Od Redaktora Naczelnego | Prognozy i Wyzwania

Styczniowy numer „Miesięcznika Finansowego BANK” tradycyjnie już daje szansę na podsumowanie aktualnych wyzwań natury gospodarczej, politycznej, społecznej i finansowej a także identyfikację trendów makroekonomicznych, z uwzględnieniem zagrożeń i szans, jakie się z nimi wiążą. Ostatnie lata przyniosły ze sobą wiele niepewności, zatem i analiza przyszłości jest dziś wyjątkowo trudnym zadaniem, obarczonym sporym ryzykiem błędu. W perspektywie nowego roku głównym problemem, wskazywanym przez polityków, ekonomistów, przedstawicieli świata nauki oraz biznesu, jest ryzyko destabilizacji oraz eskalacji konfliktów. Perspektywa podważenia istniejącego od niemal 80 lat światowego ładu staje się coraz bardziej realna.
Po zakończeniu II wojny światowej Stany Zjednoczone były gwarantem obowiązującego porządku międzynarodowego, jednak po listopadowych wyborach kraj ten paradoksalnie stał się źródłem niepewności. W nadchodzących latach należy spodziewać się zaostrzenia rywalizacji między dwiema największymi gospodarkami świata, a ostatnie zapowiedzi prezydenta elekta USA dotyczące Kanady, Grenlandii czy Kanału Panamskiego świadczą o dążeniu do odbudowy i wzmocnienia amerykańskich stref wpływów. W tym zakresie w wielu częściach świata, zwłaszcza w Polsce, szczególnego znaczenia nabiera wzmacnianie potencjału obronnego.
Odnosząc się do finansowania tej sfery, dr Sławomir Dudek, prezes i główny ekonomista Instytutu Finansów Publicznych, wskazuje, że nasz kraj wszedł na ścieżkę szybkiego wzrostu zadłużenia, co generuje dodatkowe ryzyka. W obliczu rosnących nakładów na obronność niezbędne wydaje się wprowadzenie nowych podatków, ewentualnie poszukiwanie oszczędności w wydatkach. Należy w tym kontekście postawić pytanie, czy mając na względzie niestabilną sytuację za naszą wschodnią granicą i potrzebę zwiększonych inwestycji w bezpieczeństwo stać nas jeszcze na tak rozbudowane państwo socjalne?
To nie jedyne wyzwanie, jakie niesie obecna, niełatwa rzeczywistość. Dr Adam Duda, były szef Inspektoratu Uzbrojenia, wskazuje nowe możliwości, jakie dla polskiej gospodarki jest w stanie wygenerować modernizacja sił zbrojnych. Wysiłki podejmowane przez państwo na rzecz rozbudowy potencjału militarnego powinny znaleźć przełożenie także na działalność badawczo-rozwojową, a w dalszej konsekwencji również na efektywność przemysłu. To wyjątkowa, jedyna w tym pokoleniu szansa, by w ramach modernizacji sił zbrojnych zbudować nowoczesny i innowacyjny przemysł obronny, uważa nasz rozmówca.
Z kolei Andrzej Sadowski z Centrum im. Adama Smitha podkreśla, że choć USA rywalizują z Chinami o utrzymanie pozycji hegemona w polityce międzynarodowej, to ta rywalizacja toczyć się będzie w mniej widocznej sferze, a stawką w tej grze jest dominacja na międzynarodowym rynku walut. Chodzi o to, która waluta stanie się głównym środkiem rozliczeń na świecie, zaznacza Andrzej Sadowski.
Większość prognoz na rok 2025 nie napawa optymizmem, miejmy jednak nadzieję, że rywalizacja między światowymi mocarstwami w nadchodzących latach ograniczy się wyłącznie do sfery gospodarczej.