EBOiR ostrzega – inflacja w Europie Środkowej będzie wysoka
Kraje tych regionów należą do najbardziej dotkniętych gospodarczymi skutkami rosyjskiej inwazji na Ukrainę, a wzrost cen znacznie przekracza średnią UE. Wysoka inflacja i próby zwalczania jej przez banki centralne dużymi podwyżkami stóp procentowych zaważyły na wzroście gospodarczym.
Główna ekonomistka EBOiR Beata Javorcik twierdzi, że prognozy wielu innych instytucji, dotyczące inflacji w krajach Europy Środkowo-Wschodniej są zbyt optymistyczne. Wskazała na prognozę MFW z października 2022 roku, która przewidywała spadek inflacji we wszystkich regionach, w których działa EBOiR, a więc także w Europie Środkowej, Wschodniej i Południowo-Wschodniej.
– Jeśli spojrzymy na poprzednie epizody wysokiej inflacji, jej stłumienie zajęło więcej czasu niż oczekuje MFW – twierdzi Beata Javorcik.
Czytaj także: Inflacja w styczniu jednak w górę, ale mniej niż oczekiwano
Widmo hiperinflacji
Trudności z pokonaniem inflacji wynikać mogą, według niej, z pamięci po wstrząsach gospodarczych z początku lat 90. w Polsce i innych byłych krajach komunistycznych regionu, co stwarza „samospełniającą się przepowiednię”. W takim scenariuszu przedsiębiorcy i pracownicy będą oczekiwać utrzymania się inflacji, a zatem będą żądać wysokich podwyżek płac i podnosić ceny.
– Jeśli w swoim życiu doświadczyłeś hiperinflacji, zawsze będziesz o niej pamiętać – uważa główna ekonomistka EBOiR.
Beata Javorcik krytykuje umiejętności komunikacyjne regionalnych bankierów centralnych i podkreśla, że stopy procentowe są głównym narzędziem walki z inflacją, ale drugim najważniejszym narzędziem jest komunikowanie się ze społeczeństwem i wpływanie na oczekiwania inflacyjne.
Dane dotyczące inflacji w styczniu w Polsce, Czechach i na Węgrzech były wyższe od oczekiwań ekonomistów i wyniosły odpowiednio 17,2%, 17,5% i 25,7%, We wszystkich trzech krajach inflacja była w styczniu 2023 roku wyższa niż w grudniu 2022 roku.
Czytaj także: Bankowość i Finanse | Gospodarka | Chiny przyczyną kolejnej globalnej fali inflacji?
Po wycofaniu wsparcia z tarcz rządowych firmy mogą bankrutować
Nie jest jasne, jak długo rządy w Europie Środkowej i Wschodniej będą chronić firmy znajdujące się w trudnej sytuacji, które wciąż korzystają z instrumentów wprowadzonych w czasie pandemii Covid-19.
W przypadku wycofania tego wsparcia – EBOiR prognozuje zniknięcie wielu firm, które przetrwały dzięki nadzwyczajnym środkom.
Raport EBOiR dotyczy 36 krajach od Europy Środkowej i Wschodniej po Afrykę Północną i Azję Środkową. Bank przewiduje, że rosyjska gospodarka skurczy się w tym roku o 3%.
