Horyzonty bankowości 2014: Młodzi profesjonaliści o etyce w finansach

Róża Milic-Czerniak

Jury nagrodziło trzy prace spośród 35 nadesłanych (w edycji I nadesłano 27 prac) przez osoby wywodzące się z grona pracowników banków, instytucji okołobankowych oraz środowiska akademickiego (studenci oraz młodzi pracownicy nauki). Do II edycji konkursu przesłano nie tylko więcej opracowań, ale także pojawiło się w nich wiele nowych aspektów dotyczących zachowań etycznych w finansach, takich jak: nowe wyzwania etyki w obliczu Big Data; konieczność rozszerzenia zestawu mierników oceny działalności banków o tzw. mierniki miękkie, pozaekonomiczne, związane z zachowaniami etycznymi oraz społeczną odpowiedzialnością banków; poruszono istotny wątek mediacji w rozstrzyganiu sporów z klientami, uwzględniony w dyrektywie ADR (dotyczącej alternatywnych sposobów rozstrzygania sporów); oceniono przestrzeganie zasad Global Compact i innych inicjatyw przez banki globalne, wskazując nagminne ich naruszanie oraz zgłoszono propozycje bardziej rygorystycznego egzekwowania od banków przyjętych zasad. Dominującą tematyką także i w tej edycji były jednakże zagadnienia związane z deontologią pracowników (w prawie 80 proc. prac podnoszony był wątek uwarunkowań zachowań etycznych pracowników) oraz destruktywnego wpływu zawyżonych planów sprzedażowych na erozję zachowań etycznych pracowników w bankach.

Niepożądane i pożądane zachowania

Oryginalne, dwubiegunowe, wyraziste w aspekcie porównań ujęcie funkcjonowania banków w kilkunastu zestawieniach przeciwstawnych charakterystyk wywodzących się „z dwóch światów, które łączy ze sobą słowo social” (media społecznościowe vs. ideologia socjalizmu)” przedstawił laureat I nagrody, Marcin Stroński. Listę charakterystyk funkcjonowania banku otwiera popularny temat: relacja vs. realizacja planu, a zaraz za nią plasują się motywatory vs. demotywatory, listę tę zamyka temat: kontrola vs. współpraca i zaufanie. Autor stara się zestawić najistotniejsze cechy funkcjonowania banku, pokazując z jednej strony te z czarnej listy – niepożądane, których nie brakuje w rzeczywistości w opozycji do pożądanych, które sprzyjają zrównoważonemu rozwojowi banków, ich pracowników i klientów. Esej kończy pytaniem „czy cel uświęca środki”, udzielając na nie szybko odpowiedzi, iż „Gospodarka centralnie planowana nigdy nie odniosła sukcesu, przynosiła mnóstwo szkód zarówno tym, którzy ją wdrażali… oraz tym, którzy musieli żyć w jej realiach”, opowiadając się w ten sposób jednoznacznie za kategorią cech, którymi powinno się charakteryzować funkcjonowanie bankó...