EDS raport: Wydział Zdrowia i Spraw Społecznych Urzędu Miasta Poznania Sprawozdanie z wykonania w roku 2016 zadań „Poznańskiego programu opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 na lata 2016–2020”

Przygotował Jędrzej Solarski, zastępca prezydenta miasta Poznania, przewodniczący zespołu ds. polityki prorodzinnej na lata 2016-2020

Opracowała Sylwia Rogacka, starszy specjalista ds. koordynacji programów polityki rodzinnej i form opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 Wydział Zdrowia i Spraw Społecznych Urzędu Miasta Poznania

I Organizacja opieki nad dziećmi do lat 3 na terenie miasta Poznania – zwiększenie dostępności opieki nad dziećmi w różnych formach określonych w ustawie

Według stanu na 31 grudnia 2016 r. w Poznaniu funkcjono­wały następujące placówki opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 wpisane do „Rejestru żłobków i klubów dziecięcych” oraz „Wykazu dziennych opiekunów”:

1) placówki publiczne, tj. 4 zespoły żłobków (ogółem 14 placówek), zapewniające 1262 miejsca opieki;

2) placówki niepubliczne, tj.:

• 89 żłobków zapewniających 2904 miejsc,
• 11 klubów dziecięcych, zapewniających 156 miejsc opieki

31 grudnia 2016 r. w „Wykazie dziennych opiekunów” wpi­sanych było:

1) 78 dziennych opiekunów zatrudnionych zgodnie z art. 8 ust. 1 pkt. 3 przez osoby prawne lub jednost­ki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, zapewniających 390 miejsc opieki.

Liczba aktywnych niań zgłoszonych do ZUS w związku z zawarciem umowy uaktywniającej z rodzicem na koniec grudnia 2016 r. wynosiła ok. 400. Zakładając szacunkowo, iż każda niania zajmuje się przynajmniej jednym dzieckiem, to opieką niani na 31 grudnia 2016 r. zostało objętych 400 dzieci.

1. Żłobki miejskie

Miasto Poznań zapewnia opiekę dzieciom w wieku do lat 3 w 4 zespołach żłobków (ogółem w 14 placówkach) na łącz­ną liczbę 1262 miejsca. W wyniku środków pozyskanych na tworzenie nowych miejsc opieki w ramach rządowego programu rozwoju instytucji opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 „Maluch” miasto Poznań w latach 2011-2012 urucho­miło 297 kolejnych miejsc opieki. W roku 2013, 2014, 2015 oraz 2016 miasto, w ramach rządowego programu, pozy­skało środki na zapewnienie funkcjonowania tych miejsc (1 346 953 zł w roku 2013, 1 335 638 zł w 2014, 1 161 895 zł w 2015, 713 655,36 w 2016). Pozwoliło to na poprawę do­stępności do placówek publicznych, a tym samym wpły­nęło na umożliwienie większej liczbie młodych rodziców powrotu do pracy i godzenie obowiązków rodzicielskich z zawodowymi.

1a. Odpłatność za pobyt dziecka w żłobkach prowadzonych przez miasto

Zgodnie z uchwałą Nr XXVI/343/VI/2012 Rady Miasta Po­znania z 7 lutego 2012 r. ze zm. w sprawie ustalenia wyso­kości opłaty za pobyt dzieci w żłobkach, dla których orga­nem założycielskim jest miasto Poznań, w 2016 r. opłata za pobyt dziecka w żłobku ustalana była w relacji do kwoty bazowej, tj. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego i wynosiła:

• stawka podstawowa – 10,5% przeciętnego wynagrodzenia ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycz­nego za poprzedni kwartał (opłata stała wynosiła 442,99 zł miesięcznie – według stanu na 31.12.2016 r.).

Zapisy wyżej wymienionej uchwały dopuszczają również możliwość ob­niżenia opłaty stałej względem stawki podstawowej bądź zwolnienia z opła­ty po spełnieniu niżej wymienionych kryteriów:

• zastosowanie stawki obniżo­nej o 30% – dla dzieci, których rodzice posiadają dochód po­niżej 60% minimalnego wyna­grodzenia za pracę na osobę w rodzinie (opłata stała wynosiła 310,09 zł miesięcznie – według stanu na 31.12.2016 r.),
• zastosowanie stawki obniżo­nej o 66% – w przypadku gdy do żłobka uczęszcza dwoje dzieci z jednej rodziny, a tak­że: rodziców wychowujących dziecko niepełnosprawne, po­siadających dochód poniżej kry­terium dochodowego z pomocy społecznej na osobę w rodzinie oraz uczestniczących w progra­mach aktywizacji zawodowej (opłata stała wynosiła 150,62 zł miesięcznie – według stanu na 31.12.2016 r.),
• zwolnienie z opłaty stałej – w przypadku gdy do placów­ki uczęszcza więcej niż dwoje dzieci z jednej rodziny.

Poniżej przedstawiono liczbę rodzin, które skorzystały z wymienionych ulg, w poszczególnych latach

2. Placówki niepubliczne

W roku 2016 Wydział Zdrowia i Spraw Społecznych dokonał 22 wpisów do „Rejestru żłobków i klubów dziecięcych”, w tym 21 wpisów dotyczących prowadzenia żłobka oraz 1 uprawniają­cy do sprawowania opieki nad dziećmi w formie klubu dziecięcego. Według stanu na 31 grudnia 2016 r. liczba funk­cjonujących placówek wpisanych do rejestru od stycznia 2016 r. wynosiła 22 (w tym 21 żłobków i 1 klub dziecięcy). Żłobki wpisane do rejestru w 2016 r. dysponują łącznie 722 miejscami, na­tomiast kluby dziecięce mogą łącznie zapewnić opiekę nad 16 dziećmi. Licz­ba niepublicznych placówek opieki nad dziećmi w roku 2016 w stosunku do roku 2015 wzrosła o 22%.

Placówki zlokalizowane są na terenie całego Poznania różnią się pod wzglę­dem wielkości (najmniejsza obejmuje opieką 5 dzieci, największa przezna­czona jest dla 150 dzieci), rynek opieki nad dziećmi jest zatem zróżnicowany, co daje rodzicom możliwość wyboru odpowiedniej placówki zgodnie z in­dywidualnymi oczekiwaniami.

Zwiększenie liczby nowo powstają­cych placówek, jak również zwięk­szenie liczby miejsc w placówkach dotychczas funkcjonujących, należy wiązać m.in. z możliwością otrzyma­nia przez przedsiębiorców dofinan­sowania z budżetu miasta Poznania w ramach otwartego konkursu ofert. W związku z powyższym opieka in­stytucjonalna w żłobkach prywatnych staje się bardziej dostępna dla rodzica.

2a. Dofinansowanie miejsc w placówkach niepublicznych

W 2016 r. łącznym dofinansowaniem zostało objętych 1712 miejsc opie­ki w 59 placówkach niepublicznych, co oznaczało, że objęło ono około 84 % żłobków niepublicznych wpisa­nych do rejestru w okresie przepro­wadzenia procedury konkursowej. Zapotrzebowanie na dofinansowanie określone zostało na poziomie 1800 miejsc. Na podstawie analizy zmian dokonywanych w rejestrze żłobków i klubów dziecięcych zaznaczyć nale­ży, iż liczba wpisów do niego wzrasta w okresie ogłoszenia konkursu na dofinansowanie. Liczba dofinansowa­nych miejsc w 2016 r. wzrosła o 46% w stosunku do roku ubiegłego (1173 miejsc w 44 placówkach). Łączna suma dofinansowania w 2016 r. wyno­siła 14 380 800 zł.

Miasto Poznań dofinansowuje miej­sca w niepublicznych żłobkach funk­cjonujących na terenie Poznania od 2012 r. w trybie art. 61 ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (Dz.U. z 2016 r., poz. 157). Podmioty, które otrzymują dofinansowanie na miej­sca opieki nad dziećmi wyłaniane są, zgodnie z przywołanym artykułem, w otwartym konkursie ofert, z zasto­sowaniem przepisów ustawy o dzia­łalności pożytku publicznego i o wo­lontariacie (Dz.U. z 2016 r. poz. 239 i 395). Kwota dofinansowania na jedno miejsce od 2012 r. corocznie wynosi­ła 400 zł. Na podstawie analizy ofert składanych w otwartych konkursach w poszczególnych latach ustalono, że kwota za opiekę nad dzieckiem w żłobku niepublicznym, mimo dofi­nansowania z budżetu miasta, nadal stanowiła znaczny wydatek dla budże­tu wielu poznańskich rodzin. Wobec powyższego ustalono, że kwota dofi­nansowania do miejsca w żłobku pry­watnym powinna kształtować się na takim poziomie, by rodzice korzysta­jący z tego rodzaju placówki ponosili koszty w takiej samej wysokości, jak rodzice korzystający z usług żłobków samorządowych.

W porozumieniu zawartym 1 lipca 2015 r. pomiędzy klubem radnych Plat­formy Obywatelskiej, klubem radnych Sojuszu Lewicy Demokratycznej oraz Prezydentem Miasta Poznania usta­lono w przedmiotowej sprawie, że kwota dofinansowania wynosić będzie 700 zł do miejsca opieki.

W odpowiedzi na ogłoszony 17 listo­pada 2016 r. konkurs wpłynęło 79 ofert, w tym na zadanie pierwsze 74 oferty oraz na zadanie drugie 5 ofert. Łącznie 5 ofert nie spełniło wymogów formalnych.

Placówki, które zawarły umowę z miastem na realizację zadania, a zwłaszcza podmioty, które realizują zadanie po raz pierwszy, potrzebują pomocy i nadzoru ze strony pracow­ników Urzędu Miasta Poznania w za­kresie pojawiających się trudności w bieżącej realizacji zadania oraz sprawozdawczości obejmującej jego część finansową.

Wobec powyższego 30 maja 2016 r. Wydział Zdrowia i Spraw Społecz­nych UM Poznania zorganizował dla podmiotów, które zawarły z miastem umowę na organizację opieki nad dziećmi do lat 3 w formie żłobka, szkolenie z rozliczania dotacji udzie­lonych w ramach otwartego konkursu ofert na 2016 r.

W niektórych placówkach pozostają wolne miejsca, co powoduje, że pod­mioty otrzymują mniejsze środki finansowe zarówno z budżetu miasta Po­znania, jak i ze strony rodziców dzieci. W związku z tym placówki napotykają na trudności dotyczące realizacji za­mierzonych zadań zgodnie z przed­stawionym w ofercie harmonogramem i kosztorysem.

Podmioty otrzymujące dofinansowanie zobowiązane były do zwrotu niewyko­rzystanych środków dotacji w trakcie realizacji zadania, które następnie mogły zostać rozdysponowane w wy­niku kolejnych otwartych konkursów ofert. Niewykorzystanie miejsc w pla­cówkach powodowane jest wieloma czynnikami, w tym m.in. większym zapotrzebowaniem na miejsca opieki w danej lokalizacji, renomą placówki, jakością świadczonych usług, potwierdzoną np. opinią rodziców korzystają­cych z usług danej placówki, jakości i intensywności prowadzenia działań promocyjnych.

Wykorzystanie miejsc opieki w pla­cówkach niepublicznych było najwyż­sze na koniec 2016 r. i wynosiło 97%.

Kwota dofinansowania na poziomie 700 zł przyczyniła się do obniżenia opłaty za pobyt dziecka w żłobku niepublicznym, umożliwiając tym samym wielu rodzicom skorzystanie z tej for­my opieki nad nim. Rodzice ponoszą opłatę stałą za pobyt dziecka na takim samym poziomie jak w żłobku miej­skim. Znaczna różnica zauważana  jednak w zakresie opłaty za wyżywie­nie. Wyżywienie nie podlega dofinan­sowaniu z budżetu miasta Poznania.

Należy zaznaczyć, że od czterech lat notuje się coroczny wzrost środków fi­nansowych przeznaczonych na wspar­cie żłobków niepublicznych. Od 2012 r. liczba dotowanych miejsc w placów­kach niepublicznych wzrosła prawie sześciokrotnie. Liczba żłobków, które korzystają z dofinansowania zwiększy­ła się z 12 w roku 2012 do 59 w roku 2016. Kwota dofinansowania wzrosła z 400 zł do 700 zł na dziecko mie­sięcznie.

2b. Punkt informacyjny dla przyszłych i obecnych przedsiębiorców oraz rodziców dzieci do lat 3

Pracownicy Wydziału Zdrowia i Spraw Społecznych UM Poznania wykonu­jący zadania związane z nadzorem funkcjonowania placówek opieki nad dziećmi na bieżąco zajmowali się udzielaniem odpowiedzi na pyta­nia (telefoniczne, pisemne, podczas spotkań konsultacyjnych) przyszłych i obecnych przedsiębiorców, a także rodziców dzieci.

Najczęściej udzielano informacji w na­stępującym zakresie:

• „Rejestru żłobków i klubów dzie­cięcych”,
• wymagań w zakresie bezpieczeń­stwa przeciwpożarowego oraz lokalowych i sanitarnych, a także kwalifikacji kadry w placówkach opieki nad dziećmi do lat 3,
• zasad funkcjonowania żłob­ków miejskich oraz odpłatności w ww. placówkach,
• rekrutacji do żłobków publicz­nych oraz niepublicznych, z któ­rymi miasto Poznań zawarło umowę na realizację zadania publicznego,
• dofinansowania miejsc w żłob­kach niepublicznych oraz możli­wości pozyskania środków finan­sowych na doposażenie bądź założenie placówki,
• zasad dotyczących przygotowy­wania ofert konkursowych,
• podstaw prawnych określają­cych możliwość podjęcia pracy w charakterze dziennego opie­kuna,
• przepisów regulujących zatrud­nienie dziennego opiekuna,
• zagadnień prawnych oraz ich interpretacji w zakresie form organizacyjno-prawnych pro­wadzenia działalności gospo­darczej, jak również warunków wykonywania działalności regu­lowanej.

Przedsiębiorcy zainteresowani złożeniem oferty w ramach ogło­szonych przez UM Miasta Poznań konkursów na realizację zadania publicznego w obszarze opieki nad dziećmi w 2016 r. mieli możliwość korzystania z pomocy pracowników Wydziału Zdrowia i Spraw Społecz­nych UM Poznania w zakresie wypeł­niania ofert składanych na realizację ww. zadania.

3. Dzieci oczekujące na przyjęcie do żłobków publicznych oraz niepublicznych dofinansowanych przez miasto Poznań

Niezaspokojone zapotrzebowanie w zakresie przyjęcia do żłobków miejskich na 31 grudnia 2016 r. wynosiło 580 dzie­ci (źródło: dane z czterech zespołów żłobków).

Na koniec 2015 r. liczba dzieci oczekujących do żłobków miejskich kształtowała się na poziomie 876 zgłoszeń. Liczba dzieci oczekujących w 2016 r. była niższa o około 100 zgłoszeń. Wskazana sytuacja związana jest z utrzymaniem dodatkowych miejsc w żłobkach prowadzonych przez miasto Poznań, uruchamianych od 2011 r. w ramach resor­towego programu „Maluch” oraz dofinansowaniem miejsc w placówkach niepublicznych.

Należy zaznaczyć, że liczba dzieci oczekujących określa­na na podstawie zgłoszeń nie oznacza niezrealizowanego zapotrzebowania w danym czasie. Zazwyczaj zgłoszenie dziecka do żłobka dokonywane jest z pewnym wyprzedzeniem, stąd też podana liczba dzieci obejmuje również te zgłoszone do żłobka z zaznaczonym późniejszym termi­nem przyjęcia, tj. deklaracją korzystania z opieki w później­szym czasie. Zwykle największa liczba miejsc zwalnia się w okresie letnim, ze względu na odejście najstarszej grupy wiekowej, która zostaje objęta edukacją przedszkolną.

Liczba oczekujących do placówek niepublicznych dofinan­sowanych przez miasto zarejestrowanych w systemie elek­tronicznego naboru na koniec 2015 r. wynosiła 185 dzieci, natomiast na koniec 2016 r. 536. Na powyższe wpływa czynnik demograficzny, ale przede wszystkim ekonomicz­ny (zwiększona kwota dofinansowania do 700 zł do miej­sca opieki).

Wskaźnik średniego wykorzystania miejsc dofinansowa­nych kształtował się na poziomie 93,69 % (źródło: sprawozdania składane przez podmioty w związku z realizacją zadania publicznego).

4. Dzienny opiekun

Nowelizacją ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 z 13 lipca 2013 r. rozszerzono katalog podmiotów mogących zatrudniać dziennych opiekunów, według wprowa­dzonego zapisu: „Dziennym opiekunem jest osoba fizycz­na zatrudniana przez podmioty, o których mowa w art. 8 ust. 1 pkt 1 i 3, na podstawie umowy o pracę albo umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z przepisami Ko­deksu cywilnego stosuje się przepisy dotyczące zlecenia” (art. 36 ust. 1).

Powyższy zapis pozwala na zatrudnienie dziennego opie­kuna nie tylko przez gminy, lecz również podmioty sektora prywatnego: osoby prawne i jednostki organizacyjne nie­posiadające osobowości prawnej.

Zgodnie z art. 46 ww. ustawy prezydent miasta prowadzi wykaz dziennych opiekunów. Podmioty, o których mowa w art. 8 ust.1 pkt. 3 ustawy, tj. osoby prawne i jednostki orga­nizacyjne nieposiadające osobowości prawnej zatrudniają­ce dziennego opiekuna mają obowiązek zgłaszania ich do przedmiotowego wykazu. Od stycznia do końca grudnia 2016 r. dokonano do niego 71 wpisów dziennych opieku­nów, natomiast na 31 grudnia 2016 r. było 78 działających opiekunów. Każdy dzienny opiekun wpisany do wykazu za­pewnia maksymalną liczbę planowych miejsc opieki, tj. 5. Dzienni opiekunowie znajdujący się w wykazie prezydenta zapewniali łącznie 390 miejsc opieki.

Miasto Poznań – w odpowiedzi na konkurs ogłoszony w ramach podziałania 6.4.2 „Wsparcie aktywności zawodo­wej osób wyłączonych z rynku pracy z powodu opieki nad małymi dziećmi w ramach ZIT dla MOF Poznania w ramach Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2014-2020 (EFS)” – złożyło wniosek o dofinanso­wanie projektu pn. „Poprawa dostępu do usług opieki nad dziećmi do lat 3 na terenie miasta Poznania”. W ramach projektu zaplanowano utworzenie 25 miejsc opieki zapew­nionych u 7 dziennych opiekunów oraz 59 miejsc opieki nad dziećmi w formie żłobka (w partnerstwie z dwoma podmiotami niepublicznymi). Projekt zakłada również ob­jęcie aktywizacją zawodową osób bezrobotnych i biernych zawodowo wyłączonych z rynku pracy z powodu opieki nad dziećmi (wsparcie partnera projektu – Powiatowego Urzędu Pracy w Poznaniu).

II Standardy jakości opieki i edukacji dla dzieci do lat 3 – rozwój jakości usług oferowanych przez placówki publiczne i niepubliczne oraz ocena funkcjonowania placówek

1. Kontrola i nadzór wynikający z ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3

Kontrola warunków i jakości opieki świadczonej w żłob­kach i klubach dziecięcych oraz u dziennych opiekunów, zgodnie z uchwałą Nr XXXVI/549/2012 Rady Miasta Po­znania z 4 września 2012 r. w sprawie przyjęcia planu nadzoru sprawowanego przez Prezydenta Miasta Pozna­nia nad żłobkami, klubami dziecięcymi oraz dziennymi opiekunami w zakresie warunków i jakości świadczonej opieki, odbywa się co najmniej raz w roku. W przypadku podmiotów rozpoczynających działalność w ciągu dane­go roku kalendarzowego pierwszą kontrolę przeprowa­dza się w kolejnym roku kalendarzowym, nie wcześniej niż po upływie 6 miesięcy od daty dokonania wpisu do rejestru.

Na podstawie ww. uchwały opracowano harmonogram kontroli niepublicznych żłobków i klubów dziecięcych na rok 2016.

Na rok 2016 zaplanowano łącznie 130 kontroli obejmują­cych żłobki niepubliczne, kluby dziecięce oraz dziennych opiekunów.

Wykonano łącznie 74 kontrole, w tym:

• kontrolę organizacji i funkcjonowania żłobków w za­kresie warunków i jakości świadczonej opieki, w 33 żłobkach niepublicznych, 5 w klubach dziecięcych, u 36 dziennych opiekunów.

Kontrolę organizacji i funkcjonowania żłobków w zakresie warunków i jakości świadczonej opieki, prowadzono w try­bie:

• planowym (55 kontroli),
• doraźnym (19 kontroli).

Przeprowadzono także 4 kontrole sprawdzające.

Na niepełne wykonanie planu kontroli wpływ miały przede wszystkim:

1. rosnąca liczba żłobków niepublicznych z 43 do 70 oraz klubów dziecięcych z 9 do 15 według stanu na 31 grudnia 2015 r. względem roku 2013. Natomiast łączna licz­ba placówek niepublicznych według stanu na 31 grud­nia 2015 r. w odniesieniu do stanu na 31 grudnia 2012 r. zwiększyła się o 410 %;
2. wzrastająca liczba dziennych opiekunów wpisywanych do wykazu prezydenta (stan na 31 grudnia 2015 r.: 50 opiekunów),
3. zwiększająca się liczba kontroli doraźnych przeprowa­dzanych w trybie pilnym;
4. zróżnicowanie w zakresie złożoności kontroli przekła­dające się na czas ich trwania, złożoność dokumentów pokontrolnych.

2. Standardy jakości opieki i edukacji dla dzieci do lat 3

Ustawa o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 reguluje obowiązek nadzoru Prezydenta Miasta Poznania nad placówkami opieki nad dziećmi do 3 lat, jednakże zapisy obejmują głównie warunki organizacyjno-prawne (wymagania względem kadry, dokumentów) i techniczne (warun­ki lokalowe, certyfikowane wyposażenie), zatem formalne (art. 54). Wprowadzenie wspomnianych standardów opieki obejmuje zakres pedagogiczno-psychologiczny, jak rów­nież żywieniowy.

W listopadzie 2016 r. rozpoczęto działania nad opracowa­niem standardów. Realizatorem przedsięwzięcia jest Stowarzyszenie Instytut Małego Dziecka im. Astrid Lindgren.

Podjęte zostały następujące działania:

• powołano interdyscyplinarny zespół ekspertów dzia­łających na rzecz opieki i edukacji małych dzieci,
• zbadano różne potrzeby i perspektyw (rodziców, pra­cowników placówek do lat 3, osób zarządzających, ekspertów) odnośnie podejścia do jakości opieki dla dzieci do lat 3,
• zdefiniowano jakość opieki instytucjonalnej dla dzie­ci do lat 3 oraz opracowano najważniejsze obszary, które wyznaczą standardy jakości i ich wskaźniki.

Odbiorcami podjętych działań byli pracownicy placówek opieki dla dzieci do lat 3, urzędnicy, organizacje i instytucje działające w obszarze opieki i edukacji wczesnodziecięcej oraz dzieci do lat 3 i ich rodzice.

Zorganizowano trzy spotkania, których celem było bada­nie stanu aktualnego w obszarze świadomości i wiedzy różnych grup interesariuszy (rodziców, pracowników żłob­ków, urzędników zarządzających opieką dla dzieci do lat 3, ekspertów od spraw wczesnej opieki i edukacji) doty­czącej rozumienia jakości w miejscach opieki dla dzieci do lat 3 w Poznaniu oraz włączanie różnych perspektyw (partycypacja) w proces rozwijania jakości (trzy spotkania, zakończone raportem).

W ramach prac zespołu ekspertów zorganizowano wyjazd do berlińskiej instytucji: Berliner Kita-Institut für Qualitätsen­twicklung (BeKi), zajmującej się rozwojem i monitoringiem jakości miejsc edukacji i opieki dla najmłodszych dzieci w Berlinie. Celem spotkania było poznanie berlińskiego systemu rozwoju jakości oraz nawiązanie współpracy.

Opracowany został dokument programowy „Ramy jakości opieki instytucjonalnej dla dzieci do lat 3” opisujący pod­stawowe założenia teoretyczne dotyczące budowania i rozwijania jakości opieki instytucjonalnej.

Dokument programowy zawiera:

• opis potrzeb i prawidłowości rozwojowych dzieci do 3. roku życia,
• podstawowe założenia związane z definiowaniem i rozwijaniem jakości wczesnej opieki i edukacji,
• proponowane ramy jakości opieki instytucjonalnej dla dzieci do lat 3 (obszary, które będą stanowiły podstawę do opracowania podstawowych standar­dów i wskaźników jakości).

3. Projekty realizowane w ramach zadań powierzo­nych – inicjatywa własna organizacji – projekt pn. „Wczesna interwencja szansą na lepsze jutro” – Stowarzyszenie Chorób Nerwowo-Mięśniowych

Zlecono realizację zadania „Wczesna interwencja szansą na lepsze jutro 2016”. Zadanie realizowane było z inicjatywy organizacji Polskie Towarzystwo Chorób Nerwowo­-Mięśniowych Oddział Regionalny w Poznaniu. Działania polegały na diagnostyce rozwoju ruchowego dzieci do lat 3 w poznańskich placówkach opieki (w żłobkach). Realiza­torzy prowadzili działania informujące rodziców oraz za­pewniali wsparcie terapeutyczne w zależności od wyników diagnozy. Wartość projektu 10 000 zł.

Celem zadania było wykrycie i podjęcie działań w kierun­ku eliminacji ewentualnych deficytów rozwojowych u dzieci w wieku od 20. tygodnia do 36. miesiąca życia, uczęszcza­jących do żłobków (publicznych i niepublicznych) na tere­nie miasta Poznania poprzez: konsultacje fizykoterapeutów, konsultacje lekarza specjalisty (neurologa), spotkania z ro­dzicami, opiekunami i kadrą placówek. Programem objęto 5 żłobków – Czerwony Kapturek, Jacek i Agatka, Kaczka Dziwaczka, Kaczka Dziwaczka II, Kreatywne Maluszki.

Działaniami objęto łącznie 244 dzieci (mimo założenia, że będzie ich 150). Z grupy 244 dzieci objętych obserwacją na terenie żłobków na dalszą diagnostykę u neurologa skie­rowano 10, a na zajęcia u fizjoterapeuty 50 dzieci. Działa­nia miały na celu niwelowanie niedoborów rozwojowych u dzieci oraz podniesienie wiedzy u opiekunów i personelu placówek. Przeprowadzone zostały następujące działania:

• spotkania z rodzicami, opiekunami dzieci w żłobkach (informowanie o programie),
• diagnostyka poprzez obserwację dzieci w żłobkach przez fizjoterapeutę (szczegółowa diagnostyka oraz wyłonienie dzieci z dysfunkcjami),
• konsultacje z lekarzem specjalistą – neurologiem w Wielkopolskim Centrum Rehabilitacji (dzieci ze wskazaniem z wcześniejszej diagnostyki w żłobku),
• indywidualna konsultacja rehabilitacyjna z fizjote­rapeutą w Wielkopolskim Centrum Rehabilitacji.
  W przypadkach gdy tego wymagał stan zdrowia dziecka – dalsza rehabilitacja.

Rekrutacja beneficjentów programu odbywała się w spo­sób ciągły w okresie trwania programu poprzez prowadzenie akcji informacyjnych.

4. Szkolenie dla opiekunów dziecięcych żłobków miejskich i niepublicznych oraz dziennych opieku­nów – zorganizowane przez miasto Poznań

Wydział Zdrowia i Spraw Społecznych UM Poznania zor­ganizował szkolenie dla opiekunek dziecięcych w ramach podnoszenia jakości opieki nad dziećmi w wieku do lat 3. Szkoleniem objęto grupę 108 osób sprawujących bezpośrednio opiekę nad dziećmi w placówkach. Tematyka do­tyczyła doskonalenia warsztatu pracy w zakresie zabaw z dziećmi oraz inicjowania działań rozwijających ich kre­atywność. Szkolenie odbyło się w dniach od 13 do 19 grud­nia 2016 r., kwota wyniosła 9000 zł.

Szkolenie stanowiło odpowiedź na zapotrzebowanie zgłoszone podczas badania ankietowego przeprowa­dzonego od 19 do 25 maja 2015 r. wśród osób sprawują­cych bezpośrednią opiekę nad dziećmi, pracujących na stanowisku opiekuna dziecięcego. Analiza ankiet wyka­zała, iż opiekunowie dziecięcy byli najbardziej zaintere­sowani podnoszeniem wiedzy i umiejętności w zakresie różnych zabaw z dziećmi, a także metod pracy z dziećmi z zaburzeniami emocjonalnymi i z zaburzeniami zacho­wania.

IIA. Podwyższanie standardów funkcjonowania placówek miejskich – remonty i inwestycje w żłobkach miejskich

Inwestycje w żłobkach

W ramach „wydatków majątkowych” w żłobkach w 2016 r. wykonano:

III. Upowszechnianie wśród mieszkańców Poznania wiedzy na temat opieki i wychowania dzieci w wieku do lat 3

1. Seminarium dla rodziców „Mądre wychowanie. Jak zadbać o rozwój i wychowanie dziecka?”

19 maja 2016 r. Wydział Zdrowia i Spraw Społecznych UM Poznania w ramach Poznańskich Dni Rodziny zorganizo­wał seminarium dla rodziców pt. „Mądre wychowanie. Jak zadbać o rozwój i wychowanie dziecka?”. Prelegen­tami spotkania były osoby zajmujące się zawodowo oraz naukowo wskazanym tematem. Seminarium skierowane było w szczególności do rodziców dzieci w wieku do 3 lat. Udział w seminarium był bezpłatny. Program obejmował następujące tematy: bunt dwulatka, jak wspierać rozwój społeczno-emocjonalny dzieci, prawidłowości rozwoju mowy, rozwój motoryczny dziecka oraz jak należy przygo­tować dziecko do pójścia do przedszkola. Uczestnicy spo­tkania mieli również możliwość wzięcia udziału w dyskusji, dzieląc się spostrzeżeniami w związku z przedstawianymi prelekcjami bądź indywidualnymi dylematami dotyczącymi wychowania dzieci.

IV Dodatkowe działania i wydarzenia dedykowane rodzinom

Miasto Poznań jest partnerem w projekcie realizowanym przez Fundację Familijny Poznań w ramach Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2014-2020 (WRPO 2014+), Oś priorytetowa 6: Rynek pra­cy, Działanie 6.4 – Wsparcie aktywności zawodowej osób wyłączonych z rynku pracy z powodu opieki nad małymi dziećmi, Poddziałanie 6.4.1 – Wsparcie aktywności zawo­dowej osób wyłączonych z rynku pracy z powodu opieki nad małymi dziećmi, współfinansowanego z Europejskie­go Funduszu Społecznego. Partnerem projektu są również Międzynarodowe Targi Poznańskie Sp z o. o.

Celem projektu jest umożliwienie powrotu do pracy rodzi­ców i opiekunów prawnych dzieci w wieku od 20 tygo­dnia do lat 3, poprzez stworzenie niepublicznego żłobka w centrum Poznania na 26 miejsc – żłobek „Targuś” po­wstał na terenie Międzynarodowych Targów Poznańskich. Czas trwania projektu: 1.07.2016 – 30.09.2017. Rola Urzędu Miasta Poznania w projekcie dotyczy działań informacyjno­-promocyjnych realizowanych bezkosztowo (w ramach za­sobów i bieżącej działalności miasta).

Poznańskie dni rodziny

Od 15 maja do 1 czerwca odbywały się wydarzenia kultu­ralne, sportowe, edukacyjne oraz rekreacyjne, które były okazją do wspólnego i aktywnego spędzania czasu przez całe rodziny. Tegoroczne Dni Rodziny rozpoczęły się Piknikiem Rodzinnym w Parku Wilsona (15.05), a zakończyły (1.06) Dniem Dziecka na dziedzińcu Urzędu Miasta Pozna­nia, podczas którego dzieci mogły zadebiutować w roli radnych miasta, tym samym zapoznać się z funkcjonowa­niem samorządu oraz sposobem podejmowania ważnych decyzji na poziomie gminy.

„Rodzina po wakacjach” – festyn rodzinny na Madalinie

Festyn odbył się 4 września br. na terenie byłej zajezdni tramwajowej. W jego trakcie można było zapoznać się m.in. z ofertą szkół językowych, klubów sportowych oraz innych zajęć w czasie wolnym, związanych z realizacją zainteresowań dzieci. Swoje propozycje zaprezentowało około 30 wystawców, w tym także teatry, muzea i biblioteki. Rodzice mieli możliwość konsultacji z psychologiem, pedagogiem, logopedą czy dietetykiem. Dla dzieci przy­gotowano wiele atrakcji, aktywności oraz gier i konkursów wraz z upominkami.

V Wydatki poniesione z budżetu miasta na działalność placówek sprawujących opiekę nad dziećmi w wieku do lat 3

Zgodnie z uchwałą Nr XXVI/343/VI/2012 Rady Miasta Po­znania z dnia 7 lutego 2012 r. ze zmianami opłata stała na dzień 31 grudnia 2016 r. wynosiła:

• stawka podstawowa 10,5% 442,99 zł
• stawka obniżona o 30% od stawki podstawowej dla rodziców z dochodami wynoszącymi poniżej 60% minimalnego wynagrodzenia za pracę 310,09 zł
• stawka obniżona o 66% od stawki podstawowej, gdy do żłobka uczęszcza dwoje dzieci z jednej rodziny, a także rodziców wychowujących dziecko niepełnosprawne, posiadające dochód poniżej kryterium dochodowego z pomocy społecznej na osobę w rodzinie oraz uczestniczących w programach aktywizacji zawodowej. 150,62 zł

Stawka żywienia na 1 osobodzień 5,00 zł

Szczegółowy wykaz placówek dofinansowanych w roku 2016 jest zawarty w załącznikach do Zarządzenia Prezydenta Miasta Poznania 894/2015/P z 23.12.2015 r. w spra­wie rozstrzygnięcia otwartego konkursu ofert na wspieranie realizacji zadania publicznego miasta Poznania z zakresu działalności na rzecz rodziny, macierzyństwa, rodziciel­stwa, upowszechniania i ochrony praw dziecka w 2016 r.

VI Inne źródła finansowania poznańskiego programu opieki nad dziećmi do lat 3 na lata 2012-2016

1. Resortowy program „Maluch – edycja 2015”

Miasto Poznań pozyskało środki finansowe – w ramach Re­sortowego programu rozwoju instytucji opieki nad dzieć­mi w wieku do lat 3 „Maluch – edycja 2016” – w kwocie 713 655,36 zł. W wyniku realizacji zadania pn. „Zapewnie­nie funkcjonowania miejsc opieki nad dziećmi w wieku do lat 3, tworzonych przez gminy do dnia 31 grudnia 2015 r. (w latach 2011-2014), z udziałem programu MALUCH” za­pewniono funkcjonowanie 297 miejsc w żłobkach miej­skich. Środki finansowe w formie dotacji celowej zostały przeznaczone na: wydatki związane z utrzymaniem etatów, na utrzymanie obiektów żłobkowych, wyposażenie w po­moce edukacyjne, zabawki, materiały do zajęć oraz na wy­ żywienie dzieci, zakup środków pielęgnacyjnych i środków czystości.

Środki, o których mowa przyczyniły się również do pod­wyższenia standardów opieki w żłobku oraz zapewnienia kontynuacji usług opiekuńczo-wychowawczych. Utrzyma­nie utworzonych miejsc opieki wpłynęło na ułatwienie mło­dym rodzicom powrotu do pracy i godzenie obowiązków rodzicielskich z zawodowymi.

2. Utrzymanie trwałości projektu realizowanego w latach 2013-2014 w wyniku dofinansowania z Europejskiego Funduszu Społecznego w ra­mach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki

Miasto Poznań w 2013 r. przystąpiło do konkursu pn. „Wspieranie rozwiązań na rzecz godzenia życia zawodo­wego i rodzinnego nr DWF_1.5_2_2012”, ogłoszonego przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej. Pozytywne dla miasta rozstrzygnięcie postępowania konkursowego pozwoliło na realizację od 1 czerwca 2013 r. do 31 grud­nia 2014 r. projektu pn. „Rodzice powracający do pracy po przerwie związanej z urodzeniem i/lub wychowaniem dziecka”.

Całkowity koszt projektu wynosił 2 030 939,74 zł. Na re­alizację projektu przyznana została kwota 1 726 298,78. Udział miasta obejmował środki finansowe pochodzące z odpłatności beneficjentów w wysokości 304 640,96 zł.

Celem projektu było ułatwienie rodzicom i opiekunom po­wrotu do pracy zawodowej po przerwie związanej z urodzeniem i/lub wychowaniem dziecka.

Założeniem projektu było wsparcie 100 rodziców wycho­wujących dziecko w wieku od ukończenia 20 tygodnia ży­cia do 18 miesiąca życia poprzez zapewnienie mu opieki w jednym z 10 żłobków miejskich oraz obniżenie opłaty miesięcznej za pobyt w żłobku do kwoty 190,40 zł (dotyczy opłaty stałej oraz opłaty za wyżywienie).

W projekcie łącznie uczestniczyło 195 rodziców, w tym 189 kobiet i 6 mężczyzn, 5 beneficjentów posiadało orzeczenie o niepełnosprawności. W okresie trwania projektu opieką objęto 195 dzieci. Wyniki badań ankietowych przeprowa­dzonych w 2014 r. celem ewaluacji projektu wykazały, iż działania realizowane w ramach projektu stanowią istotny czynnik umożliwiający lub ułatwiający rodzicom powrót do pracy i tym samym godzenie życia rodzinnego z zawodo­wym. Rodzice wskazali na potrzebę oraz zasadność przed­sięwzięć ułatwiających powrót na rynek pracy.

W ramach realizacji zadania zostało przygotowanych 100 miejsc w 10 spośród 14 miejskich żłobków (w każdej placówce 10 miejsc). W roku 2016 wszystkie spośród miejsc wyżej wskazanych funkcjonowały, stąd warunek zapewnienia gotowości objęcia dziecka opieką w żłobku został zachowany, w szczególności względem ułatwienia rodzi­com powrotu na rynek pracy po przerwie związanej z uro­dzeniem/wychowaniem dziecka.

3. Tworzenie miejsc opieki nad dziećmi – założenia ujęte w Strategii Zintegrowanych Inwestycji Tery­torialnych w Miejskim Obszarze Funkcjonalnym Poznania

W ramach Strategii Zintegrowanych Inwestycji Terytorial­nych w Miejskim Obszarze Funkcjonalnym Poznania założono także pozyskanie środków na tworzenie kolejnych miejsc opieki nad dziećmi do 3 lat poprzez przystąpienie do konkursu w ramach Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego.

28 października 2016 r. miasto złożyło wniosek o dofinan­sowanie w ramach działania 6.4.2 WRPO – Zintegrowane Inwestycje Terytorialne dla MOF Poznania) na utworzenie 109 miejsc opieki nad dziećmi do lat 3, w tym 25 miejsc opieki zapewnianych przez dziennych opiekunów oraz 84 miejsc opieki w żłobku.

9 maja 2017 r. została ogłoszona lista rankingowa dotyczą­ca podziałania 6.4.2 – Wsparcie aktywności zawodowej osób wyłączonych z rynku pracy z powodu opieki nad ma­łymi dziećmi w ramach ZIT dla MOF Poznania w ramach Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2014-2020 (EFS).

Projekt, złożony w odpowiedzi na konkurs pn. „Poprawa dostępu do usług opieki nad dziećmi do lat 3 na terenie miasta Poznania” otrzymał rekomendację do dofinansowa­nia. Projekt zakłada utworzenie 59 miejsc opieki nad dziećmi w formie żłobka, 25 miejsc opieki zapewnionych u 7 dzien­nych opiekunów (mniejsza liczba miejsc opieki w żłobku wynika ze zmian interpretacyjnych przepisów regulujących opiniowanie lokalu na żłobek przez Państwowego Inspek­tora Sanitarnego). Projekt zakłada również objęcie aktywi­zacją zawodową osób bezrobotnych i biernych zawodowo wyłączonych z rynku pracy z powodu opieki nad dziećmi.

Grupę docelową stanowią 84 osoby – rodzice/opiekuno­wie prawni, w tym osoby pracujące z niepełnosprawno­ścią, doświadczające trudności na rynku pracy w związku ze sprawowaną opieką nad dzieckiem do lat 3, mieszkających/uczących się/pracujących na terenie miasta Poznania w myśl przepisów k.c.

Aktywizacją zawodową zostaną objęte 42 osoby bezrobot­ne/bierne zawodowo, pozostające poza rynkiem pracy ze względu na obowiązek opieki na dziećmi do lat 3. W ra­mach aktywizacji zawodowej opracowany zostanie Indywidualny Plan Działania, na podstawie zidentyfikowanych potrzeb osoba bezrobotna/bierna zawodowo otrzyma dalsze wsparcie w postaci kursu (prawo jazdy, rachunko­wość i księgowość, obsługa kas fiskalnych, przedstawiciel handlowy, opiekun dzieci i osób starszych), pośrednictwa pracy lub stażu.

Projekt realizowany będzie w partnerstwie z podmiotami niepublicznymi posiadającymi doświadczenie w prowadzeniu żłobka, tj. Żłobek Kaczka Dziwaczka oraz prywat­ny Żłobek Kolorowy Domek. Podmioty te odpowiadają w całości za utworzenie 59 miejsc opieki w formie żłobka. Liderem projektu jest miasto Poznań. Miasto odpowiadać będzie za utworzenie miejsc opieki w formie dziennego opiekuna. W projekcie przewidziano zapewnienie szkole­nia dla osoby decydującej się na podjęcie tej funkcji, zgod­nie z ustawą o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3. Lider projektu odpowiada również za przeprowadzenie aktywi­zacji zawodowej. Wsparcie w tym zakresie zapewni partner projektu – Powiatowy Urząd Pracy w Poznaniu.

Zaplanowany okres realizacji projektu: 1 września 2017 r. do 31 grudnia 2018 r. Okres trwałości wynosi 2 lata od za­kończenia realizacji. W projekcie zakłada się utworzenie 84 miejsc opieki oraz zapewnienie ich bieżącego funkcjo­nowania przez okres 12 miesięcy ze środków EFS. Wkład własny wynosi 15%.

Wartość projektu 2 513 670,78 zł, kwota dofinansowania 2 136 620,16 zł. Wkład własny zostanie pokryty z opłat wnoszonych przez rodziców (obniżone względem warto­ści rynkowej) oraz przez partnerów tworzących miejsca w żłobkach.

VII. Kierunki działań Urzędu Miasta Poznania w zakresie opieki nad dzieckiem do 3 lat

W związku ze zmieniającymi się warunkami funkcjono­wania rodzin z małymi dziećmi w Poznaniu, w tym także sytuacją demograficzną, jak również dobiegającym koń­ca terminem, na jaki program został przyjęty, konieczne było dokonanie modyfikacji jego zapisów oraz ustalenie priorytetowych działań na kolejne lata. Zarządzeniem Nr 338/2014/P Prezydenta Miasta Poznania z 10 czerwca 2014 r. został powołany Zespół ds. zmiany „Poznańskiego programu opieki nad dziećmi do lat 3 na lata 2012-2016”. Skład zespołu tworzyli: specjaliści działający w obszarze opieki nad dziećmi w wieku do lat 3, przedstawiciele or­ganizacji pozarządowych, pracownicy urzędu oraz przedstawiciele rodziców dzieci do lat 3. Zespół pracował nad projektem programu od 1 lipca 2014 r. do 27 lipca 2015 r. Jego członkowie spotykali się syste­matycznie, na bieżąco realizując za­dania wyznaczane w trakcie spotkań zmierzające do realizacji przyjętych założeń.

W czerwcu i lipcu 2015 r. przeprowa­dzone zostały badania społeczne pn. „Organizacja i jakość opieki nad dzieć­mi w wieku do lat 3 w Poznaniu” mają­ce na celu poznanie oczekiwań miesz­kańców Poznania w zakresie form i organizacji opieki nad dziećmi do lat 3 oraz działań ze strony samorządu, które stanowiłyby wsparcie w sprawowaniu opieki nad dzieckiem, jak rów­nież powrocie do aktywności zawo­dowej i godzeniu życia zawodowego z rodzinnym. Badania obejmowały ro­dziców korzystających z różnych form opieki lub samodzielnie sprawujących opiekę nad dzieckiem, jak również opiekunów dziecięcych, łącznie ba­daniem objęto 850 rodziców oraz 104 opiekunów.

Opracowana została diagnoza proble­mów dotyczących organizacji opieki nad dziećmi do lat 3 na terenie Pozna­nia. Członkowie zgłaszali założenia koncepcyjne mające na celu uspraw­nienie organizacji oraz jakości opieki nad dziećmi, które weryfikowane były pod względem merytorycznym oraz możliwości realizacji przedsięwzięcia. Analizie poddawane były także źródła finansowania programu.

Zespół zakończył pracę z dniem 27 lipca 2015 r. Przygotowano projekt programu na lata 2015-2020, przeprowadzono konsultacje społeczne z mieszkańcami miasta oraz z organi­zacjami pozarządowymi działającymi w Poznaniu. W wyniku prac zespołu został przygotowany projekt programu na lata 2016-2020.

Zarządzeniem Nr 133/2016/P Prezy­denta Miasta Poznania z 18 lutego 2016 r. został powołany Zespół do spraw polityki prorodzinnej. Jedne­mu z podzespołów zadaniowych po­wierzono przeprowadzenie analizy i ewentualnej modyfikacji założeń przygotowanego projektu „Poznań­skiego programu opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 na lata 2016-2020”. Rada Miasta Poznania uchwałą Nr XXXIII/524/VII/2016 przyjęła „Poznań­ski program opieki nad dziećmi w wie­ku do lat 3 na lata 2016-2020”.

Rozpoczęto prace nad wprowadze­niem wsparcia finansowego dla rodzin z dziećmi w wieku do lat 3. Zarządze­niem Prezydenta Miasta Poznania Nr 848/2016 z 6 grudnia br. powołano ze­spół, który zajmuje się analizą sytuacji demograficzno-ekonomicznej poznań­skich rodzin (na podstawie dostępnych opracowanych diagnoz) oraz ustalaniem beneficjentów wsparcia, warun­ków i kryteriów jego przyznawania.

Podsumowanie

Miasto Poznań zrealizowało zadania założone na rok 2016:

1. Utrzymano 297 dodatkowych miejsc opieki w żłobkach samo­rządowych utworzonych w ra­mach resortowego programu Maluch w latach 2011-2012;
2. Utrzymano system zróżnicowa­nej odpłatności w żłobkach pu­blicznych, który ułatwił dostęp do instytucji opieki rodzinom z małymi dziećmi znajdującym się w trudnej sytuacji życiowej;
3. zwiększono kwotę dofinansowa­nia do miejsca w żłobkach nie­publicznych z 400 zł do 700 zł, zwiększona została również liczba miejsc dofinansowanych z 1173 w 2015 r. do 1712 miejsc;
4. Prowadzono punkt konsultacyj­ny dla przyszłych i obecnych przedsiębiorców: udzielano kon­sultacji przedsiębiorcom oraz ro­dzicom dzieci do lat 3;
5. Przeprowadzono prace remon­towe w żłobkach miejskich;
6. Pozyskano środki finansowe na funkcjonowanie 297 miejsc w żłobkach publicznych w ra­mach programu rozwoju insty­tucji opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 „Maluch” – edycja 2016, w kwocie 713 655,36 zł;
7. Zapewniono trwałość projektu pt. „Rodzice powracający do pra­cy po przerwie związanej z uro­dzeniem i/lub wychowaniem dziecka” realizowanego w latach 2013-2014 w wyniku dofinanso­wania z Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Progra­mu Operacyjnego Kapitał Ludzki;
8. Projekt pn. „Poprawa dostępu do usług opieki nad dziećmi do lat 3 na terenie miasta Poznania”, zło­żony w odpowiedzi na konkurs ogłoszony w ramach działania 6.4.2 – WRPO Zintegrowane In­westycje Terytorialne dla MOF Poznania, otrzymał rekomenda­cję do dofinansowania (9 maja 2017 r.);
9. Rozpoczęto prace nad opra­cowaniem standardów jakości opieki i edukacji dla dzieci do lat 3 – realizacja: Stowarzysze­nie Instytut Małego Dziecka im. Astrid Lindgren;
10. Powierzono Stowarzyszeniu Chorób Mięśniowo-Nerwowych realizację zadania w zakresie podnoszenia jakości opieki nad małym dzieckiem zgodnie z ini­cjatywą i projektem ww. organi­zacji (kontynuacja działań podej­mowanych w 2015 r.);
11. Zorganizowano szkolenie dla opiekunów dziecięcych w ra­mach podnoszenia kompetencji personelu sprawującego opiekę nad dziećmi do lat 3;
12. Zorganizowano seminarium dla rodziców pt.: „Jak zadbać o roz­wój i wychowanie małego dziec­ka” – 19 maja 2016 r.;
13. Rozpoczęto prace nad wprowa­dzeniem wsparcia finansowego dla rodzin z dziećmi w wieku do lat 3;
14. Projekt „Poznańskiego programu opieki nad dziećmi w wieku do lat 3” podano ponownej analizie podzespołowi działającemu w ra­mach zespołu ds. opracowania polityki parorodzinnej dla miasta Poznania. 12 lipca 2016 r. Rada Miasta Poznania przyjęła uchwałę w sprawie „Poznańskiego progra­mu opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 na lata 2016-2020”.

Działania określone w przedmioto­wym programie opieki nad dziećmi zaplanowane na lata 2016-2020 mają charakter otwarty i będą systematycz­nie aktualizowane oraz prezentowane Radzie Miasta Poznania.