NBS |Bankowość i Finanse | Bezpieczeństwo | Mocny filar zaufania

IPS to spółdzielnia, której członkami są poszczególne banki spółdzielcze i która zachowuje dużą niezależność od banku zrzeszającego. W efekcie powstaje sprawny mechanizm do realizacji funkcji nadzorczej bez obawy o poddawanie się zewnętrznym naciskom. System ten powstał w celu wzajemnego gwarantowania płynności i wypłacalności oraz uniknięcia upadłości każdego uczestnika (banku) włączonego do programu.

Ta forma współpracy banków spółdzielczych sprawdziła się już w krajach Europy Zachodniej. Większość grup banków spółdzielczych jest tam zorganizowana jako instytucjonalne systemy ochrony. W Niemczech IPS istnieje od lat 30. ub.w. i przez cały ten czas zapewnia bezpieczeństwo bankom spółdzielczym. Dzięki wsparciu ze strony systemu, tamtejsze lokalne instytucje finansowe ani razu nie musiały korzystać z pomocy publicznej.

Fundamenty IPS

Podstawą utworzenia systemów było Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego nr 575/2013 (CRR) i Ustawa o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających. Szczegóły jego funkcjonowania zostały określone we wzajemnej Umowie Systemu Ochrony. Na jego czele stoi jednostka zarządzająca, która przybrała formę prawną spółdzielni, a jej udziałowcami są wszystkie banki tworzące system. Realizacja celów, jakie prawo wyznacza ­IPS-om, jest możliwa dzięki zgromadzeniu w Funduszu Pomocowym środków finansowych, wyasygnowanych przez wszystkich uczestników, z których następnie może być udzielone wsparcie w przypadku zagrożenia utraty płynności lub wypłacalności któregokolwiek uczestnika. Przystępując do systemu, poszczególne banki zgadzają się stosować wspólne zasady klasyfikacji i monitorowania ryzyka, informować wzajemnie o ponoszonym ryzyku oraz poddawać się działaniom prewencyjnym lub sanacyjnym w przypadku podjęcia nadmiernego ryzyka.

Oprócz monitorowania ryzyka pojedynczych uczestników, IPS dokonuje również oceny ryzyka systemu jako całości oraz odpowiada za sporządzanie zagregowanego sprawozdania finansowego. Poziom bezpieczeństwa banków należących do systemu określają zasady określania norm nadzorczych i regulacyjnych. Dotyczy to m.in.: indywidualnego zwolnienia wszystkich uczestników z wypełniania miary płynności LCR (krótkoterminowej określonej w CRR) w zamian za jej wypełnianie na poziomie zagregowanym, stosowania zerowych wag ryzyka kredytowego dla wzajemnych należności pomiędzy uczestnikami, niepomniejszania funduszy własnych o wzajemne zaangażowania kapitałowe. Wymienione preferencje pozwalają bankom na większe wykorzystywanie ich potencjału biznesowego i co za tym idzie zwiększanie rentowności prowadzonej działalności.