Forum Technologii Bankowych | Wydanie Specjalne | Nasze priorytety to bezpieczeństwo, dostępność i wydajność

Forum Technologii Bankowych | Wydanie Specjalne | Nasze priorytety to bezpieczeństwo, dostępność i wydajność
Fot. CPBiI/Karol Zapała
Udostępnij Ikona facebook Ikona LinkedIn Ikona twitter
O efektach cyfrowej rewolucji w bankowości i nie tylko z Robertem Trętowskim, wiceprezesem zarządu Krajowej Izby Rozliczeniowej, rozmawiał Maciej Małek.

Jak pan dziś definiuje misję KIR i co się na nią składa?

– Misją KIR jest i zawsze będzie dostarczanie bezpiecznych, sprawdzonych i wydajnych usług dla szeroko rozumianej gospodarki cyfrowej, w szczególności dla sektora bankowego – to bowiem nasze korzenie i akcjonariusze. Trudno mówić o gospodarce cyfrowej bez zdalnej identyfikacji, podpisu elektronicznego oraz narzędzi służących obiegowi e-dokumentów czy sektorowej wymianie informacji. Te kwestie – obok dostarczania nowoczesnych usług płatniczo-rozliczeniowych – widzimy jako główne składowe naszej misji.

KIR to podmiot, który sprawdza się w dużo szerszym kontekście niż tylko dostawca usług rozliczeniowych – jako technologiczny hub i kreator innowacyjnych narzędzi dla szeroko pojętej gospodarki cyfrowej. Działalność firmy ma wpływ na funkcjonowanie sektora bankowego w Polsce, podmiotów z branży płatniczej i e-commerce oraz administracji publicznej. Angażujemy się w budowanie nowoczesnej gospodarki i przyjaznego e-państwa. Rozwijamy innowacyjne rozwiązania, podnoszące poziom cyfryzacji w bankowości, gospodarce i administracji. Pozostajemy kluczowym podmiotem polskiego systemu płatniczego.

Kolejność i gradacja wymienionych elementów nie jest, jak rozumiem, przypadkowa?

– Jesteśmy firmą innowacyjną. Wiele czasu poświęcamy testowaniu nowych rozwiązań, takich jak blockchain czy nowe narzędzia dla identyfikacji elektronicznej. Przyglądamy się i aktywnie prototypujemy w obszarze rozwiązań chmurowych, pamiętając o naszej podstawowej domenie – rozliczeniach międzybankowych.

Czy pandemia i jej konsekwencje wpłynęły na wasze priorytety ?

– Bacznie obserwujemy to, co się dzieje wokół nas i staramy się odpowiednio reagować na zmiany w otoczeniu rynkowym, tak aby nasze usługi były jak najbardziej przydatne i dopasowane do aktualnych potrzeb. Traktujemy odpowiedzialnie stojące przed nami wyzwania. Przykładem naszego zaangażowania społecznego było udostępnienie w tym trudnym okresie jednorazowego podpisu kwalifikowanego mSzafir za darmo. Sama usługa podpisu elektronicznego dostępnego w pełni online to odpowiedź na problemy, z którymi się wszyscy borykamy w związku z pracą zdalną i koniecznością ograniczenia kontaktów osobistych.

Jakie priorytety w strategii biznesowej wynikają z tendencji rynkowych i czego oczekują klienci?

– Wdrażamy nowe rozwiązania technologiczne, choć rola prekursora, gdy idzie o zastosowania technologii w digitalizacji i przyspieszaniu procesów gospodarczych, bywa wyzwaniem. Kompleksowo wspieramy cyfryzację – w sferze komercyjnej i w administracji publicznej, często na styku urząd, obywatel, podmiot gospodarczy.

Za fundament rozwoju rozwiązań zdalnych uznajemy szeroką dostępność usług identyfikacji i zaufania wraz z efektywnym i bezpiecznym narzędziem wspierającym w postaci trwałego nośnika. Podczas rozmów z przedstawicielami różnych dziedzin gospodarki wskazujemy na możliwość cyfryzacji wszelkich procesów, jakimi zarządzają oni w toku swojej działalności. Poczynając od identyfikacji elektronicznej opartej na mojeID, przez podpis elektroniczny – klasyczny Szafir bądź mobilny mSzafir, po udostępnianie i archiwizację dokumentów w sposób przyjazny dla klienta z gwarancją ich zachowania w niezmienionej postaci w usłudze trwały nośnik. Cyfryzacja procesów to jeden z naszych celów strategicznych. Kolejny priorytet to pełnienie roli partnera technologicznego, zapewniającego wsparcie dla sektora finansowego w walce z zagrożeniami cyfrowymi. Także w odniesieniu do sektorowej usługi przeciwdziałania praniu brudnych pieniędzy oraz potwierdzania prawidłowości danych klientów, z którymi banki nawiązują relacje. W obszarze cyberbezpieczeństwa mieszczą się rozwiązania tropiące wyprowadzanie środków z rachunków bankowych, zwłaszcza poprzez tzw. łańcuszki przelewów, którym możemy przeciwdziałać, jednocząc wysiłki na poziomie sektora.

Co oznacza wypełnianie przez KIR roli huba technologicznego i swoistego integratora?

– Istotą działalności KIR jest umożliwianie wdrażania innowacyjnych rozwiązań do powszechnego użytku. Przez lata funkcjonowania firma przeszła znaczącą ewolucję, rozbudowując swoje kompetencje od instytucji obsługującej rozliczenia międzybankowe do funkcji sektorowego huba usług wspólnych dla banków i instytucji sektora finansowego. Opracowując i wdrażając nowe usługi, KIR zapewnia sprawną współpracę sektora finansowego, fintechów i administracji publicznej.

Przykładem są rozwiązania dla polskiego systemu fiskalnego – STIR i split payment – mechanizm podzielonej płatności. Wspieramy bezpośrednio podmioty sektora bankowego w wypełnianiu ustawowych obowiązków. Działamy tak, aby banki w możliwie najmniejszym stopniu odczuły obciążenia związane z wymogami regulacyjnymi. W dążeniu do uszczelnienia systemu podatkowego, walce z wyłudzeniami VAT i praniu brudnych pieniędzy dostarczamy narzędzia podnoszące poziom cyberbezpieczeństwa w sektorze finansowym. Wśród usług adresujących potrzeby sektora publicznego warto wymienić Ognivo, system umożliwiający sprawną i bezpieczną komunikację online pomiędzy bankami oraz podmiotami uprawnionymi do uzyskiwania informacji objętych tajemnicą bankową, tzn. sądowymi i administracyjnymi organami egzekucyjnymi.

Wdrożenie unijnej dyrektywy PSD2 rozpoczęło w sektorze bankowym erę otwartej bankowości. W rezultacie zmian prawnych, na rynku pojawiły się podmioty określane jako TPP (Third Party Provider), które mogą konkurować z bankami, otrzymując możliwość dostępu do rachunków klientów. W celu standaryzacji i utworzenia nowoczesnych i bezpiecznych interfejsów do komunikacji z bankami i innymi podmiotami prowadzącymi rachunki płatnicze udostępniliśmy narzędzia wspierające, HUB PSD2, dzięki któremu wdrożenie Polish API stało się łatwiejsze i bardziej efektywne. Wspieramy banki w procesie wprowadzania interfejsów API, co zwalnia je z potrzeby budowy własnej infrastruktury do zarządzania API.

Czy rewolucja cyfrowa i internet rzeczy wpływają na ewaluację modelu biznesowego?

– Każda zmiana zachodząca w naszym otoczeniu przekłada się na zmiany w modelach biznesowych firm. Jak z internetem rzeczy (IoT), pozwalającym na bezpośrednie komunikowanie się urządzeń i przesyłanie przez nie danych. To ogromna szansa dla firm działających zarówno w sektorze prywatnym, jak i publicznym. W katalogu płynących stąd korzyści mamy wzrost produktywności pracowników, lepszą alokację kapitału, redukcję kosztów, poprawę relacji z klientami. Warto podkreślić szczególne możliwości, jakie internet rzeczy daje np. w obszarze opieki zdrowotnej, a zwłaszcza telemedycyny. W ubiegłym roku pacjenci Medicover Polska, dzięki usłudze mojeID, uzyskali dostęp do portalu pacjenta i aplikacji mobilnej bez konieczności odwiedzania centrum medycznego.

Internet rzeczy zmienia zachowania klientów, także w odniesieniu do płatności. Od lat współpracujemy z Polskim Standardem Płatności w ramach systemu BLIK, ale chcemy też wspólnie dostarczać nowe formy płatności. Dodatkowo na bazie PSD2 rozwijamy własne rozwiązania dla e-commerce. Spodziewamy się zrealizować w tym obszarze kilka partnerstw. Zmieniające się otoczenie rynkowe sprawia, że zaczynamy w praktyce realizować model coopetition – zakładający z jednej strony możliwość współpracy, z drugiej zaś istnienie konkurencji między partnerami. Podmioty konkurencyjne w jednych obszarach, w innych ze sobą współpracują.

Istotą przełomu w rewolucji cyfrowej są oczekiwania klientów, a Polacy są żywo zainteresowani rozszerzaniem gamy usług cyfrowych. Nie bez powodu powracam do identyfikacji cyfrowej i podpisu elektronicznego. Tylko poprzez jednoznaczne potwierdzanie tożsamości możemy oferować dojrzałe, samoobsługowe procesy realizowane zdalnymi kanałami komunikacji. Ułożenie nowego, wydajnego i przyjaznego dla klientów procesu jest możliwe w pełni w oparciu o nasze usługi. To właśnie rewolucja cyfrowa, która zapewni rzeczywisty efekt biznesowy i finansowy.

Relacje z fintechami to bardziej konkurencja, symbioza, czy współpraca?

– Wszystkiego po trochu. We współpracy sektora bankowego i fintechów, kluczowe są kompetencje podmiotów infrastrukturalnych, takich jak KIR, pełniący rolę meta-fintechu lub technologicznego integratora dla wielu podmiotów równocześnie. Nasz cel to usprawnianie współpracy międzysektorowej. W realizowanym modelu łączymy ekspertyzę i doświadczenie przypisane poszczególnym podmiotom, tworząc nowe kompetencje i innowacyjne usługi wspierające digitalizację przedsiębiorstw i zapewniające zgodność z regulacjami. Przykładem naszej aktywności w tym obszarze jest kooperacja z KDPW i UKNF. W ramach środowiska testowego, tzw. sandboxa, wdrażamy projekty wykorzystujące technologię rejestrów rozproszonych (blockchain). Natomiast we współpracy z Operatorem Chmury Krajowej oraz Hitachi Europe Ltd., łącząc siły technologii blockchain, macierzy WORM oraz chmury obliczeniowej, KIR będzie dostawcą kompleksowej usługi trwałego nośnika, w której za niezmienność i nieusuwalność przechowywanych informacji będzie odpowiadać macierz WORM osadzona w chmurze. Odbiorcami tych rozwiązań będą m.in. podmioty z sektora medycznego, telekomunikacyjnego, bankowego i ubezpieczeniowego. Skutkiem takiego łączenia potencjału i kompetencji będzie duży skok technologiczny.

Na ile społeczeństwo rozumie technologię i wynikające stąd szanse, wyzwania i zagrożenia?

– Trwa wyścig technologiczny. W tym procesie dochodzi do zderzenia kilku trendów. Klient oczekuje łatwych w stosowaniu intuicyjnych rozwiązań, kwestię bezpieczeństwa pozostawiając ich dostawcom. Cyfryzacja wpływa na nasze życie. Rozwój technologii kreuje nowe, nie zaadresowane dotąd potrzeby. Cyfrowi użytkownicy chcą korzystać ze wszystkich zalet e-usług, takich jak np. zakupy i płatności online, składanie zeznań PIT online czy składanie wniosków w programie Rodzina 500+. Jednocześnie wzrasta świadomość praw związanych z przetwarzaniem danych osobowych i obawy przed cyberzagrożeniami. Ważnym wyzwaniem jest zatem opracowywanie regulacji gwarantujących prywatność i bezpieczeństwo danych osobowych, umożliwiając jednocześnie przedsiębiorstwom rozwój optymalnych modeli biznesowych. Pomiędzy sektorem a cyberprzestępcami trwa „wyścig zbrojeń”. Jako aktywny członek Bankowego Centrum Cyberbezpieczeństwa Związku Banków Polskich wspieramy sektor w zapobieganiu wyłudzeniom środków finansowych czy praniu brudnych pieniędzy. Jesteśmy również technologicznym pomostem między bankami a administracją skarbową. Każdy z projektów, prowadzonych w tym obszarze, zawsze będzie wymagał aktualizacji, kolejnych udoskonaleń i wdrożeń. To nasze zadanie i odpowiedzialność.

Źródło: Miesięcznik Finansowy BANK