Fundusze europejskie – jak szukac, zeby znalezc? (84): Kredyt i dotacja pod jednym dachem

W perspektywie finansowej 2007-2013 łączna alokacja funduszy europejskich wyniosła blisko 68 mld euro. Na koniec sierpnia ub.r. wartość projektów w ramach polityki spójności ocenia się na 386 mld zł, przy dofi nansowaniu w wysokości 238 mld zł. Z raportu wynika, że w tym tylko programie podpisano ponad 65 tys. umów o wsparcie unijne, natomiast do 2011 r. banki udzieliły 18 tys. kredytów na kwotę 20 mld zł. Co trzeci podmiot realizujący projekt skorzystał z pomocy banku.

Spółdzielcy w grupie liderów

W PROW 2007-2013 zawarto i wydano 4,3 mln umów lub decyzji o dofi nansowaniu unijnym. Osiem działań tego programu cieszyło się szczególnym zainteresowaniem zawarto/wydano w nich 126 tys. umów i decyzji. Banki, głównie dwóch zrzeszeń: SGB i Banku BPS, a także BGŻ dofi nansowały 40 tys. projektów o wartości ponad 4 mld zł (kredytu). Oznacza to, że kredytowały 30 proc. projektów grupy ośmiu działań i ok. 1 proc. wszystkich w PROW. Oferta dla benefi cjentów zawiera produkty gwarancyjne m.in. gwarancje prawidłowego wydatkowania zaliczek. W wykazie gwarantów znajdują się 102 instytucje fi nansowe, m.in. 79 banków spółdzielczych. Kwota zaliczek PROW w 2012 r. wyniosła 186,7 mln zł.

Doradztwo związane z funduszami unijnymi znajduje się w ofercie ponad 81 proc. badanych banków. Ofertę rozszerzoną, obejmującą akredytywę, inkaso, gwaran- cje oraz instrumenty dłużne posiada obecnie tylko kilka banków.

Raport wskazuje, że sektor BS-ów jest też wśród liderów pod względem obsługi tzw. instrumentów zwrotnych. W realizację inicjatywy JEREMIE włączyło się w charakterze pośredników finansowych 9 banków: jeden komercyjny (FM Bank S.A.), jeden zrzeszający (Bank BPS) oraz 7 banków spółdzielczych. Poręczenia portfelowe udziela w tym programie 8 banków.

Uwzględniając łączne zaangażowanie w systemie środków bezzwrotnych i zwrotnych, IBnGR i ZBP oceniają, że aktywność sektora bankowego na rynku projektów współfi nansowanych ze środków UE wynosi 35,03 mld zł.

Benchmark dla banków

W perspektywie 2014-2020 około 90 proc. funduszy unijnych będzie skierowana do benefi cjentów prawdopo26dobnie nadal w formie dotacji. Preferencyjne kredyty, gwarancje i poręczenia w cyklu odnawialnym jako tzw. instrumenty zwrotne mogą stanowić do 10 proc. całości środków pomocowych, wobec ok. 1 proc. dotychczas. Zdaniem banków system dotacyjny należy pozostawić przy finansowaniu projektów obarczonych dużym ryzykiem (np. innowacji), w przypadku projektów „standardowych” oraz tam, gdzie system dotacyjny może zaburzać równowagę konkurencyjną na rynku, wsparcie winno odbywać się poprzez instrumenty inżynierii finansowej.

<...>