Ministerstwo Gospodarki prowadzi debatę nad zmianami w przepisach o BIG

Pod koniec minionego roku Ministerstwo Gospodarki ogłosiło dokument zatytułowany „System informacji o wiarygodności płatniczej w obrocie gospodarczym – Zielona Księga”.

Opracowanie jest efektem prowadzonej od roku przez Ministerstwo Gospodarki kompleksowej oceny regulacji w zakresie wymiany informacji gospodarczej na polskim rynku. „Zielona Księga” nie przedstawia konkretnych rozwiązań legislacyjnych; celem opracowania jest ukazanie ewolucji polskiego systemu wymiany informacji gospodarczej, porównanie polskich rozwiązań z praktykami przyjętymi w wybranych krajach Unii Europejskiej oraz ukazanie najważniejszych „punktów zapalnych” w obowiązującym prawie. Jednym z efektów analizy są postulaty, przedstawiające możliwe kierunki rozwiązań każdego ze wskazanych problemów.

Co należałoby zmienić, aby informacje o wiarygodności kontrahentów były jak najbardziej rzetelne, a uczestnicy obrotu gospodarczego – jak najbardziej chronieni przed nadużyciami? Jednym z fundamentalnych postulatów jest umożliwienie rejestracji w bazach BIG informacji o nieuregulowanych zobowiązaniach publicznoprawnych (podatków, składek ZUS, opłat lokalnych). Zdaniem autorów opracowania, brak tych informacji w BIG utrudnia weryfikację wiarygodności kredytowej kontrahenta, również z uwagi na pierwszeństwo zaspokojenia tych roszczeń w stosunku do zadłużenia powstałego na podstawie umów cywilnoprawnych.

Kolejne wyzwanie stanowi ewidencjonowanie w rejestrach BIG roszczeń przedawnionych. Na gruncie obowiązującego prawa może dochodzić do sytuacji, w której do rejestrów trafią informacje o nieistniejących lub spłaconych zobowiązaniach sprzed nawet kilkunastu lat. Przypadki takie były nawet przedmiotem interpelacji poselskich  (m.in. posła Killiona Munyamy z dnia 21 marca 2013r.), o możliwych nieprawidłowościach w tej dziedzinie informowały również organizacje broniące praw konsumentów. Zdaniem autorów raportu, należy rozważyć czy i na jakich zasadach należy ujmować w rejestrach informacje o zobowiązaniach przeterminowanych.

Proponowane jest również wprowadzenie dodatkowych zabezpieczeń, chroniących uczestników obrotu gospodarczego – w szczególności konsumentów – przed nieuzasadnionym wpisem do rejestrów BIG. Jednym z takich rozwiązań mogłoby być wprowadzanie do rejestrów jedynie informacji o zobowiązaniach uznanych przez dłużnika lub potwierdzonych prawomocnym orzeczeniem sądowym. Z drugiej strony, umieszczanie informacji gospodarczych jedynie na podstawie wskazanych powyżej przesłanek mogłoby sprawić, że znaczna część prawdziwych danych o zadłużeniu nie trafiałaby do rejestrów, co wpłynęłoby ujemnie na ich wiarygodność.

Ważnym problemem jest utrudniony dostęp do danych zgromadzonych w rejestrach. Obecnie na rynku funkcjonują trzy biura informacji gospodarczej, których bazy nie są ze sobą w żaden sposób powiązane. Aby uzyskać w miarę kompletną informację na temat wiarygodności kredytowej kontrahenta, należałoby sprawdzić go równocześnie we wszystkich trzech biurach – co wiąże się z dodatkowymi kosztami. Opracowanie wskazuje dwie alternatywne możliwości rozwiązania tego problemu, Jedną z nich jest wprowadzenie wymiany danych – w takim stopniu aby klient zgłaszając zapytanie do jednego z biur otrzymywał informacje o zobowiązaniach zgromadzone we wszystkich rejestrach BIG działających w Polsce. Alternatywnym rozwiązaniem może być zobowiązanie wierzyciela do równoczesnego zgłaszania informacji do wszystkich rejestrów.

Autorzy opracowania zwrócili również uwagę na konieczność uregulowania informacji o zobowiązaniach przetwarzanych i udostępnianych na potrzeby obrotu wierzytelnościami, ujednolicenia warunków zgłaszania danych do biur informacji gospodarczej dla przedsiębiorców i osób fizycznych niebędących przedsiębiorcami oraz rezygnacji z kwot minimalnych jako warunku rejestracji zobowiązania w BIG.

Opracowanie nie zamyka debaty nad ulepszeniem systemu informacji gospodarczych w Polsce. Uwagi i zastrzeżenia można wysyłać poprzez formularz zamieszczony na stronie: http://www.mg.gov.pl/Prawo+dla+przedsiebiorcy/Informacja+gospodarcza

Szczegółowe informacje na ten temat w kolejnych numerach miesięcznika „Bank”