Nauka i Edukacja Ekonomiczna. BAKCYL: Edukacja rozwija

W edukacji z zakresu zarządzania finansami kluczową grupą wydają się być dzieci i młodzież szkolna. W programie nauczania w szkole podstawowej elementy edukacji finansowej są zaszyte w lekcjach z różnych przedmiotów. I tak już uczniowie klas wczesnoszkolnych poznają pieniądz i uczą się liczyć pieniądze. Uczeń klasy VIII na lekcjach wiedzy o społeczeństwie poznaje budżet. Uczniowie szkół ponadpodstawowych mają przedmiot podstawy przedsiębiorczości, w którego podstawie programowej jest całkiem duży moduł dotyczący finansów. Jeśli jednak weźmiemy pod uwagę to, że przedsiębiorczość, w tym świadomość odpowiedzialności za własne finanse, to kluczowa kompetencja, umiejętność i postawa w życiu społecznym, nasuwa się wniosek, że być może dotychczasowe działania są niewystarczające, a na pewno zbyt późne. 

Potwierdzają to badania „Poziom wiedzy finansowej Polaków 2019” (marzec 2019 r. – Indicator na zlecenie Warszawskiego Instytutu Bakowości i Fundacji GPW – przyp. red.), z których wynika, że 40% Polaków określa swoją wiedzę finansową jako niską, a kolejne 42% jako przeciętną. Zapewne te doświadczenia decydują, że 43% Polaków opowiada się za wprowadzeniem dodatkowych zajęć w szkołach, co ciekawe przeciwnymi dodatkowej edukacji są osoby młode (18-34 lata) – aż 55% z nich nie chciałoby takich zajęć. Opinia młodych nie jest zaskakująca, biorąc pod uwagę, że kolejny przedmiot to z perspektywy ucznia przede wszystkim kolejna porcja wiedzy do zdobycia, weryfikowana testami i ocenami. 

Być może przyczyna tkwi także w zbyt teoretycznej wiedzy z zakresu finansów przekazywanej na dotychczasowych lekcjach. Nieustający proces zmian, także w edukacji, narzuca ciągłą aktualizację treści nauczania, które – jeśli mają dotyczyć praktycznych finansów – muszą być szczególnie często modyfikowane. A przecież młodzież to wymagający i dociekliwy odbiorca, ciekawy nowinek, o których słyszy z mediów. Badania PISA 2018 wykazały, że polscy uczniowie w trzech badanych obszarach: rozumienia czytanego tekstu, rozumowania matematycznego, rozumowania w naukach przyrodniczych osiągnęli wyniki powyżej średniej dla krajów OECD, lokujące ich w światowej czołówce (Polscy uczniowie wśród najlepszych na świecie – materiał prasowy PISA 2018, IBE i MEN, 3.12.2019). 

Misja społeczna dla banków 

Sektor bankowy i ludzie w nim zatrudnieni to ogromny potencjał wiedzy i doświadczenia z zakresu zarządzania finansami, a działania edukacyjne wspierane przez banki to realna szansa na praktyczne uzupełnienie formalnej edukacji w szkołach. Oczywiście muszą one spełniać najwyższe standardy metodyczne i odpowiadać na specyficzne potrzeby młodego pokolenia. Poszczególne instytucje sektora bankowego mają wieloletnie doświadczenia w dbaniu o poziom wiedzy finansowej swoich klientów, wystarczy wspomnieć takie wieloletnie projekty, jak: SKO, Finansiaki, Talentowisko, Finansowy elementarz i wiele innych. M.in. te działania niewątpliwie są doceniane, skoro ankietowani (50% osób w przytaczanym powyżej badaniu) wskazywali banki i instytucje finansowe jako istotne źródło wiedzy. 

Proces edukacji i realizacja projektów edukacyjnych są wprost zależne od zaangażowania pracowników banków. Wspieranie wolontariatu kompetencji przez bank daje społeczne rezultaty, ale także korzyści dla pracodawcy i pracownika w postaci rozwoju kompetencji komunikacyjnych, umiejętności pracy z ludźmi, prezentacji, wystąpień publicznych, prowadzenia projektów, przełamywania barier i przede wszystkim osobistej satysfakcji – leku na codzienne frustracje zawodowe. Tego ostatniego nie można bagatelizować w kontekście zmian ostatnich lat. Reorganizacja dotyczyła też zatrudnienia, na które wpływa przede wszystkim rozwój technologii, fuzje, a także – choć trudno to przyznać – mniejszy prestiż zawodu bankowca. W tym kontekście stworzenie i umożliwienie pracownikom wartościowej ścieżki rozwoju osobistego, realizacji pasji i misji czynienia dobra może mieć kolosalne znaczenie. 

Program Bankowcy dla Edukacji Finansowej
Młodzieży BAKCYL 2019: 

• blisko 2350 lekcji w szkołach podstawowych i ponadpodstawowych,
• korpus wolontariuszy w całej Polsce przygotowanych do prowadzenia lekcji BAKCYLA, 
• ponad 170 banków partnerskich, 
• konkursy dla uczniów,
• blisko 3500 współpracujących szkół,
• ponad 260 tys. uczestników różnych typów zajęć z zakresu edukacji finansowej.

Współpraca w sektorowym programie

Zdecydowanie łatwiej osiągnąć najwyższy poziom i efekt skali, pracując w grupie. Odpowiedzią polskiego sektora bankowego na potrzeby edukacji finansowej młodego pokolenia jest Program Bankowcy dla Edukacji Finansowej Młodzieży BAKCYL, którego organizatorem jest Warszawski Instytut Bankowości. Obecnie uczestniczy w nim blisko 170 banków, w tym ponad 150 spółdzielczych. Solidarnie finansują program oraz pozwalają swoim pracownikom prowadzić, w formule wolontariatu kompetencji, lekcje w szkołach. 

Waldemar Zbytek, prezes zarządu Fundacji Warszawski
Instytut Bankowości

Świadomość potrzeby i umiejętność zarządzania własnymi finansami, jaką chcemy zarazić młodzież w ramach Programu Bankowcy dla Edukacji Finansowej Młodzieży BAKCYL, to podstawowy element przedsiębiorczości, kluczowej kompetencji i postawy w życiu społecznym. Naszym działaniom przyświeca idea rozwoju w polskim społeczeństwie szerszego pojęcia edukacji przedsiębiorczości jako elementu budowania silnego gospodarczo kraju. Tak jak postrzegał to 100 lat temu premier Władysław Grabski, a świetnie ujął Janusz Korczak, pisząc i wydając w roku 1924 „powieść finansową” dla dzieci i młodzieży pod przewrotnym tytułem „Bankructwo Małego Dżeka” – książkę z której kilka milionów Polaków uczyło się podstaw finansów i przedsiębiorczości, a której idee przywrócić chcemy do naszych szkół. 

Podstawą tworzenia warunków do szeroko rozumianego rozwoju naszego kraju, obok budowania przyjaznego otoczenia prawnego i ekonomicznego, powinna być szeroka współpraca między sektorem prywatnym, publicznym i pozarządowym, która pozwoli na tworzenie powszechnego programu edukacyjnego wspierającego wiedzę, umiejętności i postawy przedsiębiorcze wśród młodych Polaków. 

W ramach programu realizowane są zróżnicowane działania edukacyjne, jak konkursy, spotkania z ekspertami, wizyty w bankach i lekcje z zarządzania finansami w szkołach. Wspólnie dotarliśmy do 3500 tys. szkół w całej Polsce. Banki angażują się przede wszystkim w realizowanie lekcji BAKCYLA bezpośrednio w szkołach. Lekcje prowadzą przygotowani do swej roli wolontariusze pracownicy banków. Do programu przeszkolono i zakwalifikowano w całej Polsce ponad 1000 wolontariuszy – ekspertów bankowości.