Nauka i Edukacja Ekonomiczna | Raport PAB-WIB | „Modele biznesowe dla prosumentów i łańcucha dostaw”

Prosument energii odnawialnej to stosunkowo nowe pojęcie w polskim życiu gospodarczym. Zgodnie z definicją ustawy o odnawialnych źródłach energii jest to odbiorca końcowy, wytwarzający energię elektryczną z odnawialnych źródeł energii (OZE) wyłącznie na własne potrzeby w mikroinstalacji o mocy do 50 kW.

W Polsce liczba prosumentów przekroczyła 1,21 mln, a łączna moc ich instalacji na koniec 2022 r. wyniosła ponad 9,25 GW. Oznacza to, że średnia moc mikroinstalacji wynosi 7,6 kW. Duży wpływ na nadspodziewanie dobre wyniki na rynku prosumenckim miały rządowe programy wsparcia finansowego Mój Prąd i RPO oraz Program Czyste Powietrze, który pozwolił wykorzystać nadwyżki energii zmagazynowane w sieci w okresie letnim do zasilenia pomp ciepła w okresie zimowym.

Pod względem przyrostu mocy zainstalowanej PV w Unii Europejskiej w 2021 r. Polska znalazła się na drugim miejscu, zaraz za Niemcami. Ze wstępnych szacunków można stwierdzić, że również w roku 2022 byliśmy jednym z czołowych krajów UE pod względem przyrostu mocy zainstalowanych w PV. Programy wsparcia prosumentów (Mój Prąd i RPO) będą kontynuowane w 2023 r. oraz w kolejnych latach, a na rynek wprowadzane są nowe (o wyższej sprawności) technologie PV. Ponadto rosnące ceny energii elektrycznej dodatkowo obniżą barierę wejścia na rynek instalacji prosumenckich.

Od początku II kw. 2022 r. obowiązuje nowy system rozliczeń energii net-billing, który zastąpił net-metering stosowany przed 1 kwietnia ub.r.

Mechanizmy wsparcia inwestycyjnego (CAPEX) polegają na bezpośrednim dofinansowaniu inwestycji, czyli pokryciu w formie dotacji całości lub określonej części nakładu inwestycyjnego. Ich siła zależy od stopnia dostępnego dofinansowania (całość lub część) nakładu do poniesienia kosztów oraz katalogu aktywów, na które dofinansowanie może być udzielone. Są to programy finansowane ze środków unijnych (RPO oraz POIiŚ) oraz ze środków krajowych (Program Mój Prąd).

RPO oraz POIiŚ

Regionalne programy operacyjne (RPO) i Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko (POIiŚ) na lata 2014–2020 to programy dofinansowywane z funduszy europejskich, realizowane na skalę odpowiednio regionalną i krajową. Część budżetu przeznaczana jest na wsparcie technologii odnawialnych źródeł energii i poprawę ich udziału w miksie energetycznym Polski. Do końca 2021 r. podpisano ponad 2800 umów dotyczących projektów związanych z energetyką słoneczną, które stanowiły aż 92% wszystkich realizowanych projektów w zakresie OZE. Większość dofinansowań w skali kraju otrzymują gminne wspólnoty samorządowe (63%), znacznie mniej mikro lub małe (18%) i średnie lub duże (10%) przedsiębiorstwa. Wyróżniono jeszcze kategorie stowarzyszenia (4%), związki wyznaniowe (0,2%) oraz inne (4%), do których zaliczane są m.in. fundacje, wspólnoty mieszkaniowe, uczelnie i banki.

Mój Prąd

Program od rozpoczęcia pierwszego naboru w 2019 r. do grudnia 2022 r. zapewnił indywidualnym prosumentom wsparcie w wysokości 1,74 mld zł. Znacznie przyczynił się do wzrostu udziału sektora prosumenckiego na polskim rynku – w 2021 r. ...