Horyzonty Bankowości 2015: Nie tylko BIK i Bankowy Rejestr

Karol Materna

Czasy, kiedy zakup telewizora na raty wiązał się z przedstawieniem zaświadczenia o zarobkach i przyprowadzeniem dwóch żyrantów, należą bezpowrotnie do przeszłości. Pojawienie się w 1997 r. Biura Informacji Kredytowej, a jeszcze wcześniej Bankowego Rejestru, wreszcie uchwalenie – już w nowym tysiącleciu – ustawy o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych diametralnie odmieniły sposób oceny ryzyka kredytowego. Rzecz w tym, że dane zgromadzone we wskazanych bazach nie zawsze są wystarczające do budowy profilu klienta w pełni odzwierciedlającego jego rzetelność płatniczą. Problematyczna może być na przykład ocena zdolności kredytowej osób, które dotychczas nie wykazywały szczególnej aktywności w zakresie zaciągania kredytów czy dokonywania zakupów z odroczonym terminem płatności. Również dla instytucji finansowych pozytywna historia w BIK czy BIG to trochę za mało, by z czystym sumieniem ocenić klienta jako wiarygodnego. I tu z pomocą przyjść mogą alternatywne metody oceny zdolności kredytowej.

Wielki Brat czy… wielki komfort?

Kiedy dwa lata temu wiceprezes Alior Banku, Michał Hucał, zapowiedział wykorzystanie postów zamieszczanych na Twitterze czy Facebooku do oceny zdolności kredytowej klienta, w internecie zawrzało. Przeglądanie portali społecznościowych przez analityków bankowych porównywano do orwellowskiego Wielkiego Brata, to znów do Matrixa – mimowolnie lub w pełni świadomie pomijając fakt, że tweety czy dyskusje na Facebooku z założenia niewiele mają wspólnego z prywatnością, a ocena ryzyka kredytowego bynajmniej nie jest działaniem wymierzonym w klienta banku. – Jeśli będziemy rozmawiać w kategoriach Big Brothera, to cały czas mamy pejoratywne konotacje w głowie. (…) Żeby odwrócić ten stereotyp – Big Brother i wieczne śledzenie – powinniśmy myśleć o korzyściach dla konsumentów. Głównym adwokatem gromadzenia danych w krajach anglosaskich są organizacje konsumenckie. (…) Klienci widzą korzyść w tym, że ich dane są przechowywane – ocenia Dominik Ogonowski, dyrektor ING Banku Śląskiego.

Co powie Facebook

Zamieszczane przez użytkownika na portalach społecznościowych informacje mogą mieć fundamentalne znaczenie dla oceny ryzyka kredytowego. Nabycie kosztownego auta czy częste wyjazdy zagraniczne przy zarobkach mocno poniżej średniej krajowej w oczywisty sposób świadczą o ryzykownych nawykach zakupowych danej osoby. Kluczowe znaczenie mogą mieć dyskusje prowadzone w serwisach o charakterze zawodowym – takich jak Goldenline czy LinkedIn – z których jednoznacznie wynika, iż prowadzona przez potencjalnego klienta firma przeżywa poważne problemy finansowe, a terminowe opłacanie podatków czy spłata kredytów i leasingów ...