NIK o przygotowaniach do wykorzystania środków unijnych
W ocenie Najwyższej Izby Kontroli, Minister Infrastruktury i Rozwoju oraz zarządy województw podjęli skuteczne działania w celu przygotowania Polski do wykorzystania środków unijnych w latach 2014-2020. Umowa partnerstwa z Polską została zaakceptowana przez Komisję Europejską 23 maja 2014 roku. Spośród wszystkich krajów Unii Polskę wyprzedziły w przygotowaniach tylko Dania i Niemcy.
NIK poświadcza, że Minister Infrastruktury i Rozwoju należycie zaplanował, zorganizował, koordynował i realizował proces przygotowań do wykorzystania środków z funduszy strukturalnych oraz Funduszu Spójności. Podjęte działania umożliwiły przygotowanie i przekazanie do Komisji Europejskiej projektu umowy partnerstwa oraz projektów krajowych i regionalnych programów operacyjnych. Działania związane z opracowaniem projektu umowy partnerstwa były skuteczne i doprowadziły do przedłożenia dokumentu Komisji Europejskiej w obowiązującym terminie.
W Ministerstwie przygotowano projekt Ustawy o zmianie ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju, która weszła w życie 8 kwietnia 2014 r. Opracowano też projekt Ustawy o zasadach realizacji programów w zakresie polityki spójności finansowanych w perspektywie finansowej 2014-2020.
Zarządy województw opracowały i przekazały do Komisji Europejskiej projekty regionalnych programów operacyjnych. Minister Infrastruktury i Rozwoju wydał opinie o zgodności projektów Regionalnych Programów Operacyjnych z zapisami projektu umowy partnerstwa, z zastrzeżeniem uwzględnienia zgłoszonych uwag.
Podział funduszy strukturalnych na krajowe programy operacyjne na lata 2014-2020
Źródło: opracowanie własne na podstawie umowy partnerstwa zatwierdzonej przez Komisję Europejską w dniu 23 maja 2014 r.
Podział funduszy strukturalnych na regionalne programy operacyjne na lata 2014-2020
Źródło: opracowanie własne na podstawie umowy partnerstwa zatwierdzonej przez Komisję Europejską w dniu 23 maja 2014 r.
NIK stwierdza, że w Ministerstwie i urzędach marszałkowskich prowadzono działania w celu przygotowania instytucji do realizacji programów operacyjnych w latach 2014-2020.
Zdaniem NIK należy podkreślić, że w projektach krajowych programów operacyjnych oraz w projektach programów regionalnych zaplanowano uwzględnienie uproszczeń, mających na celu zmniejszenie obciążeń administracyjnych we wdrażaniu funduszy w okresie 2014-2020. Mają one dotyczyć zarówno regulacji prawnych jak i instytucjonalnych, w tym sposobu występowania o dofinansowanie i realizacji oraz rozliczania projektów przez beneficjentów.
Minister oraz zarządy województw podjęły odpowiednie działania, mające na celu wyznaczenie i przygotowanie instytucji zarządzających i pośredniczących do wykonywania zadań wdrożeniowych. W ramach Ministerstwa i urzędów marszałkowskich podjęta została decyzja o powierzeniu instytucjom zarządzającym programami operacyjnymi obowiązków związanych z poświadczaniem wydatków, poniesionych w ramach programów operacyjnych (tzw. certyfikacji wydatków).
W ramach systemu wdrażania programów operacyjnych nie będzie funkcjonowała oddzielna Instytucja Certyfikująca, nie będą także funkcjonowały Instytucje Pośredniczące w Certyfikacji.
Zdaniem NIK, należy jednak zapewnić rozdzielenie funkcji zarządzania i certyfikacji w ramach Instytucji Zarządzających. Realizacja zadań dotyczących poświadczania poniesionych wydatków powinna być instytucjonalnie i proceduralnie rozdzielona od zadań związanych z zarządzaniem i kontrolą, tzn. zadania te nie mogą być realizowane przez te same osoby i komórki organizacyjne. Podział ten będzie szczególnie istotny przy realizacji projektów własnych samorządu województwa. Przejęcie zadań w zakresie certyfikacji wydatków przez IZ RPO wymaga szczególnej uwagi zarządów województw, gdyż urzędy marszałkowskie będą to zadanie wykonywać po raz pierwszy (wcześniej te zadania wykonywały urzędy wojewódzkie).
Źródło: Najwyższa Izba Kontroli
