Forum Technologii Bankowości Spółdzielczej. Regulacje: potężne koszty, a może nowe szanse?
Czy konieczność wprowadzenia tak poważnych zmian w procesach realizowanych przez instytucje finansowe należy ujmować wyłącznie w kategorii kosztów, czy też paradoksalnie nowe przepisy mogą wygenerować dodatkowe szanse biznesowe dla lokalnego sektora finansowego? W jaki sposób na aktualne potrzeby banków spółdzielczych odpowiedzieć mogą instytucje otoczenia okołobankowego oraz dostawcy usług IT? Na te pytania poszukiwano odpowiedzi podczas pierwszej sesji tegorocznego Forum Technologii Bankowości Spółdzielczej.
Portal korporacyjny
Doskonałym przykładem narzędzia, które powstało w wyniku nacisku regulacyjnego a dziś realizuje wiele funkcji stricte biznesowych dla sektora, jest portal korporacyjny BIK. Historię powstawania tego instrumentu zaprezentowała Agnieszka Szopa-Maziukiewicz, dyrektor zarządzający obszarem IT w Biurze Informacji Kredytowej. Przypomniała, iż przesłanką dla utworzenia tej platformy było skrócenie okresu składania sprawozdań przez poszczególne banki do BIK z 30 do 7 dni. Efektem było stworzenie portalu, który – w przeciwieństwie do wykorzystywanych dotychczas w tym celu aplikacji – nie wymagał instalowania żadnych dodatkowych narzędzi po stronie banku.
Agnieszka Szopa-Maziukiewicz na FTBS Fot. Marzena Stokłosa, Copyright Centrum Prawa Bankowego i Informacji
– Sukces tego przedsięwzięcia przerósł nasze oczekiwania. W roku 2017 z systemu korzystało 560 instytucji, w tym prawie wszystkie banki spółdzielcze, w tym czasie za pośrednictwem portalu trafiło do BIK ponad 53 000 wsadów – wskazała Agnieszka Szopa-Maziukiewicz. Tak dobre rezultaty i powszechne wykorzystanie serwisu skłoniło BIK do wprowadzenia na portal kolejnych funkcji, tym razem o charakterze typowo biznesowym. Należy do nich m.in. moduł do obsługi zgłoszeń, pozwalający na kierowane wniosków bezpośrednio do odpowiednich grup wsparcia, co znacząco przyspiesza ich realizację. Za pośrednictwem portalu korporacyjnego można się też zalogować do wszystkich systemów BIK, łącznie z platformą antyfraudową. Cennym narzędziem jest rejestr dokumentów, w którym można je wyszukać po zaawansowanych filtrach.
– W ten sposób udało się utworzyć jedno miejsce komunikacji między BIK a bankami – wskazała przedstawicielka Biura, dodając, iż angażuje się ono również w realizację innych procesów wymaganych przez prawo, jak choćby wdrożenie rozwiązania spełniającego wymogi trwałego nośnika. – Będzie ono bazować na technologii blockchain, która gwarantuje niezmienność dokumentu i audytowalność czynności – podkreśliła.
PSD2 oraz RODO
Regulacją, która odmieni oblicze rynku płatności jest bez wątpienia PSD2. – Jest to rewolucja na miarę wynalezienia koła – stwierdził Andrzej Nowakowski, dyrektor Pionu Banków Spółdzielczych w Asseco Poland. Zauważył, iż banki muszą być gotowe na stosowanie dyrektywy znacznie szybciej aniżeli określony w regulacyjnych standardach technicznych dla rozporządzenia dzień 14 września 2019 r. Wchodzą bowiem w grę chociażby takie kwestie, jak obowiązek zapewnienia interfejsu zapasowego bądź złożenia wniosku do KNF o zwolnienie z takowego obowiązku. Ponadto banki powinny pamiętać, iż PSD2 to nie tylko silna autoryzacja i API, ale też cały szereg powiązanych obowiązków, jak choćby konieczność zapewnienia trzeciej stronie dostępu via API w czasie nie dłuższym aniżeli ma to miejsce w przypadku własnej bankowości elektronicznej.
Andrzej Nowakowski na FTBS Fot. Marzena Stokłosa, Copyright Centrum Prawa Bankowego i Informacji
Podsumowaniem sesji była debata, moderowana przez prezesa Warszawskiego Instytutu Bankowości dr. Krzysztofa Kokota. Panelistami byli: dr Tadeusz Białek, dyrektor Zespołu Prawno-Legislacyjnego Związku Banków Polskich; Sławomir Flissikowski, prezes Banku Spółdzielczego w Skórczu; Dariusz Olkiewicz, wiceprezes zarządu Banku Polskiej Spółdzielczości S.A; Wojciech Pantkowski, dyrektor Zespołu Systemów Płatniczych i Bankowości Elektronicznej ZBP; Ziemowit Stempin, wiceprezes zarządu SGB-Banku S.A oraz Robert Trętowski, wiceprezes zarządu Krajowej Izby Rozliczeniowej.
Scenariusz, jaki przewidział dla instytucji finansowych krajowy i unijny legislator jest zaiste szokujący, o czym przypomniał dr Tadeusz Białek. – Aktualnie przedmiotem procedowania są 22 regulacje – zaznaczył przedstawiciel ZBP. W przypadku prawa wspólnotowego największym obciążeniem są rzecz jasna dwa akty prawne, czyli PSD2 oraz ogólne rozporządzenie o ochronie danych (RODO), jednak nie można zapominać o takich powinnościach, jak oferowanie od sierpnia br. przez wszystkie banki podstawowego rachunku płatniczego. Do tego dochodzą przepisy rangi krajowej, takie jak choćby zmiany w prawie podatkowym mające na celu ograniczenie wyłudzeń VAT, czyli STIR i split payment. – Jest to w istocie ogromny ciężar, ponoszony w szlachetnym celu, ale za pieniądze banków – wskazał dr Tadeusz Białek.
Znacznie większy problem stanowią jednak te nowelizacje ustaw, które wprost utrudniają prowadzenie bankowego biznesu. Do takich należą chociażby przygotowywane zmiany okresów przedawnienia czy obsługi zajęć egzekucyjnych. Co gorsza, pomimo szumnych zapowiedzi, inicjatywy te nie przewidują stosowania zasady proporcjonalności, a więc małe banki będą obowiązane stosować nowe zasady w analogicznej rozciągłości, jak wielkie korporacje. Wiele też wskazuje na to, że w przyszłym roku regulacyjne tsunami bynajmniej nie odpuści. – Czekają nas takie zmiany, jak choćby piąta dyrektywa AML-owa, pakiet CRD5/CRR2 czy przygotowanie do wdrożenia MREL – dodał dyrektor Zespołu Prawno-Legislacyjnego ZBP.
Czy tak duży natłok regulacji jest tylko problemem, czy może stwarzać nowe szanse i okazje biznesowe? Wojciech Pantkowski stwierdził, że wszystko zależy od podejścia poszczególnych instytucji. – Można popatrzeć na to przedsięwzięcie z szerszego punktu widzenia, każdy powinien odpowiedzieć czy będzie tylko dawcą czy również biorcą – powiedział, nawiązując wyraźnie do możliwości stwarzanych przez PSD2. Polskie instytucje finansowe mają o tyle łatwiej, że ich wysoki poziom zaawansowania technologicznego pozwala w większości przypadków na skuteczną rywalizację z fintechami. Rodzimy sektor finansowy może m.in. oferować podmiotom zagranicznym analogiczne usługi, jakie dostarczają podmioty z branży technologicznej. – Internet i bankowość mobilna nie mają granic – dodał Wojciech Pantkowski. O roli, jaka w tym procesie odegrać mogą zrzeszenia banków spółdzielczych mówili również Ziemowit Stempin i Dariusz Olkiewicz.
Debata moderowana przez prezesa Warszawskiego Instytutu Bankowości dr. Krzysztofa Kokota Fot. Marzena Stokłosa, Copyright Centrum Prawa Bankowego i Informacji
