Bankowość i Finanse | Finansowanie Społecznościowe | Crowdfunding wchodzi w dorosłość

O tym, która część ustawy o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom wywołała poważniejsze reperkusje społeczne, wymownie świadczy komunikat zamieszczony na stronie gov.pl po przyjęciu projektu przez rząd. „W projekcie zawarto pakiet zmian dla osób z kredytami hipotecznymi. Wśród rozwiązań są wakacje kredytowe, dopłaty do kredytów z Funduszu Wsparcia Kredytobiorców zasilonego dodatkowymi środkami oraz zamiennik dla wskaźnika WIBOR. Dzięki temu rząd pomoże finansowo ok. 2 mln Polaków mających problemy ze spłatą kredytów z powodu inflacji” – zaznaczono w oficjalnym komunikatorze rządowym, którego 90% treści poświęcono właśnie odroczeniu spłaty „hipotek” czy stworzeniu nowego wskaźnika. Kluczową, choćby z uwagi na tytuł nowych przepisów, kwestię crowdfundingu skwitowano zaledwie kilkoma zdaniami, umieszczonymi w kończącym komunikat akapicie zatytułowanym „Pozostałe rozwiązania”. W istocie to właśnie stworzenie ram prawnych dla finansowania społecznościowego będzie mieć w długofalowej perspektywie znacznie donioślejsze skutki dla ładu na polskim rynku finansowym, aniżeli bieżące zmiany stanowiące reakcję na zewnętrzne szoki bądź też motywowane politycznie.

Jak sfinansować spółkę bądź… obiad

Finansowanie społecznościowe to doskonały przykład sytuacji, kiedy dynamiczny rozwój technologii wyprzedza aktualny stan prawny. Założona w 2009 r. platforma Kickstarter, uważana za jednego z pionierów crowdfundingu, przez lata łączyła w sobie całkiem poważnie przedsięwzięcia biznesowe z ofertami, którym bliżej do internetowego mema aniżeli działalności inwestycyjnej, a jednak i w tym ostatnim przypadku pieniądze były jak najbardziej prawdziwe. Do historii przeszedł jeden z uczestników platformy, Zack Danger Brown, który latem 2014 r. ogłosił zbiórkę 10 USD, niezbędnych na… przyrządzenie sałatki ziemniaczanej. Składająca się zaledwie z dwóch lakonicznych zdań oferta: „Basically I’m just making potato salad. I haven’t decided what kind yet” przyciągnęła 6911 zainteresowanych, którzy wpłacili łącznie ponad 55 tys. USD, najpewniej nie mając nawet okazji spróbować tak sfinansowanego przysmaku.

Wraz z rozwojem tej sfery działalności obok traktowanych z przymrużeniem oka działań influencerów pojawiły się oferty typowo oszukańcze, co z kolei skłoniło organy nadzoru finansowego wielu państw do unormowania nowego modelu pozyskiwania środków na działalność gospodarczą. Na terenie UE przełomowy charakter miało, uchwalone w październiku 2020 r., rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie europejskich dostawców usług finansowania społecznościowego dla przedsięwzięć gospodarczych (tzw. ECSP). Przepisy te wyodrębniły dwie zasadnicze formy crowdfundingu: inwestycyjną, kiedy wpłacający środki obejmują udziały w finansowanym przedsiębiorstwie, i pożyczkową, funkcjonującą podobnie jak zakup obligacji korporacyjnych.

Przepisom unijnym ...