Franczyza bankowa: Własny bank nie dla każdego
Według raportu firmy doradczej PROFIT system rok 2012 był bardziej stabilny dla bankowej franczyzy niż poprzednie lata - na polskim rynku działało 2949 placówek bankowych na licencji. Osiem banków odnotowało w sieciach partnerskich spadki, wzrosty były udziałem dziewięciu. Prognoza na 2013 rok jest jednoznaczna: tylko niektóre banki będą rozwijać placówki partnerskie.
Obecnie 15 banków posiada placówki licencyjne: Alior Bank, Bank BPH, BNP Paribas, BZ WBK, Credit Agricole, eurobank, Getin Noble Bank, Invest Bank, Meritum Bank, Multibank, Polbank przejęty przez Raiffeisena, Pekao SA, PKO BP, Santander Consumer (dawny AIG) oraz mPunkt prowadzony przez spółkę Aspiro z Grupy BRE.
Do 31 grudnia 2012 roku na polskim rynku działało 2949 placówek bankowych na licencji – o 433 mniej niż w ubiegłym roku. W naszym tegorocznym zestawieniu nie uwzględniamy jednak liczącej dziś 464 placówek sieci Monetia, która nie należy już do Banku DnB NORD.
Nieliczna grupa banków rozwija sieci partnerskie – do najbardziej aktywnych w zakresie rozbudowy sieci placówek partnerskich należą Alior Bank, Bank Zachodni WBK, eurobank, Getin Noble Bank, Invest Bank, Meritum Bank oraz PKO BP. W perspektywie kilkuletniej rynek jednak się kurczy – od stycznia 2010 roku na rynku bankowym ubyło ponad 1130 placówek partnerskich. Pod względem liczebności rynek powrócił do poziomu z 2007 roku. Za znaczną część tych spadków odpowiada restrukturyzacja sieci PKO BP.
– W latach prosperity niektóre banki rozwijały swoje sieci detaliczne kierując się zbyt optymistycznymi założeniami – otwierały drogie placówki w topowych lokalizacjach, czyli z wysokim czynszem oraz przy wysokich kosztach inwestycji. Nie dziwi zatem rezygnacja ING Bank Śląskiego czy poważny spadek liczby placówek partnerskich Polbanku – wyjaśnia Michał Wiśniewski, dyrektor działu doradztwa we franczyzie PROFIT system. – Tymczasem w systemach, w których model biznesowy był dobrze opracowany, obserwujemy rozwój. Do tego konieczna jest szeroka gama produktów, niskie kwoty inwestycji oraz niewielkie koszty funkcjonowania placówek partnerskich.
Wzrosty i spadki
W 2012 roku dziewięć banków odnotowało w sieciach partnerskich wzrosty, spadki były udziałem ośmiu. Na plusie zakończyły rok Alior Bank (+ 120), Invest Bank (+46), Meritum Bank (+42), Pekao SA (+19), eurobank (+19), Bank Zachodni WBK (+13), Getin Noble Bank (+11), Santander Consumer (+4) oraz Multibank (+1).
Liderem spadków był jak w poprzednich latach Bank PKO BP (-159), z mniejszą liczbą placówek partnerskich zakończył rok przejęty przez Raiffeisena Polbank (-109), spadki odnotowały również: Bank BPH (-15), BNP Paribas (-14) oraz Credit Agricole (-1). Po stronie spadków znalazła się także sieć Aspiro, która odmówiła podania liczby placówek licencyjnych. W ubiegłym roku firma deklarowała 11 placówek, obecnie na stronie internetowej Aspiro widnieją lokalizacje jedynie 7 mPunktów partnerskich.
W ubiegłym roku zniknęły również z rynku ostatnie placówki franczyzowe ING Banku Śląskiego, bowiem w kwietniu 2011 r. bank zrezygnował z rozwoju sieci franczyzowej. Placówki partnerskie zostały przekształcone w oddziały własne, ostatnia umowa wygasła 31 grudnia 2012. Z rynku zniknął też jedyny punkt partnerski FM Banku, który wycofał się z tego modelu rozwoju, lub jak głosi komunikat banku „podjęto decyzję o czasowym nierozwijaniu kanału franczyzowego”.
Plany bardziej realne
O ile w poprzednich latach banki chętnie deklarowały plany otwarć nowych placówek partnerskich, o tyle w ostatnim czasie wykazują się daleko posuniętą ostrożnością w tym zakresie. Na ten rok banki zadeklarowały łącznie nieco ponad dwieście otwarć placówek licencyjnych – to niewiele w stosunku do poprzednich lat (nawet 700).
Najbardziej ambitne plany otwarciowe na ten rok ma Bank PKO BP (ale też zamyka najwięcej ze wszystkich), który chciałby otworzyć 100 nowych agencji. Eurobank w tym roku planuje otworzyć 30 nowych placówek partnerskich w zmienionym formacie – w większych miastach (zarezerwowanych dotąd dla oddziałów własnych)oraz w nowej wizualizacji.
Również 30 nowych punktów zamierza uruchomić Getin Noble Bank – właściciel jednej z najliczniejszych sieci partnerskich na rynku (254 punkty). Plany otwarciowe mają również Bank BPH (30), BZ WBK (min. 20), Alior Bank (20) i Meritum (18).
Rynek bankowej franczyzy istotnie się skurczył – banki nie chcą już rozwijać jej za wszelką cenę. Obserwujemy też, że ilość przechodzi w jakość. W bankach, które pracują nad efektywnością placówek, kanały partnerskie zyskują na znaczeniu i generują coraz większą część przychodów. Bankowcy staranniej dobierają też franczyzobiorców – cenią doświadczenie w sprzedaży i znajomość branży. Franczyza bankowa przestała być biznesem dla każdego.
Marcin Kaleta
Project manager
PROFIT system Sp. z o.o.
