Bankowość i Finanse | Raport InfoKredyt | Z nadzieją na pomyślny wiatr

Jednocześnie na rynku kredytowym coraz bardziej aktywna staje się grupa młodych kredytobiorców. Z jednej strony chcą oni realizować swoje aspiracje, szybko wykorzystując do tego kredyty. Z drugiej – otrzymali srogą lekcję ekonomii przy okazji ponadprzeciętnego wzrostu inflacji. Bardzo mocno przełożyło się to na wysokość rat, które drenowały domowe budżety.

Jeszcze kilka lat temu oprocentowanie kredytu powyżej 8% uważano za ekstremalnie wysokie. Dziś, jeśli oprocentowanie kredytu hipotecznego jest niższe, uznać to należy za korzystną ofertę. Rynek kredytowy zmienił się radykalnie, a sytuacja na nim pozostaje bardzo dynamiczna. Niecieszące się niegdyś wielkim zainteresowaniem kredyty hipoteczne z czasowo stałą stopą procentową wystrzeliły nagle, gdy inflacja zaczęła rosnąć, po kilku miesiącach stały się mniej atrakcyjne w związku z zapowiedziami spadku inflacji. Co ciekawe, ich posiadacze zaczęli nawet szukać refinansowania w postaci kredytów zmiennoprocentowych. Te wszystkie zmiany miały miejsce na przestrzeni kilkudziesięciu miesięcy i stanowią jedynie wycinek tego, co dzieje się w gospodarce.

Informacje dotyczące funkcjonowania polskiego sektora bankowego, uwzględniające wiele produktów kredytowych wpływających na sytuację na rynku, zawarto w najnowszym Raporcie InfoKredyt. Analizuje się w nim m.in. odbicie na rynku kredytów hipotecznych spowodowane wprowadzeniem programu „Bezpieczny Kredyt 2%”.

Polityka kredytowa

Na początku października br. Rada Polityki Pieniężnej po raz drugi w ciągu ostatnich kilkunastu miesięcy zdecydowała się obniżyć stopy procentowe. Obniżka wyniosła 75 pkt. baz. Stopa referencyjna spadła wówczas do 5,75%. Miało to skłonić konsumentów do dokonywania większej liczby zakupów, a w ostatecznym rozrachunku doprowadzić do szybszego tempa wzrostu gospodarczego pod koniec roku.

Z kwartalnej informacji NBP „Sytuacja na rynku kredytowym – wyniki ankiety do przewodniczących komitetów kredytowych” wynika, że pogorszenie się perspektyw makroekonomicznych i wzrost udziału kredytów zagrożonych w portfelu kredytowym najczęściej skłaniały banki w II kw. 2023 r. do zaostrzania polityki kredytowej we wszystkich segmentach kredytów. Zmianom tym towarzyszył znaczny wzrost popytu na kredyty dla gospodarstw domowych, spadek dla MŚP oraz brak istotnych zmian w przypadku dużych przedsiębiorstw. Zaostrzenie kryteriów udzielania kredytów konsumpcyjnych zbiegło się z podnoszeniem marż kredytowych. Jednocześnie banki złagodziły niektóre warunki, m.in. podnosiły maksymalną kwotę kredytu i obniżały pozaodsetkowe ich koszty. Jeżeli chodzi o kredyty mieszkaniowe, to po krótkotrwałym procesie łagodzenia, w II kw. 2023 r. banki ponownie zaostrzały kryteria ich udzielania. Motywowały to m.in. pogorszeniem się prognoz sytuacji gospodarczej oraz jakości portfela tych kredytów, choć jednocześnie uwzględniały czynnik łagodzący, jakim była sytuacja na rynku mieszkaniowym. Zachowały też dotychczasowe warunki ich udzielania, a zdecydowana większość z nich zaobserwowała wzrost popytu na kredyt mieszkaniowy.

Zdaniem banków, kontynuacja zaostrzania polityki kredytowej w segmencie kredytów konsumpcyjnych w II kw. 2023 r. wynikała ze wzrostu udziału kredytów zagrożonych w ich portfelu. Podwyższyły zatem marże kredytowe, w tym na kredyty obarczone podwyższonym ryzykiem, ale jednocześnie zwiększyły maksymalną kwotę kredytu. Wzrost zapotrzebowania na finansowanie zakupu dóbr trwałego użytku, zdaniem banków, wzmacniał popyt gospodarstw domowych na kredyty konsumpcyjne.

Zadłużenie gospodarstw domowych wobec sektora bankowego z tytułu kredytów i pożyczek zaciągniętych w ciągu dziewięciu miesięcy 2023 r. wyniosło 734,2 mld zł i było mniejsze o ponad 43 mld zł w porównaniu do sierpnia 2022 r. (dane KNF).

Z informacji BIK opublikowanej w październiku wynika, że we wrześniu 2023 r., w porównaniu do września 2022 r., w ujęciu liczbowym banki i SKOK-i udzieliły więcej wszystkich rodzajów produktów kredytowych: kredytów mieszkaniowych (+173,6%), kredytów ratalnych (+57,1%), limitów w kartach kredytowych (+0,9%) oraz ...