Nauka i edukacja ekonomiczna | II Konferencja Naukowa PAB-WIB | Znakomite wsparcie sektora bankowego

Agnieszka Nierodka
Ekonomistka, doradczyni zarządu w Zespole Badań i Analiz Związku Banków Polskich. Specjalizuje się w zagadnieniach dotyczących rozwoju rynku hipotecznego i nieruchomości, refinansowania kredytów hipotecznych, ochrony konsumenta oraz prawa europejskiego. Prelegentka i trener dla sektora bankowego i deweloperskiego; autorka publikacji na temat rozwoju bankowości hipotecznej i rynku listów zastawnych w Polsce i UE, ochrony konsumenta hipotecznego oraz efektywności obowiązków informacyjnych wobec konsumenta. Od ponad 15 lat zapewnia wsparcie w zakresie badań statystycznych i problemów legislacyjnych grupom roboczym przy Europejskiej Federacji Hipotecznej w Brukseli.

Sukces Programu Analityczno-Badawczego był możliwy dzięki wysiłkowi grupy ponad 260 autorów i współautorów analiz. Podsumowaniu dotychczasowych osiągnięć programu poświęcono II Konferencję Naukową PAB-WIB. Odbyła się ona 24 marca br. i przebiegała pod hasłem: „Sektor bankowy w obliczu współfinansowania wzrostu i wspierania innowacyjności polskiej gospodarki”.

Otwierając konferencję, prezes ZBP dr Tadeusz Białek podkreślił, że analizy i badania dostarczane w ramach programu nie tylko przyczyniają się do podnoszenia poziomu bezpieczeństwa usług bankowych, a także znacząco wspierają ZBP w dyskusjach z regulatorami rynku. Warunkiem dalszego rozwoju gospodarczego Polski jest m.in. kolejne zacieśnienie współpracy pomiędzy uczelniami a biznesem, która na ten moment pozostaje na bardzo niskim poziomie. Konieczne jest upowszechnienie współpracy między ośrodkami naukowymi a przedsiębiorstwami oraz większe zaangażowanie praktyków w proces edukacji przyszłych pokoleń pracowników. Działania podejmowane w ramach PAB-WIB doskonale zaspokajają te potrzeby.

Podziękowania za dotychczasową współpracę w ramach programu złożył także dr Tomasz Pawlonka, dyrektor PAB-WIB. Podkreślił potrzebę wsparcia kredytowania inwestycyjnego przedsiębiorstw. Głównym problem rozwojowym polskiej gospodarki jest bowiem to, że odsetek przedsiębiorstw planujących podejmowanie działań inwestycyjnych spada systematycznie od blisko 20 lat. Dodatkowo nie tylko mamy niedobór inwestycji – ale i rola kredytu bankowego w ich finansowaniu jest znikoma.

Banki a gospodarka

Pierwsza sesja konferencji przebiegała pod hasłem: „Znaczenie sektora bankowego dla finansowania gospodarki”. Otwierający konferencję Kamil Sobolewski podkreślił rolę banków we wspieraniu polskiej gospodarki. Jak zaznaczył, w sytuacji kryzysu demograficznego oraz wzrostu ryzyka geopolitycznego dobrobyt Polaków będzie się zwiększał tylko w sytuacji wzrostu inwestycji i innowacji. Zwłaszcza ten pierwszy czynnik stwarza polskiej gospodarce wiele trudności. Różnica pomiędzy poziomem inwestycji w Polsce w porównaniu z innymi krajami to ok. 400 mld zł rocznie. Aby możliwe było choćby zbliżenie się do średniej unijnej – trzeba zwiększyć poziom inwestycji w Polsce blisko dwukrotnie. Niezbędna jest budowa odpowiedniego wyposażenia kapitałowego sektora, które umożliwi finansowanie gospodarki.

Temu wątkowi poświęcone było także wystąpienie dr. Krzysztofa Kila, który szacował, jaką rentownością musi dysponować sektor bankowy, aby w ogóle być w stanie dostarczać gospodarce finansowania. Miary za lata 2010-2024 wskazują, że jego rentowność w tym okresie była istotnie niższa, w porównaniu do innych sektorów gospodarki. Od 2017 r. obserwowany był ciągły spadek ROE, w ostatnich latach doszedł do tego jeszcze głęboki spadek kredytowania przedsiębiorców.

Kontynuując wątek zapewniania przedsiębiorcom dostępu do kredytów bankowych, sytuację z perspektywy sektora MŚP po 2015 r. przedstawiła prof. UEK dr hab. Katarzyna Kochaniak. Jej badanie miało na  celu ocenę znaczenia kredytów bankowych oraz innych źródeł finansowania MŚP, a także rozpoznanie planów kredytowych tego sektora. Spośród firm, które nie korzystały z finansowania bankowego, 80% ankietowanych wskazywało na zaspokajanie swoich potrzeb finansowych ze środków własnych. W ocenie autorów raportu znaczna część MŚP pozostaje wciąż poza rynkiem kredytowym – co z jednej strony wskazuje na potencjał rozwojowy tej sfery działalności banków, ale z drugiej – duże znaczenie w kontekście kredytowania MŚP ma sytuacja makroekonomiczna.

Istotne znaczenie w pracach PAB-WIB mają analizy dotyczące mieszkalnictwa mieszkaniowego. Perspektywę rozwoju budownictwa mieszkaniowego w kontekście cen i kosztów inwestycji przedstawił prof. UEK dr hab. Bartłomiej Marona. Ze struktury ceny sprzedaży metra kwadratowego (w projektach realizowanych przed 2024 r.) wynika, że ok. 60% kosztu projektu deweloperskiego to koszt budowy, zaś ok. 20% to koszt zakupu gruntu. Zaś z analizy struktury ceny sprzedaży metra kwadratowego mieszkania, że udział kosztu budowy jest nieco mniejszy, ale nadal stanowi 50% ceny, ...