To również wyzwanie dla polskiego systemu ochrony danych osobowych. Pojawiają się nawet twierdzenia, że być może najpoważniejsze od chwili jego powstania. Czy zdaniem pana ministra takie opinie są uzasadnione?

– Absolutnie bym się nie zgodził z twierdzeniem, że jest to najpoważniejsze wyzwanie. Jest to po prostu jedno ze zdarzeń, jakich dziesiątki dzieją się w różnych sektorach. Może faktycznie dla sektora bankowości ma ono przełomowe znaczenie, ale nie ukrywajmy – świat się nie zmienia z tego powodu. Z punktu widzenia Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych jest to zdarzenie podobne do tych, które mają miejsce w każdym sektorze kilka razy w ciągu roku. W przypadku FATCA mamy do czynienia z obowiązkiem narzuconym przez obce państwo wobec Polski. Ciekawą dyskusją dla prawników-teoretyków jest to, na ile takie rozwiązanie, wprowadzone w kraju takim jak Stany Zjednoczone – ale może również w kraju takim jak Rosja, Chiny czy Indie – ma wpływ na to, co dzieje się w Polsce. W ostatnim czasie mamy więcej takich rozwiązań, w których państwo trzecie decyduje o czymś, i to ma wpływ na działalność przedsiębiorstw w Polsce. Można choćby wskazać na wewnętrzne rosyjskie przepisy wymuszające przekazywanie przez linie lotnicze władzom rosyjskim danych pasażerów (tzw. dane PNR), nawet wówczas, gdy dotyczy to pasażerów samolotów jedynie przelatujących nad terenem Rosji. To jest mniej więcej podobnego rodzaju wyzwanie. Jest to oczywiście ważna sprawa – być może z punktu widzenia bankowców stanowi ona najistotniejsze wyzwanie w zakresie ochrony danych osobowych. Dla nas to jednak tylko jedno ze zdarzeń, z jakimi mamy do czynienia w ciągu roku.

Polska jest jednym z dziesięciu – jak dotychczas – krajów, które postanowiły rozwiązać casus FATCA w formie umowy międzynarodowej. Zgodnie z tym porozumieniem dane z banków trafią wpierw do polskiego fiskusa – a dopiero później, w ograniczonej wersji, przekazane będą do USA. Czy takie rozwiązanie czyni zadość polskim zasadom ochrony danych osobowych?

– Powiedzmy, że może to rozwiązać formalny problem, jakim jest kwestia istnienia prawidłowej podstawy prawnej do przetwarzania dodatkowych danych. W obecnym stanie prawnym, na podstawie samej ustawy o ochronie danych osobowych nie było podstaw prawnych do zbierania tego typu informacji. W momencie kiedy pojawi się akt prawny na poziomie traktatowym, to może on stanowić wyjątek od zasad przewidzianych w ustawie o ochronie danych ...