Będzie kolejne 160 milionów euro od EBI na gwarancje bankowe dla sektora MŚP?
Robert Lidke: Jak zmiany w świecie wpływają na zmianę polityki Europejskiego Banku Inwestycyjnego? Mam na myśli pandemię, przez którą przeszliśmy, częściowy odwrót od globalizacji, wojnę w Ukrainie, a w ostatnim czasie nową politykę Stanów Zjednoczonych dotyczącą stawek celnych.
Grzegorz Rabsztyn: Europejski Bank Inwestycyjny jest bankiem rozwoju Unii Europejskiej. Jako bank rozwoju musimy odpowiadać na kryzysy, na wyzwania geopolityczne, także gospodarcze, które stają przed Unią Europejską i przed państwami członkowskimi.
Udzielamy finansowania właśnie w tych obszarach, gdzie widzimy luki inwestycyjne, gdzie widzimy niedoskonałości rynku. Naszą odpowiedzią na kryzys wywołany pandemią było zwiększenie finansowania małych i średnich przedsiębiorstw.
Później w trakcie kryzysu energetycznego związanego z wojną w Ukrainie, w ramach programu REPowerEU przeznaczyliśmy 45 miliardów euro finansowania na odnawialne źródła energii, na efektywność energetyczną, na nowe zielone technologie – wszystko w celu uniezależnienia Europy od paliw kopalnych z Rosji.
W reakcji na ryzyko geopolityczne związane z sytuacją w Ukrainie i z zagrożeniem ze strony Rosji wzmacniamy i zwiększamy naszą aktywność w zakresie finansowania obronności i bezpieczeństwa.
Jeszcze kilka lat temu możliwość finansowania projektów z zakresu obronności i bezpieczeństwa przez Europejski Bank Inwestycyjny nie była do pomyślenia. Teraz finansujemy dużo projektów obronnych, chociaż nadal nie projekty z zakresu ofensywnej broni i amunicji.
Finansujemy w szczególności projekty związane z technologiami podwójnego zastosowania, tak zwanymi dual-use, czyli użytku cywilnego i użytku wojskowego.
Zresztą w ostatnim czasie znacząco zmieniliśmy definicję tego jak rozumiemy te „technologie podwójnego zastosowania”. Dla przykładu – nie wymagamy już od naszych partnerów, żeby 50% ich przychodów pochodziło z komponentu cywilnego.
Czytaj także: Wspólne warsztaty Ministerstwa Finansów, EBI i ZBP o finansowaniu obronności i bezpieczeństwa Polski
A jak polityka celna Stanów Zjednoczonych wpływa na działalność EBI?
Koncentrujemy się przede wszystkim na tym, żeby podnosić konkurencyjność przedsiębiorców w Unii Europejskiej. Naszą odpowiedzią jest budowanie silnej unijnej gospodarki, która będzie mogła zachować strategiczną autonomię dzięki inwestycjom między innymi w surowce krytyczne, w ich pozyskiwanie, w ich przetwarzanie, w ich recykling.
Mocno stawiamy na budowanie konkurencyjności technologicznej w zakresie finansowania innowacji. Jako UE jesteśmy tu w trudniejszej sytuacji niż Stany Zjednoczone, których rynek kapitałowy jest bardzo mocno rozwinięty.
Stąd najnowszy program Europejskiego Banku Inwestycyjnego – TechEU. W ramach tej inicjatywy przeznaczymy 70 miliardów euro nowego finansowania do 2027 roku, żeby wspierać podmioty od start-upów do scale-upów, od laboratoryjnych pomysłów do skalowalnych technologii.
W tym zakresie będziemy udzielać finansowania zarówno małym i średnim przedsiębiorcom, czy to za pośrednictwem sektora finansowego, czy funduszy Venture Capital, ale również dużym podmiotom, także czempionom technologicznym.
Czytaj także: Zwiększenie konkurencyjności europejskich przedsiębiorstw celem kolejnego budżetu UE
Małe i średnie firmy będą mogły także skorzystać z finansowania kapitałowego oferowanego przez EBI?
EBI bezpośrednio finansuje dużych przedsiębiorców. Natomiast w grupie jest również Europejski Fundusz Inwestycyjny, który jest funduszem funduszy, i który inwestuje w fundusze Venture Capital, Private Equity.
Właśnie za pośrednictwem funduszy, głównie Venture Capital, innowacyjne start-upy mogą skorzystać z preferencyjnych inwestycji kapitałowych. W ten sposób poprzez EFI docieramy do mniejszych podmiotów.
Natomiast Europejski Bank Inwestycyjny również rozwija ofertę produktu Venture Debt, quasi-kapitałowego finansowania dla spółek wzrostowych, czyli takich, które są już na kolejnym etapie wzrostu spółki, na etapie komercjalizacji technologii, przy przejściu przez tak zwaną „pierwszą Dolinę Śmierci”, kiedy jeszcze finansowanie bankowe dla danego innowacyjnego podmiotu nie jest dostępne.
Tego typu finansowanie quasi-kapitałowe nie rozwadnia własności założycieli innowacyjnego podmiotu. Ten produkt chcemy rozwijać na polskim rynku.
Jak wypadają polskie MŚP, na tle firm z innych krajów Unii Europejskiej, jeżeli chodzi o korzystanie ze środków EBI?
Polskie firmy wypadają bardzo dobrze. Skala naszego finansowania w Polsce, łącznie jako Grupy EBI w ubiegłym roku wyniosła 5,7 miliarda euro.
W ramach tej kwoty jest sporo dużych projektów infrastrukturalnych, niemniej ponad 1,1 miliarda euro było przeznaczone właśnie dla sektora MŚP.
To finansowanie jest przekazywane zarówno w formie gwarancji dla banków komercyjnych, sekurytyzacji, udzielanie finansowania preferencyjnego, które potem z benefitem finansowym jest przekazywane do MŚP.
To, że polskie firmy radzą sobie dobrze widać np. na podstawie wykorzystania środków z Invest EU, czyli programu, który ma pobudzić inwestycje w Unii Europejskiej. Finansowanie oferowane przez EBI w ramach tego programu w Polsce zostało znakomicie wykorzystane, co pokazuje, że – we współpracy z bankami komercyjnymi i z sektorem finansowym w ogóle – skutecznie wychodzimy naprzeciw zapotrzebowaniu małych i średnich przedsiębiorców.
Właśnie teraz rozmawiamy z Ministerstwem Funduszy o powiększeniu koperty krajowej dotyczącej Funduszu InvestEU o dodatkowe 160 milionów euro na gwarancje dla banków, które uwolnią dodatkowy kapitał dla sektora MŚP.
