Bankowość i Finanse | Gospodarka | Umowa handlowa UK–USA: między nadzieją a niepewnością

Maria Dunin-Wąsowicz
doktor nauk politycznych, specjalizuje się w dziedzinie finansów międzynarodowych

Koncepcja miała głębszy sens. W teorii ekonomii podkreśla się, że dzięki zawarciu umowy handlowej (Free Trade Agreement, FTA) jej strony (dwie lub więcej) mogą dać impuls do stałego rozwoju swoich gospodarek, wzmocnić oddziaływanie polityczne na świecie oraz przyczynić się wzmocnienia bezpieczeństwa wojskowego (np. Albert O. Hirschman, 1980 lub Susan Strange, 1988). W szczególności umowy handlowe między dwoma silnymi partnerami – jak w przypadku USA i UK – mogą posłużyć jako ważne narzędzie umożliwiające im dostawę różnego typu dóbr publicznych, których wykorzystanie przez te gospodarki przyczynia się do stabilizacji politycznej na świecie (Robert Gilpin 2000, Alexander Wendt 1992).

Przytoczone tezy potwierdzają m.in. przykłady współczesnej praktyki gospodarczej państw Azji Wschodniej i Zachodniej. Dzięki sieci ok. 160 umów zawieranych przez nie od połowy lat 90. XX w., uformowały drugie – obok Unii Europejskiej – centrum handlu światowego z 34-procentowym udziałem w eksporcie globalnym w 2018 r. (nie wliczając Chin). Kontynuacja intensywnej wymiany wielostronnej sprawia, że Azja utrzymuje ów status pomimo pandemii i okresowego zmniejszenia strumieni handlu (ARIC 2021).

Warunki wstępne

Zważywszy zarówno teorię, jak i praktykę FTAs, nie jest zaskakujące, że USA i UK zaczęły dążyć do zawarcia bilateralnej umowy handlowej. Miał to być ważny krok dla Wielkiej Brytanii, która wraz z rozpoczęciem brexitu 31 stycznia 2020 r. wdrożyła plan modyfikacji zasad i form międzynarodowej obecności oraz aktywności w światowym systemie handlowym. Jego celem było uformowanie międzynarodowej struktury określanej jako Globalna Brytania (Global Britain). Powodzenie koncepcji jest warunkowane wprowadzeniem w życie przez Zjednoczone Królestwo wielu uzgodnień handlowych w systemie transatlantyckim – w tym z USA i UE, państwami dawnego Commonwealthu, Azji oraz Chinami. Notabene, Brytyjczycy od czasu wstąpienia do UE w 1973 r. nie podpisali żadnej takiej „własnej” umowy.

Powodzenie i utrzymanie procesu zależało w szczególności od szybkiego zawarcia umowy z USA, których ówczesna administracja entuzjastycznie popierała brexit oraz zapowiadała, jeszcze w połowie 2019 r., „fenomenalną” umowę, która przyniesie obu stronom dwu-trzykrotne zyski z handlu. Spodziewano się po niej także wielu zysków politycznych. Przyjęto, że jej pojawienie się podkreśli znaczenie UK jako ważnego samodzielnego aktora politycznego i gospodarczego, dążącego do swoistej reinternacjonalizacji pozycji państwa na świecie. Informacja o zawarciu umowy z USA miała stanowić ważny sygnał dla elektoratu o powodzeniu realizacji planów rządu związanych z ideą Global Britain.

Pośrednio miała dowodzić, co również jest ważne jest dla elektoratu, intensywności stosunków handlowych obu państw, chociaż rynek ...