Ponad 2,2 mln Polaków rocznie zostanie pozbawionych dostępu do finansowania?
Komitet Ekonomiczny Związku Przedsiębiorstw Finansowych opublikował przewidywania dot. rozwoju rynku kredytów w najbliższych miesiącach. W ocenie ekspertów ZPF duża część sektora pożyczkowego, który od roku 2019 ponosi straty, może nie wytrzymać zbiegu planowanych obecnie zmian regulacyjnych i ryzyka nadchodzącego osłabienia koniunktury gospodarczej.
Trudna sytuacja w branży uderzy w konsumentów.
Sektor pożyczkowy ze stratami
Po blisko dwóch latach pandemii rynek kredytów konsumenckich znajduje się w stanie niepewności. W głównym segmencie rynku, tj. kredytów bankowych, wartość akcji kredytowej była w 2021 znacznie niższa niż przed pandemią, co było bezpośrednim efektem blisko dwudziestoprocentowego spadku liczby kredytobiorców.
Wzrost w segmencie pożyczkowym (pozabankowym) był w tym czasie symboliczny, zaś rozwój rynku kredytów ratalnych – wobec boomu e-commerce – nie był imponujący, zważywszy choćby na istotny wzrost cen w ostatnich dwóch latach. W ostatnich latach sektor pożyczkowy przynosił straty, które tylko w okresie 2019-2020 przekroczyły 400 mln zł.
Czytaj także: W pierwszym kwartale Polacy pożyczyli o prawie 50 procent więcej niż rok temu
Regulacje ustawy antylichwiarskiej a rynek
Ponadto od 2017 roku nad rynkiem kredytowym wisi widmo tzw. ustawy antylichwiarskiej[1], budujące niepewność co do warunków prowadzenia biznesu, zwłaszcza w sektorze pożyczkowym. Wdrożenie ustawy w planowanym kształcie będzie miało negatywny wpływ na zdolność firm tego sektora do prowadzenia rentownej działalności, przede wszystkim ze względu na przewidziane w niej drastyczne ograniczenie limitu kosztów pozaodsetkowych.
Zmniejszenie rentowności pożyczania w sektorze pożyczkowym, (…) wyeliminuje z rynku nie tylko znaczącą część podmiotów (…), ale i dużą część jego klientów
Dodatkowe negatywne skutki będą wynikiem wprowadzenia zapisów zakazujących instytucjom pożyczkowym finansowania akcji pożyczkowej z emisji obligacji oraz – w związku z planowanym objęciem ich nadzorem KNF – zobowiązujących je do ponoszenia kosztów nadzoru w wysokości do 0,5% ich przychodów.
Łącznym efektem tych zmian, jeżeli zostaną wprowadzone, będzie dalsze zmniejszenie rentowności pożyczania w sektorze pożyczkowym, co wyeliminuje z rynku nie tylko znaczącą część podmiotów tego sektora, ale i dużą część jego klientów.
Czytaj także: Apel Rady Przedsiębiorczości o odrzucenie projektu nowelizacji ustawy o zmianie ustawy o kredycie konsumenckim
Wzrośnie skala wykluczenia finansowego?
‒ Wdrożenie ustawy w przedłożonym do Sejmu kształcie oznaczać będzie zmiany w strukturze rynku kredytu konsumenckiego, w którym tradycyjnie dominująca pozycja konkurencyjna sektorów bankowego i SKOK-ów będzie dodatkowo usankcjonowana nowymi przepisami prawa.
Zwiększy także skalę wykluczenia finansowego, ograniczając znacznej liczbie konsumentów dostęp do legalnego rynku pożyczkowego – mówi Krzysztof Opaliński, przewodniczący Rady Nadzorczej Fines S.A., Członek Komitetu Ekonomicznego ZPF.
Konsumenci nadal będą chcieli pożyczać pieniądze (…). Jeśli nie dostaną ich w instytucjach pożyczkowych i bankach pójdą gdzieś indziej, poza sferę regulowaną
Przygotowana przez Ministerstwo Sprawiedliwości ustawa zmusi tysiące Polaków do szukania finansowania poza legalnym rynkiem. Z analiz CRIF, jednego z Członków ZPF, wynika, że po wejściu w życie projektowanego prawa, szansę na uzyskanie pożyczki będzie miała tylko 1/3 Polaków, którzy otrzymują pożyczki na obecnych warunkach. To oznacza, że ponad 2,2 mln osób rocznie w ogóle nie uzyska potrzebnego im finansowania.
‒ Wykluczenie z rynku finansowego tysięcy Polaków miesięcznie spowoduje, że miejsce oferty firm pożyczkowych zajmą „inne usługi”. Konsumenci nadal będą chcieli pożyczać pieniądze na swoje potrzeby. Jeśli nie dostaną ich w instytucjach pożyczkowych i bankach pójdą gdzieś indziej, poza sferę regulowaną – ostrzega Marcin Czugan, prezes Zarządu ZPF.
Więcej informacji na ten temat w opracowaniu Komitetu Ekonomicznego ZPF pt. „Perspektywy ekonomiczne 2022”.
[1] Aktualna wersja projektu ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania lichwie (druk sejmowy nr 1911 z 28 grudnia 2021 r., z późniejszymi poprawkami)
