Jakie korzystne rozwiązania dla przedsiębiorców wprowadza Konstytucja Biznesu?
Istotą Konstytucji biznesu jest odnowa relacji administracji z biznesem oraz zniesienie biurokratycznych barier w prowadzeniu działalności gospodarczej. W tym kontekście Konstytucja biznesu pogłębia zmiany wprowadzone przez pakiet „100 zmian dla firm”, czyli trzy ustawy deregulacyjne uchwalone w grudniu 2016 r. oraz kwietniu 2017 r. Wówczas dokonano m.in. nowelizacji Kodeksu postępowania administracyjnego (KPA), w tym poszerzono katalog gwarancji właściwego postępowania ze strony urzędników. Daje to większą pewność przedsiębiorcom. W katalogu zasad ogólnych KPA uwzględniono m.in. zasadę in dubio pro libertate, czyli wolnościowej interpretacji przepisów, zasadę rozstrzygania wątpliwości faktycznych na korzyść strony oraz zasadę współdziałania organów w celu załatwienia sprawy administracyjnej.
Konstytucja biznesu, a konkretnie ustawa Prawo przedsiębiorców, idzie w tej materii dalej. Prawo przedsiębiorców zastępuje ustawę o swobodzie działalności gospodarczej. W nowej ustawie znajduje się, wzorowany na KPA, katalog zasad adresowanych do urzędników oraz do przedsiębiorców, m.in. co nie jest prawem zakazane, jest dozwolone (art. 8 ustawy); domniemanie uczciwości przedsiębiorcy (art. 10); rozstrzyganie wątpliwości prawnych na korzyść przedsiębiorcy (art. 11), a także pewność prawa (art. 14).
Ulga na start zwolni ze składek
Prawo przedsiębiorców ma pełnić centralną rolę w systemie regulacji prawnych dotyczących przedsiębiorców. Ustawa ta, jako jedyna w tym obszarze, posiada preambułę. Nie ma ona co prawda mocy prawnej, jednak stanowi wyraz intencji ustawodawcy oraz podnosi rangę aktu prawnego. W Prawie przedsiębiorców wprowadza się też regulacje dotyczące stanowienia prawa gospodarczego, w tym konieczność przeprowadzania – przed skierowaniem projektu do prac parlamentarnych – oceny skutków regulacji, czyli wpływu projektowanego prawa na przedsiębiorców. Liczymy, że nowe rozwiązania w tym obszarze będą miały pozytywny wpływ na jakość przepisów. Dziś prawo jest niestabilne, niespójne i pełne luk – co zwiększa ryzyko po stronie przedsiębiorców oraz podnosi ponoszone przez nich koszty.
Prawo przedsiębiorców wprowadza też możliwość skorzystania z tzw. ulgi start w postaci zwolnienia z obowiązku uiszczania składek na ubezpieczenie społeczne przez pierwsze 6 miesięcy działalności. Jest to interesujące rozwiązanie dla tych, którzy obawiają się ryzyka związanego z prowadzeniem biznesu, ale mimo to chcą się tego podjąć. Spodziewamy się, że wprowadzenie tego mechanizmu wpłynie pozytywnie na tzw. przeżywalność firm – pierwszy rok, a w szczególności pierwsze miesiące, mają kluczowe znaczenie.
Rzecznik MSP nie pomoże dużym firmom
Wiele do życzenia pozostawia natomiast sposób uregulowania kontroli działalności gospodarczej. Poświęcony temu zagadnieniu rozdział zajmuje niemal ⅓ całej ustawy i składa się głównie z wyjątków od reguł ograniczających kontrole. W naszej ocenie w zbyt dużym stopniu przeniesiono rozwiązania dotyczące kontroli z obecnie obowiązującej ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.
Spośród pozostałych ustaw składających się na Konstytucję biznesu, szczególną uwagę należy zwrócić na ustawę o Rzeczniku Małych i Średnich Przedsiębiorców. Po pierwsze, trudno zrozumieć dlaczego nowa instytucja ma nie reprezentować interesów dużych przedsiębiorców. Taka forma dyskryminacji nie przystoi instytucji rzecznika. Po drugie, w porównaniu do pierwotnych propozycji (m.in. projektu ustawy o Komisji Wspólnej Rządu i Przedsiębiorców oraz Rzeczniku Przedsiębiorców z dnia 10 lutego 2017 r.), rzecznik utracił cenne uprawnienie – możliwość wstrzymania kontroli prowadzonej u przedsiębiorcy. Tymczasem, jeśli instytucja rzecznika ma zakorzenić się w świadomości przedsiębiorców oraz służyć im realną pomocą, należałoby go raczej wyposażyć w dodatkowe uprawnienia, a nie odbierać te, które – z punktu widzenia przedsiębiorców – są najbardziej praktyczne.
Ogólna ocena uchwalonych ustaw może być jednak wyłącznie pozytywna. Wprowadzone zmiany wpłyną korzystnie na przedsiębiorców – ułatwiają prowadzenie działalności gospodarczej, a także powinny zachęcić do jej zakładania przez wprowadzenie dodatkowej ulgi na start. W przypadku katalogu zasad dla urzędników kluczowa będzie ich praktyczna realizacja. Mamy nadzieję, że pracownicy administracji wezmą sobie do serca zarówno literę, jak i ducha uchwalonych przepisów.
Źródło: Pracodawcy RP
