Odgłosy: Powtórka z Kornaia

Jan K. Solarz

Transformacja ustrojowa w świadomości społecznej oznaczała wprowadzenie dyscypliny finansowej dla wszystkich: dla gospodarstw domowych i dla przedsiębiorstw oraz budżetu państwa. Z języka ekonomicznego znikł termin „miękkie” finansowanie. Dobry pieniądz wymagał poświęceń i objęcia wszystkich dyscypliną finansową. Wyrazem tych wyrzeczeń było ograniczenie wysokości wypłacanych świadczeń emerytalnych do 2,5- krotności ich średniego wymiaru.

Renesans socjalistycznej terminologii zaczął się od Stanów Zjednoczonych, gdzie administrację poprzedniego prezydenta oskarżano o nawrót do socjalizmu w sferze finansów. Nacjonalizacja instytucji finansowych i zmasowana pomoc publiczna dla zagrożonych upadłością instytucji systemowo ważnych spowodowała powrót do debaty publicznej o granice obecności państwa w sektorze finansowym.

W miarę jak zaraza finansowa zaczęła docierać do Polski, ta akademicka debata stała się kluczem do sprawiedliwego podziału kosztów kryzysu. Kozłem ofiarnym stali się finansiści, którzy doprowadzili do alienacji sfery finansowej od sfery realnej gospodarki. Ideałem stała się wymiana towar za towar. Neutralny sektor finansowy powinien jedynie obsługiwać realną sferę gospodarki.

Krytycy sektora finansowego nie zauważyli, że dzięki rozwojowi inżynierii finansowej staliśmy się społeczeństwem ryzyka technologicznego i gruntownie zmieniliśmy strukturę gospodarki. Gospodarka oparta o kapitał intelektualny, ...