FinTech – dużo szans, jeszcze więcej wyzwań
aleBank.pl: Problematyka FinTech – czy szerzej – innowacji finansowych oraz Open Banking jest obecnie „na topie”. Jakie są tego przyczyny?
Michał Nowakowski: Oczywistą przyczyną jest gwałtowny rozwój nowych technologii jak sztuczna inteligencja czy blockchain. Do tego dochodzą zmiany w zachowaniu konsumentów. Nie możemy też zapominać o dyrektywie PSD2, której wdrożenie w założeniu miało przynieść rewolucyjne wręcz zmiany na rynku usług finansowych.
Pojawia się wiele publikacji i raportów poświęconych FinTech i wyzwaniom, przed którymi stają zarówno podmioty działające na rynku finansowym, jak i regulatorzy (krajowi/unijni) oraz prawodawcy. Otwierane są kolejne portale internetowe poświęcone tym zagadnieniom, a także organizowane są liczne konferencje i warsztaty nt. digitalizacji i rozwoju innowacji finansowych. Coraz chętniej temat FinTech „podłapują” media – i to nie tylko te branżowe. Rosnące zainteresowanie widać również w obszarze tzw. RegTech (regulatory technology) oraz SupTech (supervisory technology).
Dostrzegalne jest ponadto duże zainteresowanie organów publicznych (Ministerstwo Cyfryzacji, Ministerstwo Finansów). Przykładem może być tu m.in. raport nt. rozwoju sztucznej inteligencji w Polsce czy Strategia Rozwoju Rynku Kapitałowego, która mocny akcent stawia właśnie na fintechy.
Jakie szanse, ale i zagrożenia dostrzega Pan w tym obszarze?
Problemów w tych obszarach – chociażby w kontekście regulacji – jest wiele, czego dowodem są liczne opinie organów nadzoru oraz publikowane materiały typu Q&A, które próbują odpowiedzieć na te wątpliwości. Wśród zagrożeń, które muszą zostać „zaadresowane” mamy przede wszystkim te związane z obszarem „cyber”.
Otoczenie regulacyjne innowacji finansowych zmienia się bardzo dynamicznie, a największe przyśpieszenie nastąpiło głównie za sprawą pakietu PSD2 i koncepcji Open Banking’u.
Nowe technologie, w tym sztuczna inteligencja i wykorzystanie metod biometrycznych, z jednej strony zwiększają zadowolenie klienta (user experience), a z drugiej kreują liczne ryzyka (w tym prawne). Ryzyka te – dostawcy, prawodawcy, jak regulatorzy (w tym Komisja Nadzoru Finansowego oraz Europejski Urząd Nadzoru Bankowego) – muszą identyfikować i w odpowiedni sposób „adresować”.
Open Banking jest dużą szansą dla podmiotów, które mogą oferować lepsze, szybsze, tańsze i bardziej spersonalizowane produkty i usługi, co przełoży się na zwiększenie tzw. włączenia finansowego (financial inclusion).
Jednak każde wdrożenie wymaga dogłębnej analizy pod kątem wielu aspektów prawnych i regulacyjnych (niekiedy niedostatecznie „wyrażonych” w przepisach prawnych). Właśnie ta niepewność prawna jest najczęściej głównym „hamulcowym” rozwoju.
Wiele niejasności próbuje Pan wyjaśnić w swojej książce, która niedawno ukazała się na rynku. Jakie konkretnie zagadnienia są w niej poruszane?
Książka nosi tytuł „FINTECH – technologia, finanse, regulacje. Praktyczny przewodnik dla sektora innowacji finansowych” i w moim zamierzeniu wyjaśnia liczne, choć oczywiście nie wszystkie, wątpliwości, o których rozmawiamy.
W publikacji poruszam wątki dotyczące m.in. prawa bankowego, ustawy o usługach płatniczych i całego pakietu PSD2, MiFID2 oraz regulacji pokrewnych, wytycznych EBA, ESMA oraz KNF. Pod lupę biorę dokumenty Komisji Europejskiej, wspomniane już tematy jak RegTech i SupTech oraz crowdfunding, ale również rozporządzenie 2016/679 (RODO).
Obszary, które omawiam w książce, dotyczą wielu aspektów wykorzystania nowych technologii, takich jak sztuczna inteligencja (AI), uczenie maszynowe (ML), profilowanie, wykorzystanie metod biometrycznych, innowacyjne metody płatności czy wykorzystanie technologii blockchain. Są to także rozwiązania bazujące na chmurze obliczeniowej (szczególnie interesujące zagadnienie w kontekście komunikatu KNF) oraz crowdfunding – ujęty również w Strategii Rozwoju Rynku Kapitałowego.
Warto podkreślić, że książka nie jest klasycznym komentarzem do przepisów, ale analizą praktycznych aspektów prowadzenia działalności (na podstawie business case’ów) w trudnym otoczeniu regulacyjnym. Wyjaśniam również ważne aspekty uzyskiwania zezwoleń lub rejestracji, w tym w kontekście tzw. piaskownic regulacyjnych.
W publikacji podaję liczne zagadnienia praktyczne dla sektora innowacji finansowych (zarówno z perspektywy dostawców usług, jak i podmiotów technicznych, tzw. Technical Service Providers), które zostały „zderzone” z istniejącymi lub projektowanymi regulacjami.
Dziękuję za rozmowę.
