Deutsche Bank: Za świąteczne prezenty najchętniej płacimy gotówką, jednak karty rosną w siłę

Na wydatki związane ze świętami Bożego Narodzenia statystyczna polska rodzina planuje wydać 1121 zł, czyli o 5 proc. więcej niż zgodnie z deklaracjami wydali w roku ubiegłym (1065 zł) – pokazało badanie Deloitte „Zakupy świąteczne 2016”. Jednocześnie jest to mniejszy budżet niż planowany rok temu (1282 zł). Aż 44 proc. swojego bożonarodzeniowego budżetu (489 zł) Polacy planują przeznaczyć na prezenty. W zależności od docelowej grupy wiekowej, jako najczęściej wybierane wskazywali: kosmetyki, słodycze i zabawki. Za nimi znalazły się książki, gry komputerowe oraz zabawki kreatywne. Deutsche Bank zbadał, w jaki sposób Polacy mają zamiar zapłacić za te świąteczne zakupy.

Karty wygrywają z gotówką w największych miastach

W tym roku, podobnie jak w latach ubiegłych, na świąteczne zakupy wciąż najczęściej idziemy z gotówką w portfelu. Taką formę płatności zadeklarowało aż 62 proc. badanych. To zdecydowanie więcej niż płacących kartą, jednak o niemal 3 p.p. mniej niż w roku ubiegłym. Gotówka jest najpopularniejszą formą płatności na wsi oraz w małych, średnich i dużych miastach (do 500 tys. mieszkańców). Jedynie w metropoliach (powyżej 500 tys. mieszkańców) 78 proc. respondentów planuje skorzystać z karty płatniczej, natomiast zaledwie 22 proc. zapowiedziało płatność przy użyciu gotówki. Z płatności gotówkowych najczęściej korzystają też najstarsi respondenci – aż 73 proc. W stosunku do poprzedniego badania niewiele zmniejszyła się liczba kobiet planujących płatności przy użyciu gotówki (z 60 do 57 proc.). Co ciekawe jednak, znaczący spadek nastąpił w przypadku mężczyzn, wśród których już tylko połowa planuje zakupy za gotówkę (w roku ubiegłym – 70 proc.).

– Kupując za gotówkę mamy poczucie większej kontroli nad wydawanymi pieniędzmi, ponieważ widzimy jak fizycznie ich ubywa – mówi Monika Szlosek, Dyrektor Bankowości Detalicznej i Korporacyjnej Deutsche Bank. Potwierdza to wynik innego badania przeprowadzonego przez Deutsche Bank, w którym aż 63 proc. respondentów zgodziło się z twierdzeniem: „Najlepiej za zakupy płacić gotówką, bo wtedy lepiej kontroluję, ile wydaję”. – Poczucie kontroli może być jednak złudne. W zakupowej gorączce często wydajemy zdecydowanie więcej niż planowaliśmy – dodaje.

Zakupy z użyciem karty zyskują na popularności

Od ubiegłorocznego badania wzrosła liczba Polaków deklarujących chęć zapłacenia za świąteczne zakupy „plastikami”. Co ciekawe, w stosunku do ubiegłego roku nastąpiła wymiana – tym razem Polacy częściej chcą korzystać z kart debetowych (23,3 proc. badanych) niż z kredytowych (12,4 proc.). W sondażu z 2015 r. proporcja ta była odwrotna.

O ile odsetek mężczyzn korzystających z karty debetowej jest wyższy o 1 p.p. niż odsetek kobiet, w przypadku karty kredytowej różnica wynosi już 6 p.p. (21 proc. do 15 proc.). Istotny wpływ na rodzaj wykorzystywanej karty mają zarobki respondentów. Karta debetowa cieszyła się największym powodzeniem wśród osób, których zarobki mieszczą się w przedziale 4.000 – 4.999 zł netto. W tej grupie taką odpowiedź wskazało aż 86 proc. ankietowanych. Karty kredytowe są natomiast popularne wśród osób o dochodach przekraczających 5.000 zł netto – korzysta z nich 60 proc. badanych z tej grupy.

– Zakupy z wykorzystaniem karty, oprócz większej wygody, mają inną istotną przewagę nad gotówką, szczególnie przy świątecznym zakupowym szaleństwie – mówi Monika Szlosek z Deutsche Bank. – Zwiększają poziom bezpieczeństwa naszych środków i możliwość kontrolowania wydatków na bieżąco. Każdy taki wydatek jest widoczny w systemie bankowości internetowej, co pozwala na dokładne przeanalizowanie naszych decyzji zakupowych – komentuje.

Pierwsze święta z programem Rodzina 500+

Z innego badania przeprowadzonego niedawno przez Instytut Badań Rynkowych i Społecznych (IBRIS) wynika, że Polacy myślą o przeznaczeniu większych środków na świąteczne wydatki. Według tych badań, średnio polska rodzina wyda na tegoroczne święta 1475,80 zł – to o 100 zł więcej niż w 2015 roku. IBRIS pytał też o wydatki beneficjentów programu Rodzina 500+. Wydadzą oni o 240 zł więcej niż średnia dla wszystkich gospodarstw domowych w Polsce – 1715 zł. Wzrost może być spowodowany dodatkowymi funduszami, którymi dysponuje rodzina. Należy jednak pamiętać, że są to rodziny większe od ogólnopolskiej średniej, wynoszącej 2,82 osoby na rodzinę. Jest więc naturalne, że muszą przeznaczyć większą kwotę na świąteczne wydatki.

Program Rodzina 500+ przyczynia się częściowo do wzrostu poziomu konsumpcji, choć trudno jeszcze prognozować, jak duży będzie ten wzrost w dłuższej perspektywie. Równocześnie grupa bardziej zamożnych beneficjentów programu 500+, która nie musi przeznaczać otrzymywanych pieniędzy na bieżące wydatki, będzie mogła zwiększyć poziom swoich oszczędności, kumulowanych na przykład z myślą o przyszłości dzieci. – Od pewnego czasu obserwujemy wzrost zainteresowania rozwiązaniami pozwalającymi na długoterminowe oszczędzanie, w tym naszą lokatą służącą budowaniu kapitału zabezpieczającego przyszłość finansową dzieci. Zagospodarowane w umiejętny sposób środki wypłacane w ramach programu, mogą pomóc w realizacji wielu planów związanych z przyszłością dziecka, czy to tych dotyczących kupna mieszkania, sfinansowania zagranicznych studiów, czy realizacji pasji – mówi ekspert Deutsche Bank.

Badanie przeprowadził 18-19 listopada 2016 r. Instytut IBRiS na zlecenie Deutsche Bank, na wybranej losowo, reprezentatywnej grupie 1 100 Polaków, metodą telefonicznych, standaryzowanych wywiadów kwestionariuszowych wspomaganych komputerowo (CATI).

Deutsche Bank