Fundusze europejskie: Fundusze europejskie – jak szukać, żeby znaleźć? (43) Uprawy na grantach

W ostatnich latach tylko ok.10 proc. gospodarstw w Polsce wykazywało zdolność do akumulacji kapitału. Był to w dużej mierze wynik niekorzystnych dla rolnictwa relacji cenowych (pogarszający się wskaźnik nożyc cen), spadku produkcji globalnej oraz niskiego poziomu dotacji. Wskaźnik wsparcia rolnictwa PSE (ang. Producer Subsidy Estimate) służący do pomiaru wielkości transferu środków pieniężnych od konsumentów do producentów rolnych wynosi w Polsce 9 proc. wobec 37 proc. w krajach UE-15.

Dochody z… dopłat

Dr Lech Goraj z IERiGŻ ocenia, że od 2004 r. dzięki dopłatom bezpośrednim dochody rolników wzrosły niemal dwukrotnie, jednak sytuacja materialna mieszkańców wsi jest bardzo zróżnicowana. W 2003 r. średni dochód na osobę pracującą w gospodarstwie wynosił 24 proc. średniego wynagrodzenia netto, zaś już rok po akcesji do UE wzrósł do 56 proc. (informacje uzyskiwane od 12 tys. gospodarstw towarowych).

Rolnictwo otrzymuje więcej środków, niż przekazuje do budżetu w formie podatków. Pięć lat temu udział dopłat bezpośrednich w dochodach rolniczych stanowił 39 proc., w 2008 r. wzrósł do 45 proc. Dla gospodarstw małych, o rocznych zyskach poniżej 2400 euro rocznie (unijne 2 ESU) dopłaty obszarowe stanowią często główne źródło dochodów. Gospodarstwa te uważane są za tzw. gospodarstwa socjalne – produkujące wyłącznie na własne potrzeby. W Polsce jest ich ok. 75 proc. Istotne znaczenie mają dopłaty także dla gospodarstw największych, których dochody przekraczają 100 ESU. Dopłaty stanowią dla nich średnio powyżej 20 proc. dochodów.

W Polsce o dopłaty bezpośrednie ubiega się rocznie ok. 1,4 mln rolników. W 2008 r. średnia powierzchnia gospodarstwa wynosiła 10 hektarów. Do 2013 r., zgodnie z traktatem akcesyjnym, polscy rolnicy otrzymują dopłaty bezpośrednie w niepełnym wymiarze, za 2008 r. otrzymali 80 proc. poziomu płatnoś...