Bankowość i Finanse | Przedsiębiorczość | Jak wspierać MŚP w niepewnych czasach?

Małe i średnie przedsiębiorstwa są siłą napędową nie tylko polskiej gospodarki. W Unii Europejskiej podmioty z tego segmentu stanowią blisko 99% aktywnych firm, generując połowę PKB Unii i zapewniając 2/3 miejsc pracy, potwierdziła Marzenna ­Guz-Vetter, szefowa Przedstawicielstwa Komisji Europejskiej w Polsce. Równocześnie są one szczególnie narażone na skutki kryzysu, który – zgodnie z opinią Magdaleny Zmitrowicz – trwa nieprzerwanie od 2020 r. Głównym wyzwaniem jest wysoka inflacja, która, mając charakter globalny, odciska się szczególnym piętnem na naszym regionie. W tych okolicznościach niezbędne jest podejmowanie stanowczych działań przez bank centralny, rząd, jak i samych przedsiębiorców, wskazywał Krzysztof Pietraszkiewicz, prezes Związku Banków Polskich. To dzięki takiej współpracy rodzimy small biznes przeszedł czas pandemii bez poważniejszych strat. Magdalena Zmitrowicz przywołała programy wsparcia, uruchomione m.in. przez BGK czy PFR, a także fundusze i gwarancje, uzyskane ze środków unijnych, w tym Europejskiego Funduszu Inwestycyjnego. Istotną rolę w ich dystrybucji odegrał polski sektor bankowy, który, jak zauważyła wiceszefowa Banku Pekao, ma olbrzymie doświadczenie w radzeniu sobie z przeciwnościami losu.

Pomost między sektorem publicznym a prywatnym na rzecz MŚP

Współorganizatorem wydarzenia jest Krajowy Punkt Kontaktowy ds. Instrumentów Finansowych Programów UE, który wspiera i koordynuje współpracę instytucji finansowych na rzecz finansowania przedsiębiorców, w szczególności MŚP, z wykorzystaniem środków wspólnotowych z puli specjalnych, centralnie zarządzanych programów UE. – Choć wsparcie unijne jest oferowane w formie zwrotnej, np. gwarancji, kapitału i doradztwa, cieszy się ono bardzo dużym zainteresowaniem – przypomniał Arkadiusz Lewicki, dyrektor KPK. Potwierdził, iż Punkt stanowi pomost między sektorem publicznym i prywatnym, łącząc oba środowiska w działaniu na rzecz przedsiębiorców. – Taka była idea utworzenia KPK w połowie 2007 r. – wspólnego projektu sektorów publicznego (ministra właściwego ds. gospodarki i PARP) i prywatnego (ZBP i sektora finansowego) – podkreślił.

Mechanizm ten sprawdził się w czasie COVID-19, kiedy zmobilizowano ok. stu instytucji finansowych, dostarczając 4 mld zł antycovidowego wsparcia dla 30 tys. najmniejszych firm. Zaangażowanie KPK w ograniczanie skutków pandemii dla sektora MŚP potwierdził Zbigniew Wojciechowski, zastępca dyrektora Departamentu MŚP w Ministerstwie Rozwoju i Technologii. – Z własnych doświadczeń wiemy, jak ciężka to była praca i jak wiele udało się zrobić dzięki ofercie zwrotnych środków finansowych UE, które zostały szybko rynkowo udostępnione w tym trudnym czasie także dzięki aktywności KPK – podsumował reprezentant rządu. I dodał, iż nadchodzącym wyzwaniom można stawić czoła dzięki wspólnym staraniom banków, instytucji publicznych i oczywiście samych firm. Dzieje się tak dlatego, że – jak nadmienił Paweł Szałamacha, członek zarządu Narodowego Banku Polskiego – polski small biznes generalnie nie narzeka na dostępność finansowania.

Sen z oczu drobnym przedsiębiorcom spędza przede wszystkim deficyt pracowników, generujący wysokie koszty pracy, drogie surowce, pozyskanie klientów czy niesprzyjające otoczenie regulacyjne. Sektor przedsiębiorstw charakteryzuje niski poziom kredytu w relacji do PKB, a pandemia przyniosła w tej sferze dodatkowy trend spadkowy. Firmy weszły w kryzys covidowy z zapasem środków, a dzięki instytucjom publicznym otrzymały bezprecedensowe wsparcie płynnościowe. – Pomoc przyczyniła się do zgromadzenia środków płynnych, o czym świadczy wzrost dynamiki depozytów firm w okresie pandemii – dodał przedstawiciel banku centralnego. Sytuację finansową banków Paweł Szałamacha ocenił pozytywnie, a do głównych bolączek sektora zaliczył zwiększone wymogi w zakresie MREL, powszechne wakacje kredytowe, nierozwiązany problem frankowy czy zastąpienie WIBOR nowym wskaźnikiem referencyjnym.

Dostęp do pieniędzy nie jest problemem mikrusów

Problematyka dostępności kredytów dla drobnych przedsiębiorców była kontynuowana podczas pierwszej sesji merytorycznej Forum. Rafał Bednarek, wiceprezes Biura Informacji Kredytowej, potwierdził spowolnienie dynamiki kredytów sektora mikro i MŚP, w szczególności z branży budowlanej i produkcyjnej, jedynie usługi zwiększyły zobowiązania względem banków. W tym obszarze coraz silniejszą pozycję mają banki spółdzielcze, udzieliły one niemal ¼ finansowania dla small biznesu.

Jak postrzegają banki klienci z sektora MŚP? Mówił o tym Wojciech Terlikowski, dyrektor zespołu badawczego CBM Indicator. Ponad połowa przedsiębiorcó...