IZFiA: konieczność zmian w ustawie PPE

Dokument zawiera szczegółową analizę wybranych regulacji oraz propozycje ich przeformułowania w taki sposób, aby spełniały wymogi przepisów prawa unijnego przy uwzględnieniu krajowej specyfiki rynku, poprawiając warunki funkcjonowania nie tylko branży TFI, ale przede wszystkim uczestników funduszy. Idea przygotowania propozycji deregulacyjnych jest wynikiem intensywnych działań IZFiA nad wdrożeniem Strategii Rozwoju Rynku Kapitałowego (SRRK) w życie.

Czytaj także: IZFiA: propozycje deregulacyjne dla Ministerstwa Finansów >>>

Niektóre z przepisów regulujących kwestie formalne funkcjonowania Pracowniczych Programów Emerytalnych, istotnie ograniczają możliwość sprawnego zarządzania, zarówno po stronie instytucji finansowej, jak i samego pracodawcy. PPE jest to drugi po PPK program mający na celu zaktywizowanie Polaków do oszczędzania na cele emerytalne, który pomimo wprowadzenia PPK nie stracił na popularności.

Przeszkody w prowadzeniu PPE

– Uważamy, że znaczną przeszkodą w prowadzeniu PPE jest np. konieczność aneksowania umowy zakładowej w przypadku jakichkolwiek zmian dokonywanych w statutach funduszy. Uelastycznienia wymaga także kwestia rejestracji PPE przez KNF i związanego z tym obowiązku dołączenia dokumentów, które ulegają częstym zmianom, jak np. wzór deklaracji przystąpienia. Deklaracja jest dokumentem o charakterze technicznym podlegającym relatywnie częstym zmianom np. ze względu na wymogi RODO. Wymóg załączenia jej do wniosku o rejestrację PPE i ewentualnych późniejszych aktualizacji paraliżuje proces funkcjonowania PPE oraz prowadzi do kosztów i zatorów w postępowaniu rejestracyjnym. W praktyce uniemożliwia również terminowe dostosowywanie się instytucji nadzorowanych do obowiązujących przepisów prawa – mówi Małgorzata Rusewicz, prezes IZFiA.

Procedura aktualizacji i zmian w zasadach PPE wynikających z zapisów statutów funduszy także powinna ulec zmianie. Obowiązujący sposób oparcia PPE na tych samych funduszach i subfunduszach, jakie oferowane są pozostałym uczestnikom spoza PPE powoduje paraliż w przeprowadzeniu zmian statutów funduszy, ponieważ przed każdą zmianą należy odbyć negocjacje z poszczególnymi pracodawcami, co ma wpływ na pozostałych uczestników funduszu.

Kwestia dokonywania wypłaty przez małżonków środków zgromadzonych w PPE

Myśląc o zwiększeniu efektywności systemu emerytalnego, powinno się rozstrzygnąć na poziomie ustawowym kwestię dokonywania wypłaty przez małżonków środków zgromadzonych w PPE, po zawarciu rozdzielności majątkowej, a przed uzyskaniem uprawnień emerytalnych. Od pewnego czasu zjawisko to ewidentnie nasila się, umożliwiając małżonkom pobranie pieniędzy z rachunków w PPE oraz bez konieczności zwracania ulgi ZUS, co jest ewidentnym obejściem przepisów i zaprzeczeniem podstawowego celu PPE, jakim jest utworzenie dodatkowego zabezpieczenia kapitałowego na przyszłe cele emerytalne.

Z systemem emerytalnym łączy się także kolejny postulat IZFiA: zastosowania konstrukcji rachunków bankowych wspólnych dla kilku funduszy w produktach emerytalnych: pracowniczych programach emerytalnych (PPE), indywidualnych kontach emerytalnych (IKE) oraz indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego (IKZE). Działają one na podobnych zasadach operacyjnych jak PPK i mogą być oferowane przez kilka funduszy zarządzanych przez to samo TFI. Obecnie w Prawie bankowym dopuszcza się już możliwość prowadzenia wspólnego rachunku bankowego między innymi dla dobrowolnych funduszy emerytalnych będących funduszami zdefiniowanej daty, zarządzanymi przez jedno powszechne towarzystwo emerytalne. Możliwość ta została dodana nowelizacją Ustawy PPK i planuje się utrzymanie tego rozwiązania w momencie przekształcenia tych funduszy w SFIO.

Czytaj także: IKE, IKZE, PPE, PPK, OFE, jak odzyskać swoje oszczędności w czasie pandemii?

– Takie rozwiązanie zapewni spójne traktowanie wszystkich rodzajów produktów emerytalnych, a jednocześnie nie jest rozwiązaniem nowym, bo funkcjonującym już w przypadku PPK prowadzonych obecnie przez dobrowolne fundusze emerytalne. Będzie to ułatwienie operacyjne nie tylko w działalności TFI, ale również pracodawców prowadzących PPE, oraz dla klientów oszczędzających na IKE lub IKZE. W konsekwencji może to stanowić kolejną zachętę do długoterminowego oszczędzania na emeryturę, przyczyniając się też do rozwoju polskiego rynku kapitałowego – dodaje prezes Rusewicz.

IZFiA w dokumencie „Propozycje deregulacji dla podniesienia efektywności rynku funduszy inwestycyjnych” zaproponowała wprowadzenie konkretnych zmian w przepisach Ustawy o PPE, precyzując lub proponując nowe  brzmienie poszczególnych zapisów.