Horyzonty Bankowości 2022 – Kochański & Partnerzy | Gwarancje bankowe w zamówieniach publicznych – problemy praktyczne

Dr Jakub Krysa
Rada prawny, PARTNER, Szef Praktyki Zamówień Publicznych w kancelarii Kochański & Partners

Gwarancja bankowa jest jednostronnym zobowiązaniem banku – gwaranta, że po spełnieniu przez podmiot uprawniony (beneficjenta gwarancji – zamawiającego) określonych warunków zapłaty, które mogą być stwierdzone określonymi w tym zapewnieniu dokumentami, jakie beneficjent załączy do sporządzonego we wskazanej formie żądania zapłaty, bank ten wykona świadczenie pieniężne na rzecz beneficjenta gwarancji – bezpośrednio albo za pośrednictwem innego banku. Choć w obrocie prywatnym strony transakcji handlowej mogą kształtować treść gwarancji bankowych w dość swobodny sposób (regulowany głównie odpowiednimi przepisami Prawa bankowego i Prawa cywilnego), to w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego dowolność ta jest mocno ograniczona. Gwarancja bankowa przedkładana zamawiającemu publicznemu dodatkowo musi bowiem spełniać szereg restrykcyjnych warunków określonych w Prawie zamówień publicznych. Ich niedochowanie niejednokrotnie prowadzi do odrzucenia oferty wykonawcy z postępowania przetargowego.

Wadium po nowemu

Obowiązująca od 1 stycznia 2021 r. nowa ustawa – Prawo zamówień publicznych nie zrewolucjonizowała przepisów dotyczących wadium przetargowego (w tym gwarancji bankowych) w stosunku do swojej poprzedniczki. Wśród zmian, jakie wprowadziła nowa ustawa, na pewno warto odnotować to, że żądanie wniesienia wadium przez zamawiających stało się fakultatywne i zależy wyłącznie od decyzji zamawiającego (wcześniej zamawiający byli zobowiązani żądać wniesienia wadium w postępowaniach o udzielenie zamówienia o wartości powyżej tzw. progów unijnych). Uelastyczniono również zasady zwrotu wadium. Zgodnie z nowym Prawem zamówień publicznych środki finansowe lub gwarancje wadialne wykonawców mogą być szybciej uwolnione przez zamawiającego, bez konieczności oczekiwania na wybór oferty najkorzystniejszej albo unieważnienie postępowania. Pomimo tych zmian nowa ustawa nie rozwiała definitywnie kilku istotnych wątpliwości, dotyczących zasad wnoszenia wadium w postaci gwarancji bankowych, które ujawniły się jeszcze pod rządami starej ustawy oraz które były przedmiotem licznych i często rozbieżnych orzeczeń Krajowej Izby Odwoławczej i sądów powszechnych.

Gwarancja w walucie obcej

...