Inwestycje: Finansowanie społecznościowe, czyli crowdfunding

Jan Mazurek

Alternatywą jest crowdfunding

Na rozwiniętych rynkach od lat obecne są alternatywne formy finansowania przedsiębiorstw i indywidualnych przedsięwzięć oparte na kapitale społecznościowym, co stało się możliwe dzięki internetowi. Nawet niewielkie jednostkowe kwoty pochodzące od dużej liczby osób tworzą duże sumy. Ta nowatorska forma finansowania określana jest mianem finasowania społecznościowego (ang. crowdfunding). Komunikację pomiędzy dawcami i biorcami kapitału zapewniają specjalistyczne platformy internetowe.

Początki crowdfundingu sięgają 1997 r., kiedy przeprowadzono zbiórkę pieniędzy wśród fanów na trasę koncertową i wydanie płyt brytyjskiego zespołu Marillion. Pierwszym portalem internetowym był z kolei artistshare.net, który powstał w 2000 r. w USA.

Jednak dynamiczny rozwój crowdfundingu rozpoczął się kilka lat później. W 2008 r. grupa studentów utworzyła platformę finansową Indiegogo. To był strzał w dziesiątkę – crowdfunding doskonale wpasował się w lukę finansowania, pozwalając realizować przedsięwzięcia o różnej skali, niejednokrotnie ryzykowne, niezrozumiałe dla banków, a także start-upy.

Po sześciu latach od uruchomienia Indiegogo dziś na świecie funkcjonuje ponad 1000 platform crowdfundingowych. W 2009 r. wartość transakcji wyniosła 530 mln USD, a trzy lata później 2,8 mld USD. Według raportu opracowanego przez fundację Nesta oraz Uniwersytet Cambridge, w 2014 r. w Wielkiej Brytanii wartość różnych form finansowania alternatywnego, realizowanego poprzez platformy crowdfundingowe, wyniosła 1,74 mld funtów brytyjskich. Biorąc taki wynik pod uwagę, można się spodziewać, że światowy rynek crowdfundingu sięgnie w tym roku 7-8 mld USD. Bank Światowy przewiduje, że w 2025 r. crowdfunding na całym świecie przyniesie 93 mld USD. Oczekuje się, że wniesie on istotny wkład dla krajów rozwijających się. Top5 platform crowdfundingowych według rankingu „Forbesa” za 2013 r. to: Kicktarter, Indiegogo, Crowdfunder, RocketHub, Crowdrise.

Zazwyczaj za pomocą pieniędzy pozyskanych przez crowdfunding są finansowane przedsięwzięcia o różnej skali i celu. Na przykład:wydanie książki, nakręcenie filmu, podróż naukowa, działalność edukacyjna, badania naukowe, produkcja oprogramowania i gier, sztuka, ochrona zdrowia jak też działalność charytatywna.

Crowdfunding integruje ludzi – powstaje klub, którego członków łączy jeden cel. Nie polega on na darowiźnie – osoby finansujące mogą otrzymać od podmiotu finansowanego gratyfikację niepieniężną, np. płytę z autografem artysty, lub pieniężną w postaci udziału w zyskach lub odsetek.

Crowdfunding pozwala również na finansowanie dużych przedsięwzięć. Przykładem jest zebranie kapitału w Irlandii z przeznaczeniem na budowę browaru w ramach projektu „Equity for Punks”. Wpłacający pieniądze objęli udziały w nowo powstałej ...