Bankowość Spółdzielcza. Szwajcaria: Wyniki szwajcarskich Banków Spółdzielczych

Banki spółdzielcze odgrywają szczególnie dużą rolę na rynku kredytów hipotecznych, zaciąganych głównie na finansowanie prywatnych inwestycji mieszkaniowych. Co czwarty kredyt hipoteczny w Szwajcarii udzielany jest przez podmiot z grupy Raiffeisena. Wysoki jest też udział banków spółdzielczych w rynku depozytów od osób prywatnych – wynosi on prawie 20%. Banki Raiffeisena są też liczącym się pracodawcą na lokalnych rynkach, zatrudniając tam prawie 11 tys. osób (wraz z pracownikami centrali i oddziałów Raiffeisen Schweiz w dużych miastach).

Z roku na rok zwiększa się liczba członków szwajcarskich spółdzielczych instytucji finansowych – na koniec 2018 r. było to 1,9 mln osób fizycznych i prawnych, z czego 130 tys. przedsiębiorców. Oznacza to, iż prawie co drugi dorosły mieszkaniec Szwajcarii i co trzeci przedsiębiorca jest członkiem banku Raiffeisena. Instytucje te obsługują około 3,8 mln klientów.

Marka „Raiffeisenbank”, pod którą działają wszystkie szwajcarskie banki spółdzielcze, od wielu lat cieszy się opinią najsympatyczniejszej w tym kraju. Jednak w 2018 r. wizerunek Raiffeisen Schweiz nieco ucierpiał w wyniku afery korupcyjnej i prania pieniędzy przez jego szefa Pierina Vinzenza. Podstawowe dane na temat grupy zawiera tabela 1..

Lokalne banki Raiffeisena

Spółdzielczy sektor bankowy w Szwajcarii posiada dwuszczeblową strukturę organizacyjną. Szczebel podstawowy tworzy 246 lokalnych banków Raiffeisena (2018 r.), które zrzeszone są w 21 związkach regionalnych, drugi szczebel zaś to bank krajowy/centralny, którym jest Raiffeisen Schweiz (zob. wykres.1). W ramach grupy obowiązuje solidarna odpowiedzialność za zobowiązania wobec klientów. Opiera się ona na kapitale własnym zrzeszenia, który na koniec 2018 r. wynosiło l6,7 mld franków szwajcarskich. Taki model zapewnia klientom lokalnych instytucji finansowych bardzo wysoki poziom bezpieczeństwa. W dotychczasowej historii bankowości spółdzielczej w Szwajcarii żaden klient nie stracił ani jednego franka na operacjach z jakimkolwiek bankiem Raiffeisena.

Banki Raiffeisena tradycyjnie funkcjonowały tylko na terenach wiejskich i w małych miastach, gdzie oferowały podstawowe produkty z zakresu bankowości detalicznej. Przez pewien czas z oferty kredytowej korzystać mogli wyłącznie członkowie spółdzielni. W późniejszym okresie odstąpiono od tego ograniczenia, jednak finansowanie w dalszym ciągu udzielane jest jedynie osobom z obszaru geograficznego, na którym funkcjonuje dany bank.

Ważnymi klientami banków spółdzielczych z czasem stały się małe i średnie przedsiębiorstwa. W ostatnich kilkunastu latach wzbogaciły one zakres świadczonych usług o transakcje związane z papierami wartościowymi, sprzedaż jednostek uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych i polis ubezpieczenia na życie, usługi leasingowe i inne. Bardziej złożone produkty finansowe oferowane są we współpracy ze spółdzielczym bankiem centralnym, czyli Raiffeisen Schweiz oraz specjalistycznymi spółkami z Grupy Raiffeisena. Ze względów statutowych lokalne instytucje finansowe w Szwajcarii nie realizują transakcji zagranicznych i stronią od sprzedaży produktów obciążonych wysokim ryzykiem. W celu bezpośredniej obsługi klientów w dużych miastach szwajcarskich bank krajowy otworzył oddziały w St. Gallen, Zurychu, Bazylei, Bernie, Winterthur i Thalwil, gdzie dotychczas nie funkcjonowały spółdzielnie finansowe.