Na marginesie Tokio 2020: na czym polega fenomen jena, waluty z finansowego podium?

Jak to możliwe, by jen (JPY), używany wyłącznie w jednym stosunkowo niewielkim azjatyckim kraju, zdobył tak mocną pozycję w stawce blisko 200 walut?

Jen traci nieco na wartości w okresach prosperity i dobrych nastrojów na rynku. W chwilach zawirowań przyciąga kapitał

Przy okazji XXXII Letnich Igrzysk Olimpijskich w Tokio warto się przyjrzeć bliżej fenomenowi japońskiej waluty i stojącej za nią gospodarki.

Bezpieczna przystań w Zatoce Tokijskiej

Obecność jena na walutowym podium wynika właśnie z kompilacji gospodarczej potęgi Kraju Kwitnącej Wiśni oraz specyfiki waluty przekładającej się na renomę tzw. bezpiecznej przystani.

Japonia ma jedne z najniższych stóp procentowych na świecie, pozwala to inwestorom tanio zapożyczyć się w jenie, by szukać okazji na innych, bardziej ryzykownych rynkach

W sportowej nomenklaturze mamy do czynienia z zawodnikiem, który zwykle jest dobrze przygotowany do startu i nie schodzi poniżej pewnego poziomu. Gdy konkurenci miewają problemy z wahaniami formy, on wydaje się ostoją stabilności. Zawirowania na giełdach oraz mocno zmieniające się ceny surowców i wielu walut sprawiają, że inwestorzy poszukują takich bezpiecznych przystani, by przeczekać niepewne czasy. Wtedy lokują swój kapitał w jenach. 

– Jen traci nieco na wartości w okresach prosperity i dobrych nastrojów na rynku. W chwilach zawirowań przyciąga kapitał. Kluczowa jest rola tzw. waluty fundującej.

Od lat Japonia ma jedne z najniższych stóp procentowych na świecie, pozwala to inwestorom tanio zapożyczyć się w jenie, by szukać okazji na innych, bardziej ryzykownych rynkach. Gdy zaczyna się dziać coś niedobrego, strategie te są porzucane, a jen odkupowany.

Także japońscy inwestorzy, którzy od lat zmuszeni są szukać wyższych stóp zwrotu na zagranicznych, bardziej ryzykownych rynkach, zamykają w takich momentach swoje pozycje i ściągają kapitał „do domu” – tłumaczy Bartosz Sawicki, analityk Cinkciarz.pl.

Czytaj także: Czy Fundusz Rezerwy Demograficznej mógłby działać jak japoński rządowy emerytalny fundusz inwestycyjny lub norweski rządowy fundusz emerytalny?

Gospodarka też na podium 

Japonia od lat okupuje wysokie lokaty w międzynarodowych badaniach konkurencyjności, przoduje w takich dziedzinach jak infrastruktura transportowa (zwłaszcza kolejowa) oraz opieka zdrowotna. Wysokie pozycje zajmuje również w zestawieniach innowacyjności i rozwoju systemu bankowego. 

Bank Japonii wkracza do akcji i interweniuje za każdym razem, gdy jen staje się zbyt mocny

Przez wiele lat na liście najbogatszych państw świata Japonia ustępowała jedynie Stanom Zjednoczonym. I chociaż straciła drugie miejsce na rzecz Chin, nadal utrzymuje się na podium. W istotny sposób przyczynia się do tego eksport (głównie elektroniki i samochodów). To właśnie dlatego kurs jena ma dla Japonii niebagatelne znaczenie. Gdy waluta zyskuje na wartości, droższe stają się eksportowane towary. W efekcie są mniej konkurencyjne i atrakcyjne dla zagranicznych odbiorców. 

– Bank Japonii wkracza do akcji i interweniuje za każdym razem, gdy jen staje się zbyt mocny. W tym względzie jest dla swojej waluty niczym doświadczony, mądry trener, który tak dobiera plan przygotowań, by optymalna forma zawodnika nie przyszła przed najważniejszym startem – charakteryzuje analityk Cinkciarz.pl.

Czytaj także: Bank Japonii utrzymał ujemne stopy procentowe

Jeśli liczyć, to w setkach

Jak dla sprintera rywalizującego o medal Letnich Igrzysk Olimpijskich w Tokio istotne okażą się setne części sekundy, tak dla „Kowalskiego” zainteresowanego kursem jena ważne będą setki.

Pomimo silnej pozycji japońska waluta jest tak tania, że w kantorach nie podaje się jej ceny jednostkowej, lecz notowania odnoszące się do 100 JPY. Z tego względu przeliczanie cen pamiątek olimpijskich w Tokio może sprawić nieco trudności. Warto zatem zapamiętać, że 100 JPY to ok. 3,53 PLN (kurs Cinkciarz.pl z 3.08.2021 r.).

Oficjalnie jen dzieli się na 100 senów i 1000 rinów, ale ze względu na niską wartość, nie używa się już ich od wielu lat. Najmniejszym nominałem, z jakim można się spotkać, jest 1 jen, choć i jego trzeba traktować jak drobne – grosze pływające po wodzie. Wykonana z aluminium moneta jest bowiem tak lekka, że może unosić się na powierzchni wody. 

Pomimo silnej pozycji japońska waluta jest tak tania, że w kantorach nie podaje się jej ceny jednostkowej, lecz notowania odnoszące się do 100 JPY

W japońskiej kulturze szczególne znaczenie ma moneta o nominale 5 jenów. Wyróżnia się nie tylko wyglądem (ma otwór pośrodku), ale według przesądów przynosi też szczęście. Z tego względu jest często składana jako datek w świątyniach. Czyżby to tajna broń japońskiej kadry olimpijskiej…?

O ile w Polsce zetknięcie z banknotem 500-złotowym należy do rzadkości, o tyle w Japonii papierowe nominały zaczynają się dopiero od 1 000 jenów. Nikogo szczególnie nie dziwi tam banknot z nadrukiem 5 000 czy 10 000 jenów. W Kraju Kwitnącej Wiśni zdecydowanie łatwiej niż w Polsce zostać milionerem: wystarczy majątek o wartości ok. 35 tys. złotych. 

Jednak będąc w Japonii, tym bardziej biorąc pod uwagę zaawansowanie technologiczne w tym kraju, lepiej nie nosić ze sobą gotówki. Zakup walut w kantorach, lotniskach czy dworcach może być uciążliwy i kosztowny. Najłatwiejszym, ale i najbardziej opłacalnym rozwiązaniem wydaje się karta wielowalutowa, umożliwiająca oszczędność rzędu nawet kilku procent. Pozwala nie tylko płacić w większości walut świata (w tym w jenach), ale też zarządzać nimi w aplikacji mobilnej oraz bezprowizyjnie wypłacać pieniądze z zagranicznych bankomatów. Karty mogą być w formie tradycyjnej, a także wirtualnej, co umożliwia płacenie telefonem, zegarkiem czy opaską. To rozwiązanie jest też po prostu bezpieczne: nie trzeba podczas wyjazdu nosić ze sobą wszędzie gotówki i obawiać się o jej zgubienie czy kradzież.

Jak rywalizować, to tylko fair play

W olimpijskiej rywalizacji szczególnie cenione są zasady fair play, a wszelkiego rodzaju próby oszustwa czy niedozwolonego dopingu są ostro zwalczane.

Potencjalni fałszerze muszą się zmagać nie tylko z licznymi hologramami i znakami wodnymi, ale także wyczuwalnym w dotyku wklęsłym drukiem

Dobitnie przekonali się o tym np. reprezentanci Rosji, którzy nie mogą występować pod własną flagą. Ich kraj został bowiem na dwa lata wykluczony za doping z udziału w imprezach sportowych najwyższej rangi.

Oszustom stanowcze „nie” mówi też jen. Japońskie banknoty należą do najlepiej zabezpieczonych na świecie. Potencjalni fałszerze muszą się zmagać nie tylko z licznymi hologramami i znakami wodnymi, ale także wyczuwalnym w dotyku wklęsłym drukiem, co czyni je bardzo trudnymi do podrobienia.

Fałszowanie jena traci też na znaczeniu z zupełnie innego powodu. W Japonii coraz więcej transakcji realizuje się bezgotówkowo. Gra nie jest zatem warta świeczki i oby podobnie było w przypadku rywalizujących w Tokio sportowców.

Czytaj także: Atlas złożoności gospodarczej – Polska za Czechami i Węgrami