Opinie: Banki spółdzielcze i JST – partnerstwo dla rozwoju

Zbigniew R. Wierzbicki

Jednakże sposób podejścia wielu JST, a niekiedy wymogi ustawy o zamówieniach publicznych powodują, że zbyt często w miejsce banku spółdzielczego pojawia się bank komercyjny. Dla jednych oznacza to ulgę, że to inny podmiot finansowy wziął na siebie ciężar obsługi – ich zdaniem – nisko rentownej działalności bankowej, a dla innych jest czerwonym alarmowym sygnałem, że w tradycyjne obszary bankowości spółdzielczej wchodzą banki komercyjne. Banki spółdzielcze oceniają te zjawiska jako zagrożenie egzystencjalne (na dziś i na jutro). Nadszedł już czas na radykalne zmiany wzajemnego podejścia, czyli już najwyższy czas na zawarcie partnerstwa dla rozwoju społeczności lokalnych w interesie zarówno mieszkańców i JST, jak też członków oraz klientów banków spółdzielczych.

Wyzwania regulacyjne

Najbliższe lata będą rozstrzygające zarówno dla kondycji i przyszłości polskiego sektora bankowości spółdzielczej, jak też dla kondycji JST i sposobu realizacji zadań spoczywających na barkach samorządów.

Obaj partnerzy stoją wobec wyzwań regulacyjnych:

• Dla sektora JST zastosowano wstrząsową terapię, ponieważ od samorządów rząd rozpoczął proces sanacji sektora finansów publicznych i w konsekwencji wiele budżetów JST i ich WPF, a w ślad za tym budżetów programów i projektów oraz ich sposobów finansowania wymaga restrukturyzacji.
• Z kolei sektor banków spółdzielczych stoi przed kolejnym regulacyjnym wyzwaniem kapitałowym, w warunkach zarówno złożonej sytuacji finansowej w UE i turbulencji z tym związanych, jak też niechęci unijnych i krajowych regulatorów do zastosowania bardziej sprzyjających i odpowiadających specyfice polskiej rozwiązań systemowych wobec banków spółdzielczych. Tempo i sposób wdrażania rozwiązań w zakresie IPS są bardzo znamienne.

Pojawia się wobec tego wyzwanie dla obu stron: czy te obiektywne uwarunkowania spowodują stopniowe odchodzenie banków spółdzielczych od obsługi JST, a równolegle odchodzenie JST od współpracy z bankami spółdzielczymi w wyniku rozstrzygnięć przetargów na obsługę rachunków JST minimalizujących koszty finansowe. W interesie społeczności lokalnych jest strategiczne partnerstwo JST i banków spółdzielczych. Oznaczać to powinno zmianę tendencji, ponieważ obopólny jest interes społeczności lokalnych i nowe – na warunki polskie – rozwiązania będą generować nowe impulsy do zacieśnienia współpracy obu podstawowych lokalnych instytucji, czyli JST i banków spółdzielczych.

Wyzwania w relacjach lokalnych

Obaj partnerzy mają podobne wyzwania w zakresie relacji ze społecznościami lokalnymi, a nie tylko z mieszkańcami-podatnikami, będącymi niejednokrotnie członkami lokalnych banków spółdzielczych. Dla obu partnerów krytycznie ważne są też relacje z mikro, małymi i średnimi przedsiębiorstwami, od których zależy lokalny rozwój gospodarczy i społeczny, a zarazem znaczna część dochodów – bieżących i przyszłych – banków spółdzielczych i JST. Rośnie też znaczenie innych lokalnych instytucji oraz organizacji pozarządowych NGO.

Dla JST, dla MMŚP, dla NGO, a także dla lokalnych społeczności właśnie lokalne banki spółdzielcze powinny być nie tylko ...