Brak zachęt na nowe inwestycje po 2014 r? KE rekomenduje ograniczenia wsparcia dla dużych firm

Eksperci firmy doradczej Deloitte uważają nowe przepisy proponowane przez Komisję Europejską za niekorzystne dla dalszego rozwoju gospodarczego w Polsce i rekomendują częściowe utrzymanie dotychczasowych zasad przyznawania pomocy publicznej.

Zmiany, o których mowa zawarto w dwóch dokumentach: rozporządzeniu w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR) oraz projekcie RAG, dotyczącym wytycznych w sprawie regionalnej pomocy państwa na lata 2014-2020. Najważniejsze dotkną przede wszystkim dużych przedsiębiorstw, które nie będą mogły starać się już o wsparcie z funduszy UE na tzw. inwestycje produkcyjne. „W praktyce oznaczać to będzie możliwość przyznawania dotacji UE na inwestycje związane z podniesieniem poziomu innowacyjności produkcji lub usług, w związku z utworzeniem nowego lub rozwojem istniejącego przedsiębiorstwa tylko firmom z sektora MŚP. To z kolei skutkuje brakiem możliwości dofinansowania wydatków kapitałowych związanych z rozbudową i wdrożeniem innowacyjnych rozwiązań w dużych przedsiębiorstwach” – tłumaczy Magdalena Burnat-Mikosz, Partner, Lider zespołu R&D and Government Incentives w Europie Środkowej, Deloitte. „Planowane zmiany nie obejmują możliwości uzyskiwania dotacji przez duże firmy na działalność B+R i niskoemisyjną gospodarkę” – dodaje Magdalena Burnat-Mikosz.

Po 2014 r. największe zmiany czekają jednak przedsiębiorców z województwa mazowieckiego, w którym (według danych Eurostatu) w ostatnich latach dochód na jednego mieszkańca przekroczył 90 proc. średniego unijnego PKB. A to oznacza dostępność ograniczenie dostępności jakiegokolwiek wsparcia na nowe inwestycje. Duzi przedsiębiorcy (w tym spółki komunalne) działający, lub planujący podjęcie działalności na Mazowszu nie będą mieli więc już możliwości ubiegania się o wsparcie w ramach polityki regionalnej na inwestycje w jakiejkolwiek formie i z jakichkolwiek źródeł. „Tak wysoki poziom PKB Mazowsze zawdzięcza przede wszystkim Warszawie. Po wyłączeniu stolicy wskaźnik ten znalazłby się prawdopodobnie poniżej 75 proc., co oznaczałoby, że Mazowsze nadal znajduje się w grupie obszarów słabiej rozwiniętych” – mówi Michał Turczyk, Senior Manager w Zespole R&D and Government Incentives, Deloitte.

Nowe rozporządzenia wprowadzają dodatkowo kilka znaczących zmian. Rozpoczęcie prac nad projektem będzie możliwe dopiero po wydaniu decyzji o przyznaniu wsparcia, co znacząco wpłynie na terminy realizacji planowanych inwestycji, jak również na same decyzje o realizacji inwestycji w Polsce, z uwagi na długi okres oczekiwania na decyzje o dofinansowaniu (często nawet powyżej roku). Dotąd ich start był możliwy już po złożeniu przez beneficjenta wymaganej dokumentacji. Zgodnie z planowanymi zmianami, znaczącemu obniżeniu ulegnie również wartość kosztów kwalifikowanych. W przypadku pomocy podlegającej indywidulanej notyfikacji oraz pomocy inwestycyjnej w ramach zgłoszonego programu na rzecz dużych przedsiębiorstw mają one zostać ograniczone tylko do nadwyżki ponad wariant alternatywny zakładający brak pomocy. Ekspertów Deloitte niepokoją także propozycje zmian w kwestiach regionalnej pomocy państwa, jak choćby nowa definicja „pojedynczego projektu inwestycyjnego”. W świetle nowych przepisów za taką będzie można uznać każdą inwestycję rozpoczętą przez tego samego beneficjenta w okresie trzech lat od dnia rozpoczęcia prac nad inną inwestycją objętą pomocą w tym samym regionie NUTS 3. Ograniczeniom ulegnie także m.in. finansowanie na tzw. pomoc operacyjną (koszty zatrudnienia, usług, energii czy czynszu), ale też w branżach, które instytucje unijne uznają za upadające.

Zdaniem ekspertów Deloitte proponowane przez Komisję Europejską zmiany mogą skutkować negatywnymi konsekwencjami dla rozwoju przedsiębiorczości w Polsce i spowolnić proces dyfuzji innowacji w regionach, w tym wśród małych i średnich przedsiębiorców. Innowacyjność gospodarek i regionów jest zależna od dostępu do nowej wiedzy. „Proponowane zmiany są dyskryminujące przede wszystkim dla dużych przedsiębiorców. Mogą spowodować zahamowanie wielu planowanych inwestycji, a co za tym idzie nie powstaną nowe miejsca pracy, ale przede wszystkim osłabią transfer wiedzy i know-how do otoczenia” – wyjaśnia Michał Turczyk.

Kiedy nowe przepisy mogą zacząć obowiązywać? Ostateczna wersja wytycznych w sprawie regionalnej pomocy państwa zostanie uchwalona prawdopodobnie w maju br. Z kolei w Parlamencie Europejskim toczą się rozmowy nad projektem rozporządzenia w sprawie EFRR. Zgodnie z planem ma ono zostać przyjęte do końca czerwca br. w ramach prezydencji irlandzkiej, jednakże z uwagi na istotne rozbieżności pomiędzy stanowiskami instytucji europejskich oraz państw członkowskich istnieje możliwość niedotrzymania tego terminu. „Opóżnienia w pracach legislacyjnych wpłyną na termin udostępnienia funduszy strukturalnych w Polsce. Dzisiaj, realnie, mówi się już o drugiej połowie 2014/2015 roku. Jednak kluczowa jest niepewność zasad dotyczących dostępności pomocy regionalnej. Te przepisy powinny zostać przyjęte jak najszybciej by firmy mogły uwzględniać nowe wymagania w swoich planach” – podsumowuje Magdalena Burnat-Mikosz.

Źródło: Deloitte