II Forum Akademicko-Gospodarcze: uczelnie i przedsiębiorstwa na rzecz stabilnego rozwoju kraju

Prezes ZBP Krzysztof Pietraszkiewicz zwrócił też uwagę na inicjatywę Forum Rad Uczelni. I zadał pytanie:

− Czy nie jest potrzebna korekta w wycenianiu osiągnięć naukowych dotyczących np. praktycznych wdrożeń w gospodarce.

Nowe wyzwania i nowe legislacje

Jak stwierdził prof. Jan Szmidt, rektor Politechniki Warszawskiej i przewodniczący Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich − jednym z głównych tematów podejmowanych w tym wydaniu Forum jest funkcjonowanie Rad Uczelni.

Z kolei prof. Arkadiusz Mężyk, wiceprezes Polskiego Forum Akademicko-Gospodarczego oraz rektor Politechniki Śląskiej przypomniał, że pierwsze Forum było poświęcone transferom innowacji, a obecne bardziej jest ukierunkowane na nową ustawę o szkolnictwie wyższym i optymalizację sposobów uczenia.

Natomiast Kamil Bortniczuk, sekretarz stanu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej zwrócił uwagę, że dziś młody człowiek nie może mieć pewności, jaki zawód będzie wykonywać w przyszłości i dydaktyka musi na to, na bieżąco, odpowiadać. Przypomniał, że jest też bardzo wiele narzędzi służących do współpracy środowisk naukowych i biznesowych.

Prof. Sebastian Skuza, podsekretarz stanu w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego w swoim wystąpieniu podkreślił, że choć ważna jest stabilizacja, ale też zrównoważony wzrost. Zwrócił uwagę na wzrost nakładów na naukę w naszym kraju. Środki są coraz większe m.in. dzięki zastosowanemu algorytmowi wzrostu nakładów – nominalnie to wzrost o prawie 11%. Jest też wzrost nakładów w formie obligacji, o 1,132 mld złotych. To łącznie duży zastrzyk kapitałowy dla uczelni wyższych.

Trwają też prace nad małą nowelizacją Konstytucji dla Nauki. Jak dodał prof. Sebastian Skuza, są też przewidziane środki na podwyżki dla pracowników instytucji naukowych.

O przyszłości Rad Uczelni

W tej części Forum uczestnicy dyskutowali o radach uczelni, pierwszych związanych z nimi doświadczeniach i o programach działania.

W panelu dyskusyjnym, który moderował prof. Jerzy Woźnicki, prezes Fundacji Rektorów Polskich uczestniczyli: dr Jacek Bartkiewicz, przewodniczący Rady Szkoły Głównej Handlowej, prof. Janusz Bujnicki, przewodniczący Rady Uniwersytetu Warszawskiego, kierownik Laboratorium Bioinformatyki i Inżynierii Białka w MIBMiK w Warszawie, Andrzej Głowacki, przewodniczący Rady Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu oraz prezes firmy DGA SA, Sławomir Halbryt, przewodniczący Rady Politechniki Gdańskiej i prezes Sescom SA, prof. Arkadiusz Mężyk, prof. Aleksander Nawrat, przewodniczący Rady Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego oraz Marek Woron, przewodniczący Rady Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu i kanclerz Loży Dolnośląskiej BCC.

W trakcie dyskusji przedstawiono różne pomysły na dobór członków Rad i jak się one sprawdzają. Jednym z założeń jest, by do Rad zgłaszać osoby spoza uczelni.

Obecnie w składach np. biznes jest reprezentowany na poziomie 51% członków.

Na Uniwersytecie Warszawskim Rada jest ukierunkowana na doradztwo strategiczne. Rada powinna słuchać opinie środowiska. Musi jednak wykonywać zadania ustawowe.

Z kolei w Szkole Głównej Handlowej, skład Rady jest mieszany z większością osób spoza Szkoły. Andrzej Głowacki mówił też o szkoleniach członków Rady w różnych zakresach tak, by dobrze wypełniać obowiązki ustawowe.

Na Politechnice Gdańskiej, jak stwierdził Sławomir Halbryt, podchodzi się do działania Rady, tak jak do kierowania przedsiębiorstwem.

Na Uniwersytecie Medycznym Rada uczestniczyła np. w przygotowaniu statutu uczelni. Jak stwierdził Aleksander Nawrat, trzeba będzie walczyć o studentów, zasoby i środki. To będzie też wyzwaniem dla Rady.

Z kolei Marek Woron podkreślił, że Rada Uniwersytetu Przyrodniczego zbiera się częściej niż raz w miesiącu. Mówił o problemach związanych z wprowadzeniem zmian odpowiadających obecnym studentom, np. z pokolenia „Z”.

W trakcie dyskusji zwrócono też uwagę na brak ścisłego rozdzielenia niektórych kompetencji pomiędzy różnymi jednostkami organizacyjnymi uczelni wyższych.

Kompetencje wzorcowego absolwenta

Podczas II sesji Forum dyskutowano o oczekiwanych kompetencjach absolwentów uczelni w świetle dotychczasowych wyników prac Sektorowych Rad ds. Kompetencji. W panelu dyskusyjnym udział wzięli: Adam Banaszak, zastępca prezesa Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości, Dominika Bettman, prezes zarządu firmy Siemens, Roman Kantorski, przewodniczący Komitetu Sterującego Sektorowej Rady ds. Kompetencji – Motoryzacja i Elektromobilność, prezes Polskiej Izby Motoryzacyjnej, Piotr Krasuski, dyrektor Departamentu Europejskiego Funduszu Społecznego w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej, Marcin Olkowicz, przewodniczący Sektorowej Rady ds. Kompetencji – Komunikacja Marketingowa, Stowarzyszenie Komunikacji Marketingowej SAR, Beata Ostrowska, przewodnicząca Sektorowej Rady ds. Kompetencji – Informatyka, członek zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Informatycznego, Wojciech Pieniążek z firmy Evalu sp. z o.o. – członek zespołu badawczego opracowującego raport „Ocena funkcjonowania Sektorowych Rad ds. Kompetencji” po pierwszej edycji programu tworzenia i wspierania Rad oraz Adam Podhorecki, przewodniczący Sektorowej Rady ds. Kompetencji w Budownictwie, przewodniczący Komisji Ustawicznego Doskonalenia Zawodowego w Polskiej Izbie Inżynierów Budownictwa.

Debatę prowadził Prezes ZBP Krzysztof Pietraszkiewicz.

Jak stwierdził Piotr Krasuski, Rady Sektorowe finansowane są ze środków europejskich. Od roku 2014 powstało ich 17. Wyposażono też Rady w realne narzędzia wpływu na to, na co przeznaczane są środki publiczne.

Z kolei Adam Banaszak podkreślił, że PARP może kierować środki na rozwój kompetencji pracowników w zakresie, na który wskazują Rady.

Wojciech Pieniążek omówił wyniki badania, jakim objęto wybrane Rady Sektorowe, te które jako pierwsze rozpoczęły działanie. Jak zauważył, sugerowano po badaniu np. przeznaczenie większych środków na wynagrodzenia dla pracowników wspierających działanie Rad.

Jak stwierdziła Dominika Bettman − z debat, które odbyły się w tym roku w Davos wynika, że oczekuje się od pracowników wielozadaniowości, czyli umiejętności poruszania się i kompetencji w różnych dziedzinach. Zwróciła też uwagę na kompetencje miękkie i umiejętności organizacyjne. Liczy się też uczciwość.

Beata Ostrowska też uznała umiejętności interdyscyplinarne za szczególnie dziś ważne.

Obecnie można uznać, że pełna elektromobilność to dalsza przyszłość i trzeba mówić raczej o ograniczaniu emisyjności, podkreślił z kolei Roman Kantorski. Uczniowie i studenci muszą mieć kompetencje na wiele lat, a w kompetencjach powinno być miejsce na całe życie pojazdów mechanicznych od etapu projektu do recyklingu.

O dylematach występujących w sektorze komunikacji marketingowej mówił Marcin Olkowicz. Na przykład sektor szuka osób o wykształceniu w zakresie matematyki, co może zaskakiwać. Z kolei w budownictwie, które odpowiada za ok. 7% PKB naszego kraju systematycznie rośnie liczba osób z wyższym wykształceniem pracujących w tej branży.

Zdaniem Adama Podhoreckiego, trzeba zwrócić szczególną uwagę na system kwalifikacji zawodowych. W trakcie dyskusji podkreślono potrzeby związane z dokształcaniem pracowników w firmach, w tym nieformalne systemy zdobywania kompetencji zawodowych.

Biznes – Nauka − Finanse

Publiczne i prywatne finansowanie współpracy uczelni z przedsiębiorstwami – tak zatytułowano ostatni panel dyskusyjny, który poprowadził prof. Tadeusz Słomka, rektor Akademii Górniczo-Hutniczej i członek zarządu Polskiego Forum Akademicko-Gospodarczego.

W debacie uczestniczyli: dr inż. Wojciech Kamieniecki, dyrektor Narodowego Centrum Badań i Rozwoju, Mariusz Frankowski, dyrektor Mazowieckiej Jednostki Wdrażania Programów Unijnych, dr inż. Zygmunt Krasiński, dyrektor Krajowego Punktu Kontaktowego ds. Programów Badawczych UE, Marcin Kraska, wiceprezes Centrum Łukasiewicz ds. Badań i Rozwoju, Arkadiusz Lewicki, dyrektor Krajowego Punktu Kontaktowego ds. Instrumentów Finansowych Programów Unii Europejskiej, Marcin Postawka, wicedyrektor Centrum Zarządzania Innowacjami i Transferem Technologii Politechniki Warszawskiej, Grzegorz Pytkowski, prezes Accelerated Learning International oraz pełnomocnik zarządu w firmie Asseco Data Systems i Patrycja Zeszutek, zastępca dyrektora Departamentu Programów Wsparcia Innowacji i Rozwoju w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej.

Ustawa jest ważna, ale podstawą są środki finansowe przeznaczane przez państwo. To oczywiście nie wszystkie środki jakie uzyskują uczelnie.

Jak stwierdził Tadeusz Słomka, ważne jest podnoszenie renomy międzynarodowej uczelni. Rosną kwoty jakie otrzymują uczelnie od średnich i małych firm. Problemem jest też niestabilność kadry zarządczej dużych firm, bo wpływa to na długofalowe relacje z uczelniami.

Wojciech Kamieniecki wymienił fundusze, które mogą wspierać inwestycje, w tym przeznaczone na innowacje.

Jak stwierdził Zygmunt Krasiński, w programie „Horyzont 2020” głównym celem jest budowanie konkurencyjności gospodarki. To w oczywisty sposób wiąże się z badaniami naukowymi. W Europie zwiększa się ilość środków na takie działania i budowany jest nowy program ramowy.

Patrycja Zeszutek potwierdziła, że uczelnie i przedsiębiorcy mogą korzystać ze środków na innowacje, bo nadal jest ich dużo. Należy się postarać i wykorzystać do 2023 r., by nie musiały być zwrócone do UE.

Grzegorz Pytkowski zwrócił uwagę, żeby w programach dopuszczać możliwość popełnienia błędu biznesowego, a to może się zdarzyć zwłaszcza w przypadku nowych technologii.

Natomiast Marcin Kraska podkreślił, że naukowcy i biznes muszą się rozumieć. Arkadiusz Lewicki przedstawił z kolei instrumenty zwrotne, które mogą być wykorzystane przez firmy i jednostki badawcze. Niestety, ten sposób finansowania nie cieszy się takim zainteresowaniem jak środki bezzwrotne.

Jak stwierdził Mariusz Frankowski, są rozwiązania w systemie, żeby uczelnia otrzymała pieniądze, bez zaangażowania w projekt przedsiębiorstw. Również przedsiębiorcy muszą mieć jako uczestników w projekcie uczelnie i instytuty badawcze.

Marcin Postawka podsumowując powiedział, że firmy wracają do współpracy z Politechniką Warszawską, mając doświadczenie udanych projektów.