GUS: inflacja w lutym wyniosła 8,5 proc. rdr; w marcu już dwucyfrowy wzrost cen?

W ujęciu rocznym wzrost cen usług wyniósł 9,1%, a towarów sięgnął o 8,3%. W ujęciu m/m było to odpowiednio: +1,5% i +0,9%).

GUS zaktualizował też dane za styczeń – roczna inflacja wyniosła 9,4% (wobec 9,2% r/r sprzed zmiany koszyka inflacyjnego). Wskaźnik miesięczny wyniósł +1,9% (wobec +1,9% m/m przed zmianą koszyka inflacyjnego). 

Czytaj także: Inflacja przeraża prawie wszystkie firmy >>>

„W lutym br. w porównaniu z poprzednim miesiącem największy wpływ na wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem miały wyższe ceny w zakresie rekreacji i kultury (o 2,7%), napojów alkoholowych i wyrobów tytoniowych (o 1,2%), zdrowia (o 1,2%), łączności (o 1,4%) oraz restauracji i hoteli (o 1,5%), które podwyższyły wskaźnik odpowiednio o 0,16 pkt proc., 0,08 pkt proc. i po 0,07 pkt proc.Niższe ceny w zakresie transportu (o 4,6%) oraz żywności (o 1,1%) obniżyły ten wskaźnik odpowiednio o 0,44 pkt proc. i 0,28 pkt proc” – czytamy w komunikacie.

W lutym 2022 r. #ceny towarów i usług konsumpcyjnych wzrosły w porównaniu do lutego 2021 r. o 8,5% (wskaźnik cen 108,5), a w stosunku do stycznia 2022 r. obniżyły się o 0,3% (wskaźnik cen 99,7). https://t.co/J8EWbVpNPg#GUS #CPI #WskaźnikCen #inflacja pic.twitter.com/VCZtQFNymu

— GUS (@GUS_STAT) March 15, 2022

W porównaniu z miesiącem analogicznym poprzedniego roku wyższe ceny w zakresie mieszkania (o 12,7%), żywności (o 7,8%) oraz transportu (o 9,9%) podniosły ten wskaźnik odpowiednio o 3,19 pkt proc., 1,91 pkt proc. i 0,89 pkt proc.

Poniżej zmiany % wskaźnika CPI w lutym w ujęciu r/r

Konsensus rynkowy wyniósł w lutym 8,1% r/r. 

Wcześniej w szybkim szacunku danych GUS podał, że inflacja wyniosła 9,2% w ujęciu rocznym w styczniu br. (wobec 8,6% r/r w grudniu).

Skład koszyka inflacyjnego na 2022 r.

GUS opublikował także tzw. koszyk inflacyjny na 2022 r.

„Główny Urząd Statystyczny, podobnie jak w latach ubiegłych, w lutym br. dokonał aktualizacji systemu wag stosowanego w obliczeniach wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych. Zgodnie z dotychczasowymi zasadami system wag oparty jest na strukturze wydatków gospodarstw domowych na zakup towarów i usług konsumpcyjnych z roku poprzedzającego rok badany, uzyskanej z badania budżetów gospodarstw domowych. Zastosowanie systemu wag opartego na wydatkach z 2021 r., tj. uwzględniającego zmiany w strukturze konsumpcji wywołane pandemią COVID-19, jest zgodne z aktualnymi wytycznymi Eurostatu” – czytamy w komunikacie.

GUS podał, że wzrósł m. in. udział wydatków w zakresie transportu, zdrowia, rekreacji i kultury oraz odzieży i obuwia. Obniżył się natomiast m. in. udział wydatków w zakresie żywności i napojów bezalkoholowych, napojów alkoholowych i wyrobów tytoniowych, a także wyposażania mieszkania i prowadzenia gospodarstwa domowego. W związku z tym wpływ zmian cen w poszczególnych grupach na wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem różni się od publikowanego przy wstępnych danych za styczeń br.

„Według ostatecznych danych w styczniu br. w stosunku do stycznia ub. roku ceny towarów i usług konsumpcyjnych wzrosły o 9,4%, wobec wstępnie szacowanego wzrostu o 9,2%. Według ostatecznych danych wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych za styczeń br. w stosunku do poprzedniego miesiąca nie uległ zmianie (wzrost cen o 1,9%)” – czytamy dalej.

Poniżej zestawienie koszyka CPI (udział w %)

Ekonomiści: w kolejnych miesiącach ponad 10-proc. wzrosty cen

Dane o inflacji za luty i styczeń nie uwzględniają skutków rosyjskiej agresji na Ukrainę, mają więc znaczenie głównie historyczne – oceniają ekonomiści. Według nich, inflacja w najbliższych miesiącach będzie systematycznie przekraczać 10 proc.

MONIKA KURTEK, BANK POCZTOWY:

„Choć wskaźnik CPI w lutym br. zmniejszył się w porównaniu do zanotowanego w styczniu, nie ma wątpliwości, że już w marcu inflacja powróci do wyższych poziomów. Będzie ona, jak wiele wskazuje, nie tylko wyższa od styczniowej i lutowej, ale osiągnie po raz pierwszy od lat poziom dwucyfrowy. Co więcej, dwucyfrowe poziomy będą prawdopodobnie utrzymywać się przez kilka miesięcy. Ogromy wpływ na ścieżkę inflacji ma oczywiście wybuch wojny za naszą wschodnią granicą, gdzie szokowe wzrosty cen surowców, w tym energetycznych i rolnych, jak również potężne sankcje ograniczające handel międzynarodowy, będą przekładać się na wzrosty cen towarów i usług. Dodatkowo, ryzykiem dla cen jest ponownie przybierająca na sile pandemia Covid-19 w Chinach i groźba kolejnych jej fal na świecie.

Przy założeniu utrzymania tarcz antyinflacyjnych w Polsce do końca br., średnioroczny wskaźnik CPI prawdopodobnie i tak ukształtuje się w tym roku powyżej 10,0 proc., a w kolejnych kilku latach będzie się zmniejszać, ale nadal pozostawać będzie powyżej górnej granicy odchyleń od celu NBP.

W takich warunkach możemy spodziewać się, po dokonanych już sześciu z rzędu podwyżkach stóp procentowych, kolejnych decyzji RPP zwiększających koszt pieniądza. Referencyjna stopa NBP do czerwca br. wzrośnie prawdopodobnie do 5 proc.”.

RAFAŁ BENECKI, ING BANK ŚLĄSKI:

„Wybuch wojny spowodował presję na wzrost cen surowców, w tym energetycznych i żywnościowych.

Nowe czynniki ryzyka dla inflacji w zasadzie konsumują spadek inflacji wynikający z tarcz antyinflacyjnych. Już w marcu możemy zobaczyć wzrost cen konsumpcyjnych rzędu ok. 10 proc. rdr.

Zakładając wydłużenie tarczy do końca roku, należy się spodziewać średniego wzrostu cen w 2022 około 10 proc. Skala inflacji w 2023 będzie tylko nieznacznie niższa od tegorocznej, przy czym ważnym czynnikiem dla ścieżki inflacji będą decyzje dotyczące wycofywania się z obniżek podatków pośrednich wprowadzonych w tym roku.

Przed nami perspektywa relatywnie długiego okresu podwyższonej inflacji, co oznacza, że obecny cykl podwyżek stóp procentowych będzie kontynuowany. W 2022 stopa referencyjna wzrośnie powyżej 5 proc., a w 2023 należy się liczyć z dalszymi podwyżkami stóp procentowych, przed nami nowa fala wydatków budżetowych w Polsce i Europie”.

JAKUB RYBACKI, PIE:

„Inflacja spadła w lutym z 9,4 proc. do 8,5 proc., mniej niż zakładały rynkowe prognozy (8,1 proc.). Należy pamiętać, że dane zostały sporządzone przed 24 lutego i nie uwzględniają skutków rosyjskiej agresji na Ukrainę. Skalę wzrostu cen na stacjach paliw zobaczymy dopiero w przyszłym miesiącu – tygodniowe dane Komisji Europejskiej wskazują, ze będzie to około 25 proc.”

Spodziewamy się, że inflacja w najbliższych miesiącach będzie systematycznie przekraczać 10 proc. – pierwszy taki wynik możemy zobaczyć już za miesiąc.

„Dwucyfrowy wzrost na pewno wystąpi w kwietniu. W najbliższych miesiącach inflację będą podwyższać ceny paliw. W drugiej połowie roku podwyżki widoczne będą również wśród żywności oraz części innych towarów”.

MBANK:

„Inflacja w lutym spadła do 8,5 proc. rdr z 9,4 proc. rdr w styczniu – to efekt tarczy na paliwach i żywności. Styczeń został skorygowany w górę (z 9,2 proc.) ze względu na zmianę wag inflacyjnych. Odczyty mają znaczenie głównie historyczne”.

W marcu otworzy się nowy rozdział inflacji powyżej 10 proc.

MARIUSZ ZIELONKA, KONFEDERACJA LEWIATAN:

Inflacja nadal utrzymuje się na bardzo wysokim poziomie, a to dopiero początek złych odczytów wskaźnika cen towarów i usług. Ceny usług rosły szybciej – 9,1% niż  towarów (+8,3%). Na odwrócenie trendu z poprzednich miesięcy miała niewątpliwie wpływ  uruchomiona 1 lutego druga tarcza antyinflacyjna. Jednocześnie wojna w Ukrainie rozpoczęła się na tyle blisko końca miesiąca, że prawdopodobnie GUS zebrał do tego czasu już dane o cenach. Za sprawą tarczy udało się, chwilowo, zatrzymać wzrost cen żywności, które w ciągu miesiąca spadły o 1%, co porównując do ostatnich wyników, kiedy wzrosty przekraczały 2%, można uznać za sukces.

W marcu GUS zwyczajowo informuje również o nowych wagach dla koszyka inflacyjnego. Podając jednocześnie ponownie finalne odczyty inflacji za styczeń, liczone właśnie według nowych zasad. W styczniu br. inflacja wynosiła 9,4% a nie 9,2% jak dotąd podawał GUS. Jest to spowodowane wzrostem znaczenia kategorii „transport” w koszyku inflacyjnym.

Wszyscy jednak dobitnie odczuwamy w sklepach, na stacjach benzynowych, że wynik za luty to już dawno nieaktualna historia, a przyszłość jest na tyle niepewna, że nie da się oszacować jak bardzo odczujemy skutki wojny. Z drugiej strony, za 20 lat nikt nie będzie się uczył w szkołach o wysokiej inflacji w Polsce i Europie, a wszyscy będą pamiętać o próbie zagłady narodu ukraińskiego.

Niespotykany wzrost cen będzie jedną z wielu konsekwencji, jakie przyjdzie nam zapłacić. W świetle tragedii ludzi zza naszej wschodniej granicy nie wydaje się to zbyt wygórowana cena.

JAKUB OLIPRA, CREDIT AGRICOLE BANK POLSKA:

„Zgodnie z danymi GUS inflacja CPI zmniejszyła się w lutym do 8,5% wobec 9,4% w styczniu (rewizja w górę z 9,2%), kształtując się powyżej oczekiwań rynku (8,3%) oraz naszej prognozy (8,1%). Tym samym inflacja obniżyła się po raz pierwszy od czerwca 2021 r. Mimo to od 11 miesięcy pozostaje ona znacząco powyżej górnej granicy odchyleń od celu inflacyjnego NBP (3,5% r/r).

Tarcza Antyinflacyjna obniżyła inflację

Przyczyną obniżenia inflacji była niższa dynamika cen kategoriach „paliwa” (11,1% r/r w lutym wobec 23,8% w styczniu), „żywność i napoje bezalkoholowe” (7,6% r/r wobec 9,3%) oraz „nośniki energii” (18,8% wobec 20,0%), czyli w kategoriach objętych Tarczą Antyinflacyjną. Warto przy tym zauważyć, że zrealizował się nasz scenariusz, zgodnie z którym obniżka VAT na podstawowe produkty żywnościowe nie znajdzie pełnego odzwierciedlenia w cenach – ceny w kategorii „żywność i napoje bezalkoholowe” obniżyły się w lutym zaledwie o 1,0% m/m. W warunkach pełnego przeniesienia obniżki VAT na ceny oraz braku zmian cen surowców rolnych ceny powinny obniżyć się o ok. 4% m/m. Przeciwny wpływ miał natomiast wzrost inflacji bazowej, która zgodnie z naszymi szacunkami zwiększyła się w lutym do 6,7% r/r wobec 6,1% w styczniu, osiągając najwyższy poziom od grudnia 2020 r. Wzrost inflacji bazowej wynikał z wyższej dynamiki cen m.in. w kategoriach „rekreacja i kultura”, „restauracje i hotele”, „łączność”, „zdrowie” oraz „napoje alkoholowe i wyroby tytoniowe”. W naszej ocenie istotnym czynnikiem, który podbijał ceny w tych kategoriach była rosnąca presja kosztowa związana z podwyżkami cen energii dla firm. Dalszy, silny wzrost inflacji bazowej odzwierciedla utrzymującą się szeroką presję inflacyjną w polskiej gospodarce.

Wpływ pandemii na strukturę wydatków gospodarstw domowych stopniowo wygasa

GUS opublikował również zrewidowane wagi w koszyku inflacyjnym CPI, będące odzwierciedleniem struktury wydatków z budżetów gospodarstw domowych w 2021 r. Na szczególną uwagę zasługuje spadek udziału wydatków na żywność (26,59% w 2021 r. wobec 27,77% w 2020 r.). Naszym zdaniem częściowo można tłumaczyć to tym, że wraz z ustępowaniem obaw towarzyszących pandemii konsumenci coraz chętniej decydowali się na konsumpcję żywności poza domem. Wsparcie dla takiej oceny stanowi wzrost udziału wydatków na restauracje i hotele (4,77% w 2021 r. wobec 4,56% w 2020 r.), niemniej pozostają one nadal wyraźnie poniżej poziomów sprzed pandemii (6,12% w 2019 r.). Wyższą aktywność konsumentów poza domem można zaobserwować również we wzroście udziału wydatków na rekreację i kulturę (6,07% wobec 5,78%), odzież i obuwie (4,47% wobec 4,21%) oraz transport (9,54% wobec 8,88%), przy czym wyższy udział wydatków na transport można tłumaczyć także odnotowanym w 2021 r. silnym wzrostem cen paliw. Na uwagę zasługuje również dalszy wzrost udziału wydatków na zdrowie (5,69% wobec 5,39%), co można tłumaczyć większą troską o nie w warunkach pandemii.

Bez wydłużenia Tarczy Antyinflacyjnej inflacja przekroczy 10%

Dzisiejsze dane sygnalizują znaczące ryzyko w górę dla naszego scenariusza, zgodnie z którym inflacja w 2022 r. zwiększy się do 8,0% r/r wobec 5,1% w 2021 r., a w 2022 r. zmniejszy się do 5,1%. Uważamy, że w najbliższych kwartałach głównymi czynnikami proinflacyjnymi będą słabszy kurs złotego oraz silny wzrost cen nośników energii i surowców rolnych. Należy zwrócić uwagę, że dalsze kształtowanie się tych wskaźników charakteryzuje się podwyższoną niepewnością. W naszej prognozie zakładamy, że czas obowiązywania Tarczy Antyinflacyjnej zostanie wydłużony do końca 2023 r. Jeśli tarcza zostałaby wygaszona wcześniej (w sierpniu br., czy w styczniu 2023 r.) to zgodnie z naszymi szacunkami inflacja w 2022 r. średniorocznie przekroczyłaby wówczas 10%.

Niemniej nie wykluczamy scenariusza, że nawet w warunkach obowiązującej Tarczy Antyinflacyjnej inflacja w najbliższych miesiącach przejściowo przekroczy 10%.

Jednocześnie ze względu na wyraźnie wyższe od oczekiwań dane o inflacji dostrzegamy ryzyko w górę dla naszego scenariusza, zgodnie z którym RPP zakończy cykl podwyżek stóp procentowych przy stopie referencyjnej na poziomie 4,25%.

Dzisiejsze dane o inflacji są lekko pozytywne dla kursu złotego i rentowności obligacji.