Nadchodzi czas agentów
Kluczową rolę w obecnej transformacji odgrywa sztuczna inteligencja, a zwłaszcza generatywna AI, która znacząco przyspiesza tempo tworzenia i rozwoju systemów bankowych, automatyzując wiele etapów życia oprogramowania i minimalizując ryzyko błędów. Dzięki niej banki mogą wprowadzać nowe produkty w krótszym czasie, lepiej dopasowując się do zmieniających się potrzeb rynku. AI wspiera nie tylko procesy techniczne, ale także strategiczne: od decyzji kredytowych, przez analizę ryzyka, po personalizację oferty. Wirtualni asystenci bazujący na AI stają się stałym elementem obsługi klienta, oferując wsparcie 24 godziny na dobę i dostarczając spersonalizowane rekomendacje finansowe.
Co nas czeka?
Technologia sztucznej inteligencji stale się rozwija, a wraz z nią pojawiają się nowe wdrożenia w bankowości. Eksperci wskazują, jakich zastosowań nowych technologii możemy spodziewać się w najbliższej przyszłości.
– Rok 2026 może upłynąć pod znakiem agentów AI: autonomicznych asystentów rozumiejących intencje użytkownika, wspierających podejmowanie decyzji i realizujących zadania end-to-end. Równolegle sztuczna inteligencja przyspiesza rozwój tzw. wearables (technologii noszonej) – od inteligentnych okularów AR/VR po słuchawki z asystentem. To otwiera drogę do bankowości „ambientowej” dostępnej z poziomu innych urządzeń, bez smartfonu – uważa Grzegorz Paskudzki, dyrektor Działu Doradztwa Biznesowego w Asseco Poland.
Jego zdaniem, umocnienie tych trendów doprowadzi z kolei do rozwoju „bankowości agentowej” na kształt rozwijającego się „agentic comerce” – handlu agentowego. Dla banków oznacza to zmianę paradygmatu i konieczność odejścia od interfejsów związanych z klikaniem w ekran. Choćby dlatego, że po drugiej stronie może nie być człowieka, który mógłby klikać.
– Klientem interfejsu nie zawsze będzie człowiek, lecz agent AI reprezentujący klienta – wskazuje Karol Stępień, prezes zarządu 10Clouds Financial Institutions. – Agent AI, znając kontekst finansowy, preferencje i cele klienta (które użytkownicy chętnie udostępnią, jeśli dostaną w zamian realną wartość), będzie w stanie nie tylko rekomendować, ale też dokonywać płatności, składać wnioski czy negocjować warunki usług – dodaje.
Kluczową rolę w skutecznym przejściu na agencyjny interfejs odgrywają architektury MCP (Multi-Modal, Context-Persistent), nie pojedyncze modele, lecz sposób organizacji interakcji, który pozwala agentom AI utrzymywać i rozumieć długotrwały kontekst: historię działań, strukturę ekranu, intencje użytkownika. W efekcie bankowcy doznają radykalnego uproszczenia środowiska pracy, a klienci doświadczą płynniejszych interakcji podczas bankowania.
– Klienci zyskują dostęp do usług 24/7 poprzez zaawansowane aplikacje mobilne, wirtualnych asystentów AI oraz platformy self-service, co eliminuje ograniczenia związane z godzinami pracy oddziałów. Hiperpersonalizacja oparta na analizie danych umożliwia bankom oferowanie dostosowanych produktów finansowych, spersonalizowanych porad oraz proaktywnych rekomendacji w oparciu o zachowania i historię transakcji klientów – mówi Marzena Sokołowska, Senior Manager w Zespole Technology Consulting w EY Polska
Chmura i płatności
Istotną rolę w rozwoju sektora odgrywają również technologie chmurowe, które umożliwiają elastyczne skalowanie systemów, optymalizację kosztów operacyjnych i szybkie wdrażanie innowacji bez potrzeby kosztownych modernizacji. To właśnie chmura tworzy fundament dla dalszej cyfryzacji banków i staje się podstawą ich konkurencyjności, a także umożliwia rozwój agentów AI i przejście do bankowości konwersacyjnej, gdzie klient kontaktuje się z bankiem w taki sposób, jakby rozmawiał z drugim człowiekiem.
– To jakościowy skok w porównaniu z klasyczną automatyzacją czy robotyzacją procesu, który pozwala bankom działać szybciej i sprawniej. Fundamentem dla tak zaawansowanych rozwiązań jest chmura obliczeniowa. Zapewnia ona elastyczność, skalowalność i dostęp do najnowszych technologii w bezpiecznym środowisku. Coraz częściej rozmawia się także o chmurze prywatnej i suwerenności technologicznej, czyli infrastrukturze gwarantującej bezpieczeństwo danych oraz niezależność od zewnętrznych dostawców – podkreśla Jan Maria Kowalski, dyrektor Biura Rozwoju Sztucznej Inteligencji w Banku Pekao S.A.
Kolejnym obszarem, w którym sztuczna inteligencja przyniesie nową jakość będą inteligentne płatności.
– Przelewy nie tylko pozostaną natychmiastowe, ale staną się też bezpieczniejsze i bardziej kontekstowe. Banki będą automatycznie weryfikować zgodność danych odbiorcy (tzw. name-check), a klienci i firmy zyskają możliwość wysyłania „prośby o płatność” bezpośrednio z poziomu aplikacji. Dzięki nowemu standardowi danych ISO 20022 każda płatność będzie niosła ze sobą pełny opis – co umożliwi natychmiastowe i bezbłędne księgowanie – tłumaczy Łukasz Gajewski, dyrektor Departamentu Doświadczenia Cyfrowego w mBanku.
Bezpieczeństwo
Ważnym zagadnieniem związanym z wdrażaniem nowych technologii pozostanie sektor cyberbezpieczeństwa. Banki inwestują w rozwiązania wspierane coraz częściej przez AI, które wykrywają zagrożenia w czasie rzeczywistym i reagują zanim dojdzie do incydentu.
– Rosnące zagrożenia w przestrzeni cyfrowej, w tym również te wynikające z sytuacji geopolitycznej, sprawiają, że inwestycje w rozwiązania wzmacniające ochronę danych i systemów bankowych będą w najbliższym czasie jednym z kluczowych kierunków rozwoju całego sektora – wyjaśnia Krzysztof Król, Chief Technology Officer w BNP Paribas Banku Polska. – Warto podkreślić, że zgodne z regulacjami AI Act wykorzystanie rozwiązań opartych na sztucznej inteligencji wymaga pełnej przejrzystości algorytmów oraz zgodności z przepisami o ochronie danych osobowych. To sprawia, że zastosowanie AI w bankowości jest szczególnie bezpieczne z perspektywy klienta – dodaje.
Rozwiązaniem przyszłości w tej dziedzinie może okazać się biometria, szczególnie biometria behawioralna, która oferuje niewidoczną, ciągłą ochronę bez wpływu na doświadczenie użytkownika. To technologia, która może całkowicie zastąpić tradycyjne hasła i kody, choć jej rozwój wymaga zachowania rygorów prywatności danych zgodnie z zasadami RODO.
Technologią o strategicznym znaczeniu jest blockchain oraz tokenizacja aktywów, zapewniająca bezpieczeństwo i transparentność transakcji przy niższych kosztach. W tej kategorii mieści się także rozwój cyfrowych walut banków centralnych (CBDC) – ponad 130 krajów prowadzi już pilotaże, a wartość transakcji cyfrowym juanem w Chinach przekroczyła 986 mld USD.
Analiza danych
Ogromny potencjał mają również komputery kwantowe – technologia, która w najbliższych latach może zainicjować kolejną rewolucję, szczególnie w zakresie przetwarzania i analizy danych.
– Banki dysponują ich ogromnymi wolumenami, zatem zastosowanie komputerów kwantowych może w przyszłości całkowicie zmienić sposób, w jaki przetwarzamy informacje czy zarządzamy ryzykiem. Jest to nowy obszar i trudno na ten moment jednoznacznie stwierdzić, na ile będzie on w przyszłości wykorzystywany – zaznacza Grzegorz Chudek, dyrektor zarządzający odpowiedzialny za projekty technologiczne dla sektora finansowego oraz Cloud First Lead w Accenture w Polsce.
Ale jak wskazują eksperci, nie wszystkie innowacje mają równie obiecującą przyszłość. Rozwiązania oparte na rzeczywistości wirtualnej, takie jak metaverse banking, nie zdobyły oczekiwanej popularności i prawdopodobnie pozostaną niszowe. – Wysokie koszty, ograniczenia technologiczne i brak realnej wartości biznesowej sugerują, że może to być ślepa uliczka dla większości banków – ocenia Marzena Sokołowska.
Nowe fundamenty
Zdaniem Grzegorza Chudka, powszechne wdrożenie agentów AI i innych nowych technologii w bankowości będzie niosło ze sobą daleko idące skutki. – Z punktu widzenia klienta postęp technologiczny nieuchronnie prowadzi do komodytyzacji usług finansowych, czyli sytuacji, w której podstawowe produkty i usługi stają się łatwo dostępne i podobne u różnych dostawców usług bankowych – wskazuje. – Dla samych banków, w perspektywie utrzymującej się lub narastającej presji na marże – szczególnie przy potencjalnym spadku stóp procentowych – to automatyzacja i dalsza modernizacja technologiczna stają się kluczowymi narzędziami do optymalizacji kosztów operacyjnych.
Sztuczna inteligencja, chmura i automatyzacja tworzą nowe fundamenty sektora, a banki, które potrafią je skutecznie zintegrować, zyskają przewagę konkurencyjną w świecie, w którym cyfryzacja stała się nie wyborem, lecz koniecznością.
