Loża komentatorów: Czy pośrednicy działający na rynku finansowym powinni podlegać nadzorowi?

Część małych pośredników zniknie, wielu tzw. doradców będzie musiało dokształcić się lub przebranżowić. Jednak dla klienta i dalszego rozwoju tej branży profesjonalizacja będzie korzystna. Pozostaje oczywiście ustalenie, jak ten proces powinien być przeprowadzony i jaki powinien być model docelowy. Profesjonalne doradztwo finansowe jest bardzo ważnym elementem rynku. Jednak, by mogło w pełni spełniać swoje funkcje, w polskim systemie finansowym konieczne jest (poza nadzorem) wprowadzenie zmiany sposobu wynagradzania doradcy. Obecnie klient otrzymuje usługę doradztwa finansowego bezpłatnie, ale nie jest pewny, czy produkt, który został mu zarekomendowany, jest rzeczywiście najkorzystniejszy i dla kogo – dla niego czy dla doradcy. Tę wątpliwość będzie miał dopóty, dopóki dostawcy produktów (banki,towarzystwa ubezpieczeniowe, TFI itd.) będą płaciły doradcom za sprzedanie ich kredytu, ubezpieczenia czy jednostek funduszu inwestycyjnego. Klient będzie miał pewność, że doradca pracuje dla jego dobra tylko wówczas, gdy to on będzie płacił mu wynagrodzenie.

Krzysztof Kluza
Szkoła Główna Handlowa

W przypadku pośredników finansowych występuje ryzyko konfliktu ich interesu z interesem klienta. Dążąc do maksymalizacji swoich dochodów, pośrednik rzadko ma bezpośrednie zachęty finansowe, które zabezpieczałyby dokładanie troski o długofalowe korzyści klienta (pozostają tu głównie mechanizmy etyczne). Dotyczy to zarówno tak prozaicznych kwestii, jak np. przedstawianie oferty tak, aby klient wybrał produkt, od którego doradca ma najwyższą prowizję, a nie najkorzystniejszy dla niego, a skończywszy na sprzedaży produktów, które stwarzają dla klienta duże ryzyko (przykładem, z sąsiedniego obszaru, mogą być tu opcje).

Ten konflikt interesu można częściowo załagodzić, wiążąc długofalowo dochody pośrednika z portfelem produktów, które sprzedaje (np. poprzez udział w zyskach z powierzonych aktywów). Istnieje więc potrzeba obejmowania nadzorem państwa takich obszarów rynku, jak pośrednictwo finansowe. Aby zwiększyć bezpieczeństwo klientów oraz zapewnić jakość usług, nadzór w szczególności powinien obejmować licencjonowanie działalności oparte na egzaminach oraz wprowadzanie standardów prowadzenia działalności, do których zobowiązani byliby pośrednicy. Uregulowania może wymagać tu np. zawartość prezentowanych ofert, tak aby były porównywalne oraz nie pomijały istotnych ryzyk dla klienta. Wprowadzając licencjonowanie, należy mieć na uwadze, aby sztucznie nie ograniczyło dostępu do zawodu, oligopolizując rynek pośrednictwa. Z punktu widzenia klienta mogłoby to zmniejszyć jego korzyści cenowe, a nawet doprowadzić do spadku jakości świadczonych usług.