Fundusze Europejskie – jak szukać, żeby znależć?: Złapać krółiczka

Rekordziści zgłaszają do Urzędów Marszałkowskich 10-15 wniosków o dotację, jednak z reguły nie przynosi to im spodziewanego efektu. Eksperci ostrzegają: należy myśleć nie tylko o technologii projektu, ale też o sprawozdawaniu z jego realizacji i końcowym rozliczeniu. Warto zastanowić się, czy nasz wniosek spełnia wszystkie wymogi formalne i merytoryczne i nie był pisany… na kolanie. Nie ma niestety darmowych obiadków. Po podpisaniu umowy można renegocjować niektóre zapisy dotyczące kar i harmonogramu, ale nie zakres merytoryczno-finansowy projektu. Jeśli korekta w zakresie meritum nie przekracza 5 proc., możemy ją aneksować po rozmowach z komisją oceniającą, gdy jednak nasze optymistyczne deklaracje rozmijają się z analizą wskaźników, wniosek wróci na początek kolejki i będzie musiał być ponownie wprowadzony do systemu.

Projekt, nie iluzje!

Jakie wymogi są stawiane przed unijnym projektem? Po pierwsze – musi on służyć osiągnięciu celu określonego w danym programie pomocowym. Po drugie – winien wyróżniać się czymś szczególnym, nie może być tworzony z automatu jak bułeczki w piekarni. Komisja Europejska nie czyni żadnej tajemnicy z tego, że corocznie po stronie przychodów Wspólnoty występują ogromne środki ze zwrotów źle wykorzystanych dotacji. Sprawność systemu pomocowego w starych krajach unijnych, które od dawna działają w tym systemie, wynosi 90-95 proc., żaden z nich nie osiągnął wskaźnika 100 proc.

System wsparcia w ramach funduszy strukturalnych został w Unii Europejskiej ustanowiony przed wielu laty i wspiera wyłącznie takie projekty, które wynikają z zapisów odpowiednich dokumentów, w tym programów operacyjnych. Cykl sporządzania wniosku zawsze musi zacząć się od zidentyfikowania problemu i sformułowania sposobu jego rozwiązania. Istnieje żelazna reguła: nie ma problemu – nie ma projektu. Następnie oczekiwane jest stworzenie montażu finansowego. Podlega on dokładnej weryfikacji, a urzędnik może, w przypadku nawet drobnych zmian, zażądać poprawienia i uwiarygodnienia biznesplanu.

Wsparcie europejskie jest nastawione na rozwój regionalny. Projekt aplikujący o dotację z funduszy strukturalnych musi uwzględniać kontekst prorozwojowy dla gospodarki, społeczeństwa i środowiska naturalnego. Nie każde przedsięwzięcie, choćby szlachetne, spełnia to kryterium, a intencje się nie liczą.

Jak dogonić króliczka?

Projekt europejski winien mieć sprecyzowany cel. Czasami mówimy, że w grze chodzi o gonienie króliczka, a nie jego złapanie, jednak w tym przypadku z pewnością chodzi o złapanie króliczka. Lepiej wybrać sobie do gonitwy bardziej kulawego niż tego, który szybko ucieka. Chodzi wszak o to, aby po stronie produktów zapisać: złapanych królików – sztuk: jedna, po stronie rezultatów – pasztet z królika, a oddziaływań – poczucie sytości rodziny. Jeżeli zapiszemy, że chcemy łapać króliczka, ale go nie dogonimy, rezultatem stanie się pogoń za króliczkiem i co najwyżej nasze potłuczone nogi na kamieniach.