Ministerstwo Finansów: dochody budżetu nareszcie szybko rosną

Wyższe niż w 2023 roku jest też zaawansowanie wykonania planu dochodów budżetowych.

Po pierwszym kwartale ’24 wykonano:

21,5% zaplanowanych na cały rok dochodów budżetu (w roku 2023 było to 20,6%), w tym 21,8% podatkowych dochodów (w roku 2023 – 20%),

23,8% dochodów z VAT (w roku 2023 – 20,7%),

22% dochodów z akcyzy (w roku 2023 – 21,3%),

25,8% podatku od osób prawnych (w roku 2023 – 20,6%)

i 12,7% podatku od osób fizycznych (w roku 2023 – 14,5%). 

Wpływy z VAT są silnie skorelowane z poziomem PKB.

GUS nie podał jeszcze wyników dotyczących PKB za pierwszy kwartał. Szacuje się, że PKB w pierwszym kwartale wzrósł realnie w stosunku do pierwszego kwartału 2023 o 2-3%, a nominalnie o 5-6%. Dynamika wpływów podatkowych, zwłaszcza z VAT była znacznie wyższa.

Czytaj także: Za dwa lata nasz dług publiczny przekroczy 60% PKB?

Ministerstwo Finansów: mniejsza luka VAT

W opublikowanym w kwietniu ’24 przez Ministerstwo Finansów dokumencie oceniającym stan finansów publicznych w latach 2016-2023 zawarta jest informacja o spadku efektywności poboru VAT.

Tzw. luka VAT-owska zmniejszała się od 2015 do 2021 roku, ale w ostatnich dwóch latach szybko rosła i w roku 2023 wyniosła 15,8%, czyli więcej niż w roku 2017.

Wzrost wpływów z VAT w pierwszym kwartale 2024 roku znacznie powyżej nominalnej dynamiki PKB oznacza wyraźne zmniejszenie tej luki. Ministerstwo Finansów na razie nie komentuje tego.

Tzw. luka VAT-owska zależy nie tylko od uszczelniania systemu poboru podatku, ale też od stanu gospodarki. W okresie spowolnienia, a tym bardziej recesji powiększa się, gdyż wiele firm ma kłopoty płynnościowe.

Ożywienie gospodarcze, które właśnie się rozpoczyna tylko częściowo wyjaśnia  znaczną dynamikę wpływów z VAT.

Czytaj także: Minister finansów zdradza szczegóły dotyczące Rady Fiskalnej

VAT – płace – budżet

Wzrost dochodów z podatku dochodowego od osób fizycznych wynika przede wszystkim z wysokiej dynamiki wynagrodzeń.

Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w sektorze przedsiębiorstw w okresie styczeń–marzec ‘24 wyniosło 8 077,01 zł i było o 12,5% wyższe niż przed rokiem. Dynamika wpływów z podatku była jednak znacząco wyższa niż wzrost wynagrodzeń.

Wyniki pierwszego kwartału ’24 wskazują na to, że po stronie dochodów tegoroczny budżet na razie nie jest zagrożony.

Trzeba jednak pamiętać, że przewidziano w nim ogromny deficyt – 184 mld zł, zaś deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych ma wynieść, podobnie jak w roku ubiegłym 5,1% PKB.