Jak bank może zweryfikować wycenę rzeczoznawczą?
W przypadku nieruchomości sprawa wydaje się być uporządkowania jednoznacznie. Zamknięty katalog przedmiotów wyceny, digitalizacja bazy danych i standard zawodowy rzeczoznawców wyceniających grunty, budynki, budowle jest spójny z wewnętrznymi procedurami banków finansujących nieruchomości.
Wszyscy zainteresowani: klient, pracownik banku, autor konfrontują swoje poglądy na wskazaną w opracowaniu wartość z tymi samymi normatywami.
Co jednak począć na szeroko pojmowanym rynku tzw. ruchomości, którego przedmioty podlegają zarówno finansowaniu inwestycyjnemu, jak i są zabezpieczeniem wierzytelności? Wg jakich kryteriów ocenić wartość zabezpieczenia, jakim jest środek techniczny w postaci choćby zrobotyzowanego gniazda wtryskowego w fabryce samochodów, czy systemu rezonansu magnetycznego albo kombajnu górniczego [w dodatku innowacyjnego]?
Oczywista nieprzystawalność tej kategorii aktywów do wytycznych właściwych operatom szacunkowym nieruchomości wynika z natury rzeczy: środek techniczny nie jest gruntem, ani budynkiem, ani też budowlą [nawet jeśli jest trudną do ruszenia „ruchomością”].
Środki techniczne [potocznie zwane maszynami i urządzeniami] nie posiadają zamkniętego katalogu wartości, bo ich konfiguracje co do celu/przeznaczenia lub rynku zbytu są nieograniczone.
Nadto niektóre komponenty środków technicznych zyskują „drugie życie”, zatem i nową wartość rynkową, jak choćby wnętrza miedziane w stacjach transformatorowych lub ściągacze do sprężyn w likwidowanych taborach kolejowych.
Standard BOMIS® – wsparcie dla banków przy wycenie
Banki mogą samodzielnie opracować zindywidualizowane procedury oceny wartości aktywów majątku, rozumianych jako maszyny i urządzenia lub korzystać z gotowych i sprawdzonych rozwiązań udostępnianych przez Fundację BOMIS.
Jest to przede wszystkim Standard BOMIS® Szacowania Wartości Środków i Megaukładów Technicznych.
Standard BOMIS® reguluje i definiuje wszystkie aspekty wyceny wymagane przez instytucje finansowe, a zwłaszcza: spójną metodologię szacowania, wykaz rodzajów szacowanych wartości, podejść i metod stosowanych w wycenie oraz obligatoryjnej treści raportu z wyceny, jak dokumentacja zdjęciowa i wskazanie potwierdzonych źródeł danych rynkowych.
Raport rzeczoznawcy sporządzony zgodnie ze Standardem BOMIS® gwarantuje bankowi oczekiwany zakres informacji, transparentność danych, a nadto minimum dwa rodzaje oszacowanej wartości: wartość rynkową przed ustanowieniem zabezpieczenia oraz wartość likwidacyjną przy sprzedaży wymuszonej.
Nadto bank może wskazać rzeczoznawcy oczekiwany rodzaj szacowanej wartości, w sytuacji udzielania pożyczki, której zabezpieczeniem będzie eksploatowany park maszynowy [wartość maszyn przy kontynuacji działania] lub w przypadku finansowania w transzach inwestycji wartość maszyny po zainstalowaniu i uruchomieniu.
Standard BOMIS®, mimo normalizującego charakteru zawiera też rozwiązania na sytuacje nietypowe, jak choćby tzw. brak rynku na specyficzne aktywo przedsiębiorstwa lub jego labilność makroekonomiczną, a także ryzyko wynikające z niespełnienia wymogów prawnych regulujących dopuszczenie do eksploatacji środków technicznych w pewnych branżach wytwórczych lub w medycynie estetycznej.
Szkolenia dot. wyceny pod patronatem ZBP i ZPL
Standard BOMIS® jest dostępny pro bono dla wszystkich zainteresowanych, a zwłaszcza dla tych pracowników banków, którzy konfrontują wartość zabezpieczenia z wartością rynkową wskazaną w raporcie przez rzeczoznawcę.
Rzeczoznawcy natomiast mają możliwość kształcenia się w oparciu o Standard BOMIS® na kursach i szkoleniach, którym patronuje Związek Banków Polskich oraz Związek Polskiego Leasingu.
Szkolenia z zastosowania Standardu BOMIS® pozwalają świadomym odpowiedzialności osobistej rzeczoznawcom na stosowanie najsilniejszego firewalla w sporządzaniu autorskich opinii o wartości środków i megaukładów technicznych, a bankom na weryfikację poprawności i wiarygodności otrzymywanych raportów z wycen.
Zapraszamy do korzystania ze Standardu BOMIS pro bono lub na szkoleniach.
Marzena Raźniewska-Półkoszek,
prezes zarządu Fundacji BOMIS®.
