Bankowość i Finanse | Z portfelem przez Europę: Niemcy | Odchodzenie od gotówki

Parafrazując znaną sentencję ks. Benedykta Chmielowskiego – autora „Nowych Aten”, czyli swoistego kompendium wiedzy o otaczającym go osiemnastowiecznym świecie – można powiedzieć, że „jaka niemiecka gospodarka jest, każdy widzi”. Perspektywy rozwoju naszej gospodarki wciąż jeszcze są silnie uzależnione od kondycji naszego zachodniego sąsiada, toteż nie zaskakuje, iż jej stan jest w Polsce przedmiotem wielu analiz. Cieszy zatem fakt, iż – wychodząc z okresu zimowego – mamy więcej powodów do optymizmu niż jeszcze jesienią, kiedy to perspektywa mroźnych i niepewnych miesięcy była podstawą wielu społecznych i gospodarczych obaw.

Instytut Gospodarki Światowej w Kilonii prognozuje, iż niemiecka gospodarka jest na dobrej drodze do uniknięcia recesji. „W bieżącym roku PKB ma wzrosnąć o 0,5%, a w 2024 r. o 1,4%, czyli nieco więcej, niż zakładaliśmy w naszej zimowej prognozie (odpowiednio 0,3% i 1,3%)” – zaznaczyli eksperci. Jednocześnie, jak podkreślają, gospodarka wciąż odczuwać będzie skutki wysokiej inflacji, która w tym roku ma wynieść 5,4%. Jeśli dodamy do tego wskazywaną przez Komisję Europejską potrzebę transformacji gospodarki w kierunku zrównoważonego rozwoju oraz konieczność dostosowania transgranicznych łańcuchów produkcji i dostaw w celu wzmocnienia odporności na kryzysy, nietrudno zauważyć, iż przed naszym sąsiadem stoi ogromne wyzwanie, którego stawką jest utrzymanie przewagi konkurencyjnej. Sprostać temu zadaniu musi także niemiecki sektor bankowy, który w obliczu podwyżki stóp procentowych mierzy się z sektorowym sprawdzianem stabilności.

Niemiecki sektor bankowy pod lupą

Mimo ubiegłorocznej decyzji Europejskiego Banku Centralnego o zakończeniu trwającego osiem lat okresu polityki ujemnych stóp procentowych, niemieckie banki nadal zachowują wysoką odporność na niepewne otoczenie makroekonomiczne. Wzrost stóp procentowych z jednej strony poprawia perspektywy zarobkowe sektora, jednakże w połączeniu ze słabym rozwojem gospodarczym tłumi popyt na nieruchomości oraz kredyty dla przedsiębiorstw. Przez niemiecki system pośrednictwa finansowego przepływa rocznie ok. 10 bln euro, a w porównaniu z innymi uczestnikami rynku, banki mają największy udział w finansowaniu gospodarki (ok. 65% aktywów znajduje się w bilansach banków).

Jak jednak zauważają analitycy McKinsey & Company, niemieckie banki straciły w ostatnich latach znaczny udział w rynku pod względem przychodów na rzecz instytucji zagranicznych, w tym banków europejskich i amerykańskich; wyspecjalizowanych podmiotów, które działają bez licencji bankowych oraz cyfrowych challengerów, w tym firm technologicznych. „Udział w przychodach niemieckich banków krajowych spadł z ok. 70% w 2010 r. do 60% w 2019 r. Nadal dominują one w bankowości detalicznej z 80-procentowym udziałem, ale stanowią mniejszość w bankowości inwestycyjnej oraz zarządzaniu majątkiem, z udziałami wynoszącymi odpowiednio około 20% i 45%” – zaznaczają. Analitycy ostrzegają także, że jeśli niemiecka bankowość utrzyma obecny kurs – zakładając spadające przychody, rosnącą bazę kosztową oraz koszty ryzyka powyżej długoterminowej średniej – rentowność kapitału własnego może obniżyć się do poziomu bliskiego 0%. Proces ten uwidacznia trwający już od dłuższego czasu trend bardzo niskich wartości wskaźników zyskowności niemieckiego sektora bankowego.

Rentowność niemieckich banków jest stosunkowo niska w porównaniu z innymi krajami Europy. Według danych Europejskiego Banku Centralnego, z wyłączeniem 2021 r., w ciągu ostatniej dekady wskaźnik ROE banków zza naszej zachodniej granicy nie przekroczył poziomu 3%, co jest jednym z najniższych wyników na całym Starym Kontynencie. Jak zauważają eksperci, przy dalszym obniżaniu się atrakcyjności ...