Bankowość Spółdzielcza: Banki spółdzielcze i społeczności lokalne wobec rewolucji cyfrowej 4.0

Zbigniew R. Wierzbicki

Krytycznie ważnym zagadnieniem dla banków spółdzielczych i banków zrze­szających jest nie tylko racjonalna odpo­wiedź na wspomniane wyzwania – poprzez ko­nieczne zmiany w modelu biznesowym i w wy­korzystywanych technologiach – ale także to, jak nie stracić na rzecz innych pośredników finansowych strategicznie ważnych klientów, ja­kimi są JST i podmioty z nimi powiązane.

Wyzwanie cyfryzacji i digitalizacji działal­ności podejmują nie tylko duże korporacje. Błyskawicznie rosnąca liczba technologicznych startupów, w tym fintechów i insurtechów, te­stujących różne rozwiązania mimo czasami krótkiego okresu ich funkcjonowania, poka­zuje główne wektory zmian w świecie finan­sów i sferze materialnej, a także w sposobach zaspokajania potrzeb gospodarstw domowych. Jednakże zmiany te coraz szybciej obejmują coraz to nowe branże gospodarki oraz kolejne sfery życia i działalności społe­czeństw.

Integralne holistyczne podejścia do zmian

Wczorajsze, czyli zadane 2-3 lata temu, pytanie, kie­dy i jak przejawią się zapowiadane zmiany technologicz­ne, trzeba zmienić na stwierdzenie, że już się pojawiły bądź za chwilę nastąpią. Integracja głównych trendów zmian technologicznych zaowocowała postępującą digi­talizacją przedsiębiorstw (przemysł 4.0), sektora finan­sowego (finanse 4.0), gospodarstw domowych (człowiek i dom 4.0), bo właśnie te przemiany na na­szych oczach mają miejsce), a w kolejce czeka sektor administracji centralnej i samorządo­wej (czyli urząd 4.0).

Dotychczas uwaga i fascynacje znacznej części kadry kierowniczej były skierowane na cząstkowe zmiany typu bankowość mobilna, podpis elektroniczny, multifunkcyjne banko­maty, przelewy natychmiastowe itd. Dodatko­wo uwagę wszystkich banków spółdzielczych absorbowały kwestie regulacyjne i nadzorcze, a także dotyczące kształtu zrzeszeń i sposobu funkcjonowania w ramach IPS, a więc również zarządzania ryzykiem. Spora grupa bankowców podchodziła i nadal podchodzi do technologii na zasadzie klienta supermarketu – czyli: jak coś będzie potrzebne, to się kupi i wdroży. Z trud­nością i niedowierzaniem słuchają informacji, że współ­cześnie następuje całościowe zintegrowanie zmian tech­nologicznych i tworzy się całkowicie nowa rzeczywistość zdigitalizowanego środowiska pracy i życia społeczeństw. Rozwiązania operacyjne i technologiczne trzeba dopiero, we współpracy z innymi, krok po kroku przygotować i być gotowym do ich nieustannego dopasowywania do zmie­niających się potrzeb i oczekiwań klientów.

Czas już najwyższy, żeby banki zrzeszające i spółdzielcze zaakceptowały realnie nowe strategiczne wyzwania i horyzonty zmian wynikające ze wspomnianej synergii trendów technologicznych, bo to one są nie tylko driverem zmian, ale po prostu kształtują zupełnie nową rzeczywistość – nie tylko technologiczną, także gospodarczą oraz społeczną.

W tym kontekście trzeba odpo­wiedzieć na egzystencjalne pytania dotyczące przykładowo:

• przewidywanych kierunków ewo­lucji oczekiwań wszystkich podsta­wowych grup klientów,
• jakie technologie będą potrzebne i jak się do ich wdrażania przygo­tować,
• co trzeba i jak zmieniać w bizneso­wych modelach operacyjnych,
• jak przygotować pracowników do efektywnego podjęcia zadań zwią­zanych z wprowadzeniem i zarzą­dzaniem zmianami itd.

Jednakże zanim się podejmie te wyzwania związane z istotnymi prze­wartościowaniem sposobu podejścia do strategii i do modeli biznesowych, należy sobie uświadomić, jakie są ważne współcześnie obszary wspól­nego zainteresowania banków spół­dzielczych i ich klientów w zakresie przygotowania szeroko rozumianej infrastruktury zmian związanych z re­wolucją cyfrową 4.0. Trzeba zatem odpowiedzieć sobie na pytania – dla­czego banki spółdzielcze, w interesie swoim i swoich klientów, powinny się aktywnie włączać w ważne proce­sy zmian; co powinny w szczególności wspierać oraz jak powinny stopniowo adaptować się do zmian technologicz­nych i w jakim zakresie racjonalnie wspierać swoich ...