Co może zrobić podatnik, który spóźnił się ze złożeniem PIT 2017?

W 2017 roku termin na złożenie PIT-37 minął 30 kwietnia. Podatnik, który nie złożył deklaracji podatkowej na czas, powinien zrobić to jak najszybciej. Urząd zeznanie podatkowe, jednak podatnikowi grożą finansowe konsekwencje.

W pierwszej kolejności sprawa trafia do urzędu skarbowego, gdzie podatnik może zostać ukarany mandatem w wysokości od jednej dziesiątej do dwukrotności minimalnego wynagrodzenia za pracę. W przypadku większości podatników sprawa opóźnionego PIT kończy się właśnie w budynku fiskusa.

Jednak poważniejsze sprawy trafiają do sądu – niezłożenie PIT w odpowiednim terminie stanowi wykroczenie skarbowe (art. 56 § 4 Kodeksu karnego skarbowego). Wysokość kary w tym wypadku zależy od tego, czy działanie podatnika zostanie potraktowane jako wykroczenie skarbowe (kwota niezapłaconego podatku nie przekroczyła pięciokrotności najniższego wynagrodzenia za pracę) czy przestępstwo skarbowe (kwota jest wyższa niż pięciokrotność najniższego wynagrodzenia za pracę). Za wykroczenie podatnikowi grozi kara grzywny w wysokości od jednej dziesiątej do dwudziestokrotności minimalnego wynagrodzenia za pracę. Z kolei za przestępstwo sąd wyznaczy karę w formie stawek dziennych (od 10 do 720), ale może także orzec ograniczenie wolności lub karę pozbawienia wolności (od 5 dni do 5 lat). Stawka dzienna nie może być przy tym niższa od jednej trzydziestej części minimalnego wynagrodzenia za pracę ani też przekraczać jej (czyli tej 1/30) czterystukrotności.

Jak podatnik może uniknąć kary?

Podatnik może uniknąć kary, składając tzw. czynny żal, czyli oświadczenie o popełnieniu czynu zabronionego. W dokumencie podatnik powinien podać tzw. „istotne okoliczności czynu zabronionego”, w więc opisać na czym polega przewinienie oraz ujawnić wszystkie powody i okoliczności, które spowodowały niedotrzymanie terminu podatkowego. Przy czym czynny żal jest instytucją dedykowaną „sprawcom”, a zatem nie można skorzystać w tym przypadku z pełnomocnika.

– Pismo wyjaśniające tzw. „czynny żal” musi spełniać wymogi art. 16 par. 1 Kodeksu Karnego Skarbowego, tzn. powinno być złożone przez osobę dokonującą czynu zabronionego ze wskazaniem okoliczności, które towarzyszyły temu zdarzeniu oraz inne osoby, który brały w nim udział, jeśli tak było. Dla przykładu, jeśli omyłkowo spóźniliśmy się ze złożeniem deklaracji, należy niezwłocznie złożyć czynny żal, w którym wskazujemy powody opóźnienia, odnosimy się do tego czy podatek został zapłacony, lub niezwłocznie zostanie zapłacony i podajemy informacje o tym, że zdarzyło się to nieintencjonalnie – tłumaczy ekspert podatkowy dr Karol Raźniewski, Associate Partner w EY Polska.

Dokument najlepiej złożyć na piśmie w urzędzie skarbowym. Jednocześnie, wyrażając czynny żal, należy złożyć poprawne zeznanie i uregulować niezapłacone podatki z odsetkami za zwłokę. – Istotną kwestią jest niezwłoczne uregulowanie zobowiązania podatkowego. Jeśli bowiem nie występuje „uszczuplenie należności publicznoprawnej”, potencjalnie konsekwencje związane z opóźnieniem są dużo mniejsze. Oczywiście nadal trzeba złożyć deklaracje i czynny żal, ale trudniej wówczas przypisać podatnikowi czy płatnikowi umyślne działanie nakierowane na wyrządzenie szkody – podkreśla dr Karol Raźniewski.

Jeżeli urząd skarbowy nie uzna czynnego żalu za skuteczny, podatnikowi nie przysługuje odwołanie się od decyzji fiskusa.

Kto nie złoży czynnego żalu

Nie ma ustalonego terminu na złożenie czynnego żalu, ale należy to zrobić zanim organ skarbowy udokumentuje popełnienie przestępstwa. – Czynny żal może okazać się nieskuteczny, kiedy organ podatkowy dowie się o popełnieniu czynu zabronionego przed otrzymaniem czynnego żalu. Czynny żal nie będzie miał wówczas mocy ochronnej, o której mowa Kodeksie Karnym Skarbowym – podkreśla dr Karol Raźniewski.

Nie ma także sensu składać czynnego żalu po rozpoczęciu przez organ ścigania czynności służbowej, w szczególności przeszukania, czynności sprawdzającej lub kontroli zmierzającej do ujawnienia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego. Ponadto, na czynny żal nie może powołać się między innymi osoba, która kierowała wykonaniem ujawnionego czynu zabronionego czy nakłaniała innych do popełnienia przestępstwa.